Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách: Rất đau lòng trước lãng phí đất đai

Sáng 27/10, thảo luận về tình hình kinh tế, xã hội, bà Vũ Thị Lưu Mai, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách của Quốc hội cho rằng, lãng phí đất đai đang là một trong những thực trạng “nhức nhối”.

Đại biểu Vũ Thị Lưu Mai, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách (ảnh Như Ý)

Dẫn báo cáo của Bộ Tài chính, bà Mai cho biết, hiện nay trên phạm vi toàn quốc có 743 triệu m2 đất hoang hóa, sử dụng sai mục đích. Tuy nhiên, số tiền thu được rất thấp, chỉ có 286 tỷ đồng. Trong khi đó, qua giám sát tại 7 địa phương thì đã có đến 1.739 dự án được coi là dự án treo, tương ứng với hơn 12.000 hecta đất. “Đây là một sự thật rất đau lòng và gây bức xúc đối với người dân”, bà Mai phản ánh.

Theo bà Mai, có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên, trong đó có lối “tư duy nhiệm kỳ”. Qua giám sát cho thấy, bên cạnh rất nhiều địa phương đang tích cực thu hồi những diện tích đất hoang hóa thì vẫn còn những địa phương cứ sau mỗi một nhiệm kỳ thì số lượng các dự án treo lại tăng thêm.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách cũng chỉ ra tình trạng lạm dụng quyền lực để trục lợi cá nhân từ đất đai. Cụ thể, theo Báo cáo số 599 của Kiểm toán Nhà nước thì có biểu hiện “lợi ích nhóm” ở một số địa phương, vi phạm pháp luật về đấu thầu giao đất không qua đấu giá.

Nhiều dự án vướng mắc cả chục năm

Theo bà Mai, việc giải quyết những vướng mắc về đất đai không chỉ là trách nhiệm của địa phương mà có trách nhiệm của rất nhiều bộ, ngành liên quan. Tuy nhiên, khi có vướng mắc, các địa phương gửi văn bản đề nghị làm rõ ý kiến đối với các bộ, ngành thì câu trả lời từ phía các bộ, ngành đó là “cứ thực hiện theo quy định của pháp luật”, trong khi pháp luật không có quy định hoặc có quy định nhưng lại gây nhiều cách hiểu khác nhau.

Bên cạnh đó, là tâm lý e dè, lo lắng, sợ trách nhiệm trong một bộ phận cán bộ, công chức, tạo sức ỳ rất lớn, một sự trì trệ trong cơ quan công quyền. “Cũng rất dễ hiểu rằng tại sao đến thời điểm hiện nay có những dự án trải qua hàng chục năm vẫn không tháo gỡ được vướng mắc”, bà Mai nói.

Để giải quyết thực trạng này, bà Mai đề nghị cần quyết liệt hơn nữa trong xử lý các vướng mắc về đất đai. Theo đó cần đưa ra một lộ trình cụ thể, một thời hạn cụ thể và điều này thì cần được nghị quyết hóa, bởi vì đó là thước đo mức độ hoàn thành nhiệm vụ của cơ quan công quyền.

Đặc biệt, bà Mai đề nghị xử lý nghiêm đối với lối “tư duy nhiệm kỳ”. “Chúng ta đề cao trách nhiệm nhưng cũng rất cần một cơ chế minh bạch, ranh giới giữa đúng - sai phải rõ ràng, để tạo công cụ bảo vệ những người trong bộ máy công quyền, để không tạo một tâm lý e dè, lo lắng, khơi thông tư tưởng”, bà Mai nêu ý kiến.

Cuối cùng, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính – Ngân sách kiến nghị tăng cường hơn nữa trách nhiệm giám sát, đảm bảo không lạm dụng quyền lực để trục lợi cá nhân.

Văn Kiên