Phòng chống lãng phí - Nóng trên lạnh dưới - Bài 3: Nơi chờ cơ chế, chỗ vướng điều tra
Từ cầu Thuận Phước nhìn về phía sông Hàn là dự án công viên phần mềm gần 1.000 tỷ đồng xây xong đã 2 năm nay nhưng đóng cửa im lìm, bên cạnh là một loạt dự án khác xây dựng dang dở, đất bỏ không. Trong khi nhìn ngược lên hướng biển Nguyễn Tất Thành là đại dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước với những khối nhà dang dở, dự án The Sunrise Bay cây đã mọc thành rừng. Tất cả tạo nên một khung cảnh nhếch nhác, buồn hiu, lãng phí nguồn lực đất đai nơi vị trí đắc địa nằm ở cửa vịnh Đà Nẵng.
Vật vã công viên phần mềm gần 1.000 tỷ đồng
Dự án Công viên phần mềm số 2 có tổng mức đầu tư gần 800 tỷ đồng được UBND TP Đà Nẵng phê duyệt đầu tư từ năm 2020 sau đó được điều chỉnh đầu tư lên gần 1.000 tỷ đồng. Công trình được xây dựng trên khu đất gần 29.000m2 cuối đường Như Nguyệt dọc sông Hàn (quận Hải Châu). Đây là một trong những dự án trọng điểm của TP Đà Nẵng nhằm thu hút đầu tư vào lĩnh vực công nghệ thông tin, chuyển đổi số. Sau nhiều lần tổ chức đấu giá theo hình thức thu hút đầu tư không thành công, UBND TP Đà Nẵng đã quyết định đầu tư từ nguồn ngân sách thành phố.
Theo ghi nhận của phóng viên, dự án với khối nhà 20 tầng và các khối nhà 8 tầng bằng kính đã xây dựng xong. Hệ thống đường nội bộ, hệ thống thoát nước, điện chiếu sáng đã hoàn thành nhưng đến nay dự án vẫn đang nằm án binh bất động. Trong khi đó, hệ thống tường rào vẫn chưa được xây dựng, khuôn viên xung quanh các khối nhà đang bị bỏ hoang, cây cối mọc um tùm, nhiều vị trí trở thành nơi tập kết rác.
Bà Nguyễn Thị Ngọc Loan, một hộ dân sống gần dự án cho biết: Khu vực này có nhiều dự án bỏ hoang, ôm đất vàng rồi “án binh bất động” chục năm nay. Khi dự án công viên phần mềm khởi công người dân xung quanh rất trông chờ vào sự chuyển mình của vệt dọc sông Hàn. Thế nhưng hơn 2 năm qua, dự án bỏ hoang khiến khung cảnh nơi cửa vịnh Đà Nẵng hoang tàn, nhếch nhác.
Nguyên nhân của dự án công viên phần mềm số 2 chưa đưa vào sử dụng theo giải thích của ông Lê Sơn Phong - Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông Đà Nẵng, là do dự án là kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội phục vụ cho phát triển công nghệ thông tin của TP được đầu tư bằng nguồn ngân sách Nhà nước nên là tài sản công do Nhà nước quản lý.
Nhưng, quy định của pháp luật về hành lang pháp lý của tài sản là kết cấu hạ tầng công thuộc lĩnh vực công nghệ thông tin mà cụ thể là quy định về quản lý, sử dụng tài sản và khai thác công viên phần mềm thời gian qua vẫn chưa được Chính phủ ban hành. Đây là vướng mắc chính, là “điểm nghẽn” đối với dự án này cần được tháo gỡ.
Ban Quản lý Dự án đầu tư xây dựng các công trình dân dụng và công nghiệp TP Đà Nẵng cho biết, sẽ tổ chức đấu thầu và thi công các hạng mục đầu tư, lắp đặt thiết bị, hệ thống dùng chung để bàn giao đưa vào sử dụng tòa nhà ICT1 trong năm 2024. Các khối nhà còn lại sẽ được trình HĐND TP quyết định đầu tư trong năm tiếp theo.
Từ các kiến nghị của TP Đà Nẵng và các ý kiến tham mưu của các bộ, ngành, đến ngày 1/2/2024, Thủ tướng Chính phủ đã có Nghị định số 09 tháo gỡ vướng mắc cho dự án khu Công viên phần mềm số 2.
Nghị định này đã xác định cơ chế cụ thể, rõ ràng trong việc xác định tài sản hình thành sau đầu tư là tài sản kết cấu hạ tầng thông tin và quy định chi tiết về quản lý, sử dụng, khai thác tài sản kết cấu hạ tầng thông tin do Nhà nước đầu tư, quản lý.
Ngay sau khi có nghị định mới, UBND TP Đà Nẵng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị chức năng tập trung thực hiện triển khai đầu tư hoàn thiện dự án Khu Công viên phần mềm số 2. Đồng thời, lập đề án khai thác tài sản kết cấu hạ tầng thông tin là Khu công nghệ thông tin tập trung Công viên phần mềm Đà Nẵng…
Khu đô thị quốc tế bỏ hoang
Khu đô thị quốc tế Đa Phước (có diện tích khoảng 210ha) nằm ven biển Nguyễn Tất Thành từng được kỳ vọng là một khu đô thị đẳng cấp của Đà Nẵng. Do vướng vào các bản án, kết luận thanh tra, đến nay dự án Khu đô thị quốc tế Đa Phước ngừng thi công, bỏ hoang nhiều năm nay.
Tại phần dự án The Sunrise Bay (181ha) được rào kín, bên trong cây cối mọc um tùm, ngay khu vực gần chân cầu Thuận Phước nhiều khu cây đã mọc thành rừng.
Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo: “UBND TP Đà Nẵng thực hiện các thủ tục quy trình thu hồi dự án 181ha theo đúng quy định của pháp luật; UBND TP cần lưu ý tạo điều kiện để sớm triển khai việc khai thác, sử dụng đất này theo đúng quy định, góp phần phát triển kinh tế, xã hội”.
Trong khi đó, dự án 29ha khu đô thị quốc tế Đa Phước, chủ đầu tư là Công ty TNHH MTV phát triển nhà Đa Phước đã triển khai xây dựng nhà liền kề thương mại, chung cư cao tầng kết hợp thương mại dịch vụ.
Tại đây đã chuyển nhượng 189 lô đất biệt thự diện tích 16.630m2 cho 189 khách hàng. Dự án này, tòa án đã có phán quyết giao UBND TP Đà Nẵng thu hồi khu đất 29ha và cùng các bên liên quan thực hiện thủ tục pháp lý theo quy định của pháp luật đảm bảo quyền lợi cho công dân tại khu đất này.
Tại đây đã có hàng trăm người dân bỏ tiền tỷ ra mua nhà và sinh sống từ năm 2017 đến nay. Vì dự án vướng pháp lý, nên các hộ dân lâm vào cảnh “sống chui” ngay ở trung tâm thành phố. Họ đã nhiều lần có đơn kiến nghị cơ quan chức năng xem xét đảm bảo quyền lợi cho các hộ dân đã bỏ tiền mua nhà. Tuy nhiên đến nay, mọi việc vẫn đang phải chờ tháo gỡ.
Mới đây, tại buổi tiếp xúc cử tri của Đoàn ĐBQH TP để chuẩn bị cho kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, ông Nguyễn Văn Quảng- Bí thư Thành ủy Đà Nẵng đã chia sẻ những khó khăn trong quá trình phát triển của Đà Nẵng thời gian qua để thực hiện theo Nghị quyết 43 của Bộ Chính trị. Trong đó, có việc từ đầu nhiệm kỳ đến nay Đà Nẵng phải giải quyết nhiều hạn chế, tồn tại đã được chỉ ra trong các kết luận thanh tra, kiểm tra và bản án.
Các khó khăn, vướng mắc liên quan đến dự án có bản án, kết luận thanh tra chậm được giải quyết, khắc phục. Nhiều nội dung vượt thẩm quyền của thành phố, nên nhiều nguồn lực, nhất là nguồn lực đất đai, nhiều công trình dự án chậm đưa vào sử dụng, chậm hoàn thiện, lãng phí lớn.
“Đây là một trong những việc Bộ Chính trị đã ghi nhận và đánh giá. Hiện nay, Bộ Chính trị đang cho chủ trương đề án của Ban cán sự Đảng Chính phủ trình để tháo gỡ khó khăn vướng mắc của các địa phương, trong đó có Đà Nẵng”, ông Quảng cho biết.