Phòng, chống tham nhũng, lãng phí - giải pháp nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng
*NGUYỄN HỒNG TRÀ
Ủy viên Ban Thường vụ, Trưởng ban Tổ chức Tỉnh ủy
BPO - Trong giai đoạn hiện nay, trước yêu cầu xây dựng Đảng, chính quyền các cấp, nhất là từ cấp cơ sở ngày càng trong sạch, vững mạnh, đủ năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu và quản lý địa phương phát triển kinh tế - xã hội, đòi hỏi đảng bộ các xã, phường, thị trấn phải đặc biệt quan tâm đến công tác phòng, chống tham nhũng (PCTN), lãng phí, tiêu cực và vai trò to lớn của nhân dân, vì không có sức mạnh nào to lớn bằng sức mạnh của nhân dân.
Xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt
Hiện nay, trước yêu cầu thực tiễn phát triển đất nước, đảng bộ, chính quyền, MTTQ và các tổ chức thành viên từ tỉnh đến cơ sở luôn coi trọng công tác PCTN, lãng phí; xác định đây là một trong những vấn đề mang tính cấp bách, quan trọng hàng đầu nhằm nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng; năng lực quản lý, điều hành của chính quyền các cấp. Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025 một lần nữa khẳng định “... cuộc đấu tranh PCTN, lãng phí tuy đã được kiềm chế, bước đầu đạt được những thành tích đáng khích lệ song còn nhiều hạn chế, khuyết điểm, hiệu quả thấp. Tham nhũng, lãng phí vẫn diễn ra nghiêm trọng ở nhiều ngành, nhiều cấp, nhiều lĩnh vực với phạm vi rộng, tính chất phức tạp, gây hậu quả xấu về nhiều mặt, làm giảm sút lòng tin của nhân dân, là một trong những nguy cơ đe dọa sự tồn vong của Đảng và chế độ ta”. Trước thực trạng đó, ngày 30-9-2021, Tỉnh ủy ban hành Chương trình hành động số 17-CTr/TU về thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, nhiệm kỳ 2021-2026 và Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh lần thứ XI, nhiệm kỳ 2020-2025 chỉ rõ 4 nguyên nhân dẫn đến những yếu kém này; nêu rõ mục tiêu của PCTN là: “Ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng, lãng phí; tạo bước chuyển biến rõ rệt để giữ vững ổn định chính trị, phát triển kinh tế - xã hội; củng cố lòng tin của nhân dân; xây dựng Đảng, Nhà nước trong sạch, vững mạnh; đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức kỷ cương, liêm chính”.
Tuy nhiên, thời gian qua, vẫn còn một số địa phương, cơ sở trên địa bàn tỉnh chưa thực sự phát huy vai trò giám sát, phản biện xã hội của nhân dân, MTTQ và các đoàn thể về các chủ trương, chính sách lớn của Đảng và Nhà nước về công tác PCTN và trong việc giám sát đội ngũ cán bộ, đảng viên, công chức, kể cả nơi công tác và nơi cư trú. Quán triệt chủ trương của Đảng, Đảng bộ tỉnh Bình Phước luôn xác định xây dựng, chỉnh đốn Đảng là nhiệm vụ then chốt, là nhân tố quyết định thắng lợi cho sự nghiệp phát triển kinh tế - xã hội. Báo cáo của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh tại Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Bình Phước lần thứ X đã chỉ rõ, phải tiếp tục tăng cường xây dựng Đảng bộ và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa và sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân. Tỉnh ủy đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp cụ thể nhằm đổi mới phương thức lãnh đạo của cấp ủy đảng, nhất là cấp ủy cơ sở; tập trung lãnh đạo, chỉ đạo các cấp ủy đảng, nhất là các tổ chức cơ sở đảng ở xã, phường, thị trấn tiến hành củng cố, kiện toàn và đổi mới phương thức hoạt động.
Những biến tướng tham nhũng khó lường
Hiện nay, “tình trạng tham nhũng, lãng phí vẫn còn xảy ra với biểu hiện ngày càng tinh vi, phức tạp, gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng đến niềm tin của nhân dân với Đảng và Nhà nước”. Những hành vi tham nhũng, tiêu cực rất đa dạng, phức tạp và có những biến tướng ngày càng tinh vi, khó phát hiện. Không chỉ đơn giản là hành vi nhận phong bì, lợi ích vật chất nhỏ, tính chất riêng lẻ, đơn giản, manh mún, ngày nay tham nhũng đã có tính cấu kết, có tổ chức, có biểu hiện “nhóm lợi ích”, “lợi ích nhóm” ngày càng chặt chẽ, khép kín, có sức mạnh “lũng đoạn” các quyết sách của cả tập thể, tổ chức.
Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) của Đảng đã nêu rõ “hệ thống chính trị ở nước ta chưa thực sự trong sạch, vững mạnh như mong muốn; không ít cán bộ, đảng viên, nhất là những người có chức, có quyền, làm việc ở những ngành, lĩnh vực dễ phát sinh tham nhũng, tiêu cực vẫn thiếu tu dưỡng và rèn luyện, vẫn sa vào chủ nghĩa cá nhân, vi phạm các quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, bị xử lý kỷ luật của Đảng và xử lý hình sự” mà nguyên nhân chủ yếu là do: “Một số cấp ủy, tổ chức đảng, cán bộ lãnh đạo, quản lý, nhất là người đứng đầu chưa nhận diện đầy đủ mức độ suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” tại địa phương, cơ quan, đơn vị mình…; không thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ, chưa gương mẫu, thẳng thắn phê bình, tự phê bình, đấu tranh với những biểu hiện suy thoái, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, thậm chí còn mắc vào chủ nghĩa cá nhân, cục bộ, lợi ích nhóm, bị cám dỗ bởi lợi ích vật chất; thờ ơ, vô cảm trước khó khăn, bức xúc của nhân dân”.
Mặt trái nền kinh tế thị trường tác động không nhỏ làm phát sinh nhận thức chính trị sai lệch, làm thay đổi nhận thức, hành động của một bộ phận cán bộ, đảng viên, sùng tín lối sống thực dụng, hưởng thụ, tôn thờ “chủ nghĩa cá nhân”, thích cuộc sống xa hoa, phú quý, cống hiến thì ít mà muốn hưởng thụ thì nhiều. Bên cạnh đó, các thế lực thù địch luôn tìm mọi cách triển khai các hành động chống phá, thực hiện âm mưu, thủ đoạn “diễn biến hòa bình”, “bạo loạn lật đổ”, thúc đẩy “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ. Chúng đưa ra các luận điệu vô cùng gian xảo hòng làm thay đổi tư tưởng chính trị của một bộ phận cán bộ, đảng viên, hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng và phủ định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội của Đảng ta. Đây là thách thức không thể tránh khỏi trong khi Đảng bộ, chính quyền nhân dân tỉnh Bình Phước đang tập trung vừa xây dựng, chỉnh đốn Đảng vừa tiếp tục duy trì và phát triển nền kinh tế thị trường nhiều thành phần.
Từng bước đẩy lùi tham nhũng
Để công tác PCTN thực sự có hiệu quả, ngày càng có chiều sâu, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, rõ rệt hơn, khắc phục những hạn chế, yếu kém để có thể ngăn chặn, từng bước đẩy lùi tham nhũng; loại bỏ dần các cơ hội và điều kiện phát sinh tham nhũng; củng cố lòng tin của nhân dân, thúc đẩy kinh tế - xã hội phát triển, đảng bộ các xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh cần tập trung thực hiện một số nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm sau:
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước đối với công tác cải cách hành chính nhằm đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ, đơn giản, công khai, minh bạch thủ tục hành chính. Tạo thuận lợi cho cá nhân, tổ chức và doanh nghiệp trong tiếp cận và thực hiện thủ tục hành chính. Từng bước nâng cao tính chuyên nghiệp của bộ máy hành chính cấp xã và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội; góp phần PCTN, lãng phí, nhất là tình trạng nhận thức của lãnh đạo một số địa phương, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền cơ sở và một số bộ phận, tổ chức tham mưu còn phát sinh nhiều thủ tục hành chính mới. Kiên quyết loại bỏ những cản trở về thể chế và thủ tục hành chính đang có kẽ hở cho các hành vi sách nhiễu, tham nhũng gây khó khăn cho hoạt động sản xuất, kinh doanh và đời sống của nhân dân.
Lãnh đạo MTTQ và các đoàn thể thành viên ở cơ sở tăng cường tuyên truyền, giáo dục, truyền thông về công tác PCTN, lãng phí. Đảng ủy, chính quyền cơ sở cần dành sự quan tâm đúng mức lãnh đạo, chỉ đạo công tác tuyên truyền, giáo dục để nâng cao nhận thức trong toàn xã hội về tác hại của tệ tham nhũng, lãng phí để từng cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức xác định rõ hơn trách nhiệm của mình trong PCTN, lãng phí. Gắn công tác tuyên truyền, giáo dục PCTN, lãng phí với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Lên án mạnh mẽ hành vi tham nhũng đi đôi với biểu dương, nhân rộng những tấm gương điển hình, dũng cảm đấu tranh PCTN.
Tăng cường kiểm tra, giám sát trách nhiệm giải trình trong thực thi nhiệm vụ, công vụ và những người có dấu hiệu bao che cho tham nhũng, ngăn cản việc chống tham nhũng trong cơ quan, tổ chức, đơn vị. Rà soát các quy định hiện hành, khắc phục những sơ hở, thiếu sót thuộc lĩnh vực quản lý của cấp xã, trước hết là trong lĩnh vực dễ xảy ra tham nhũng như quản lý, sử dụng đất, tài nguyên khoáng sản; đầu tư xây dựng cơ bản; quản lý ngân sách, thu thuế, phí; quản lý, sử dụng vốn, tài sản trong doanh nghiệp nhà nước; tín dụng, công tác tổ chức, cán bộ; quan hệ giữa cơ quan nhà nước với người dân và doanh nghiệp để kiểm soát thu nhập của người có chức vụ, quyền hạn để tập trung hơn nữa công tác phát hiện, phòng ngừa tham nhũng.
Huy động sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội, đặc biệt là sức mạnh của nhân dân trong PCTN, lãng phí. Thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở; phát huy vai trò của MTTQ, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân trong việc giám sát cán bộ, đảng viên, công chức và các cơ quan, tổ chức, đơn vị trên địa bàn khu dân cư để phát hiện, đấu tranh với các hiện tượng tham nhũng, lãng phí, tiêu cực.
Thời gian qua, công tác lãnh đạo của cấp ủy về hoạt động của ban thanh tra nhân dân ở các xã, phường, thị trấn hiệu quả chưa cao; quyền tiếp cận thông tin của người dân, doanh nghiệp có lúc, có nơi chưa bảo đảm đầy đủ. Một số cán bộ, công chức, viên chức lợi dụng quy định về bí mật nhà nước để che giấu thông tin nhằm tham nhũng. Tình hình khiếu nại, tố cáo tuy có giảm nhưng vẫn diễn biến phức tạp, nhất là liên quan đến lĩnh vực đất đai. Việc kê khai tài sản, thu nhập đối với các vị trí của cán bộ, công chức còn nặng về hình thức, chưa giúp cho các cơ quan chức năng kiểm soát được những biến động về tài sản của người có chức vụ, quyền hạn.
(còn nữa)
