Phòng ngừa ngộ độc thực phẩm dịp Tết

Người dân lựa chọn thực phẩm tại một siêu thị trong tỉnh. Ảnh: H.Dung

TS-BS Đặng Ngọc Quý Huệ, Trưởng khoa Nội tiêu hóa, Bệnh viện Đa khoa Thống Nhất lưu ý, người dân cần biết lựa chọn, bảo quản, chế biến và sử dụng thực phẩm đúng cách để đảm bảo an toàn sức khỏe cho bản thân và gia đình.

* Bảo quản, sử dụng thực phẩm đúng cách

Theo BS Quý Huệ, trong dịp Tết, nhiều gia đình trữ khá nhiều thức ăn trong tủ lạnh, bao gồm cả thức ăn chín và thức ăn sống. Người dân thường có tâm lý ăn nhanh, ăn vội để đi chơi hay sử dụng rượu, bia để chúc tụng nhau… Việc sử dụng thực phẩm không đảm bảo an toàn hoặc uống quá nhiều bia, rượu trong dịp Tết là nguyên nhân chính dẫn đến ngộ độc thực phẩm.

Những dấu hiệu nhận biết của ngộ độc thực phẩm là đau bụng từng cơn, đau âm ỉ, nôn ói, tiêu chảy, sốt, đau đầu, chóng mặt. Nếu ngộ độc do virus thì các triệu chứng sẽ tự hết trong 1 ngày, nhưng nếu ngộ độc do các tác nhân khác thì vài ngày sau mới hết. Những trường hợp ngộ độc đặc biệt như ngộ độc Botulinum (thường do sử dụng thức ăn đóng hộp bị nhiễm khuẩn) ảnh hưởng rất nghiêm trọng đến sức khỏe, khiến người bệnh bị liệt cơ, sụp mí mắt, khó thở… phải thở máy và điều trị bằng thuốc giải độc, thời gian điều trị kéo dài có khi vài tháng.

Nếu người có bệnh nền nặng kèm ngộ độc thức ăn thì tình hình bệnh sẽ ngày càng nặng, nhiều trường hợp mất nước nhiều, không đo được huyết áp, mạch.

Nếu có triệu chứng của ngộ độc thực phẩm, cần kích thích dạ dày để người bệnh nôn ói chủ động như uống nước muối, uống oresol để bù nước, bù điện giải. Nếu bệnh nhân có sốt, mệt mỏi, đi đứng liêu xiêu, cần đưa đến bệnh viện để được bác sĩ thăm khám, điều trị.

Để phòng tránh ngộ độc thực phẩm, BS Quý Huệ khuyến cáo người dân cần lưu ý khi mua và chế biến các loại thực phẩm có nguy cơ cao bị nhiễm khuẩn, gây ngộ độc như: các loại hải sản, thịt tươi sống, rau, hoa quả tươi. Cần mua những thực phẩm còn mới, tươi, rõ nguồn gốc xuất xứ, hạn sử dụng, không nên mua những thực phẩm gần hoặc đã hết hạn sử dụng.

Sau khi mua thực phẩm về, cần phân loại thực phẩm, bảo quản riêng thực phẩm sống và thực phẩm chín. Những loại thịt tươi sống nên bỏ vào ngăn đá để bảo quản sớm nếu chưa sử dụng đến. Không nên chế biến quá nhiều thực phẩm, chỉ chế biến vừa đủ để ăn trong ngày.

Thực phẩm ăn không hết, trước khi bỏ vào tủ lạnh cần bọc lại bằng màng bọc, để riêng để tránh bị nhiễm khuẩn. Không nên ăn những thức ăn dư và bảo quản quá lâu trong tủ lạnh.

Khi đi ăn ở bên ngoài, nên lựa chọn những quán ăn, nhà hàng đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm, sạch sẽ, thoáng mát. Không ăn những thực phẩm không rõ nguồn gốc, có dấu hiệu ôi thiu, mốc, hỏng.

Người sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm cần sử dụng nguyên liệu có nguồn gốc, xuất xứ rõ ràng, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến được phép sử dụng, đúng liều lượng, đúng đối tượng theo quy định trong sản xuất, chế biến thực phẩm.

Để phòng ngừa ngộ độc nấm, tuyệt đối không được ăn các loại nấm lạ, nấm hoang dại, kể cả nấm màu trắng. Không ăn thử nấm, dứt khoát loại bỏ nấm khi còn nghi ngờ; không hái nấm non chưa xòe mũ vì chưa bộc lộ hết đặc điểm cấu tạo, khó nhận dạng nấm độc; không ăn nấm đã bị giập nát, hư hỏng.

Khi đi du lịch, người dân cần phải hết sức cẩn thận để tránh ngộ độc thực phẩm, đặc biệt là khi đi du lịch ở những vùng xa xôi, hẻo lánh. Một số cách phòng tránh ngộ độc thực phẩm khi đi du lịch nên lưu ý như: chuẩn bị các loại đồ khô, thực phẩm đóng gói và tiệt trùng, nên ưu tiên lựa chọn các loại thức ăn nóng và nấu chín; nên tránh ăn các loại đồ tươi sống, hạn chế ăn thức ăn đường phố và các loại trái cây bóc vỏ được bày bán sẵn.

* Phòng ngộ độc rượu

Việc sử dụng quá nhiều rượu, bia hoặc sử dụng rượu, bia không rõ nguồn gốc, cồn công nghiệp ethanol có thể dẫn đến ngộ độc rượu khá nguy hiểm.

Phó chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Đồng Nai Nguyễn Đình Minh lưu ý, người dân không nên uống cồn công nghiệp, vì có thể gây mù mắt và tử vong; không lạm dụng rượu, bia trong ngày Tết, đã uống rượu, bia thì không nên lái xe.

Đặc biệt, không uống rượu khi không biết đó là rượu gì, rượu không có nguồn gốc, rượu không công bố tiêu chuẩn chất lượng. Không uống rượu khi đang đói, mệt hoặc đang uống thuốc điều trị. Trẻ em dưới 18 tuổi không được uống rượu, bia.

BS Quý Huệ cho biết, dịp Tết, nhà nhà sum vầy bên mâm cơm, người dân thường có tâm lý uống rượu, bia, chúc tụng nhau để tạo không khí vui vẻ. Tuy nhiên, không nên uống quá nhiều bia, rượu vì sẽ dẫn đến say rượu. Khi say rượu thường không kiểm soát được lời nói, hành vi, dễ dẫn đến những hậu quả đáng tiếc. Ngoài ra, uống nhiều rượu, bia cũng dễ dẫn đến các bệnh lý đường tiêu hóa như: viêm tụy cấp, xuất huyết tiêu hóa, viêm gan cấp…

Hạnh Dung