Phòng ngừa ngộ độc thực phẩm tại bếp ăn tập thể: Vẫn là bài toán khó

Làm gì để giảm thiểu các vụ ngộ độc thực phẩm tại bếp ăn tập thể, nhất là bếp ăn trong các khu công nghiệp vẫn là bài toán khó đối với cơ quan chức năng.

Đoàn kiểm tra của Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội xét nghiệm nhanh mẫu bát, khay đựng thực phẩm tại bếp ăn tập thể ở một công ty trên địa bàn huyện Đông Anh. Ảnh: Thu Trang

Nguy cơ luôn hiện hữu

Theo Bộ Y tế, chất lượng những bữa ăn giữa ca đóng vai trò quan trọng trong việc bảo đảm dinh dưỡng, sức khỏe lâu dài và duy trì năng suất lao động cho công nhân, người lao động. Hiện, bữa ăn ca tại các đơn vị, doanh nghiệp rất phổ biến và đa dạng với nhiều hình thức khác nhau như: Tự tổ chức bếp ăn tại chỗ, mua suất ăn sẵn do đơn vị khác cung cấp hoặc hợp đồng với doanh nghiệp để tổ chức bếp ăn.

Điều đáng nói là dù cơ quan chức năng đã tích cực triển khai các biện pháp kiểm tra, xử lý vi phạm về bảo đảm vệ sinh, an toàn thực phẩm của những cơ sở cung cấp suất ăn sẵn, bếp ăn tập thể nhưng các vụ ngộ độc tập thể vẫn xảy ra, ảnh hưởng tới sức khỏe của người lao động.

Mới đây, vào chiều 15-5, Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) nhận được thông tin về việc nghi ngờ ngộ độc sau bữa ăn tại Công ty TNHH Dechang Việt Nam (Khu công nghiệp Giang Điền, huyện Trảng Bom, tỉnh Đồng Nai), với gần 100 công nhân bị đau bụng, tiêu chảy, nôn ói. Ngay sau đó, Cục An toàn thực phẩm đã đề nghị Sở Y tế tỉnh Đồng Nai đình chỉ hoạt động của bếp ăn tập thể Công ty TNHH Dechang Việt Nam, đồng thời tổ chức điều tra xác định rõ nguyên nhân vụ ngộ độc theo quy định. Cụ thể là truy xuất nguồn gốc thực phẩm, lấy mẫu thực phẩm, bệnh phẩm để xét nghiệm tìm nguyên nhân.

Trước đó chỉ một ngày, sau bữa trưa ngày 14-5, hơn 400 công nhân của Công ty TNHH Shinwon Ebenezer Việt Nam (Khu công nghiệp Khai Quang, thành phố Vĩnh Yên, tỉnh Vĩnh Phúc) có biểu hiện đau bụng, buồn nôn và được đưa vào bệnh viện. Suất ăn do công ty tự nấu gồm có gà xào, súp lơ xanh, canh đỗ xanh, dưa muối. Ngoài việc đình chỉ ngay hoạt động bếp ăn tập thể của công ty này, Cục An toàn thực phẩm đề nghị Sở Y tế Vĩnh Phúc tăng cường kiểm tra, giám sát, hướng dẫn các bếp ăn tập thể, cơ sở kinh doanh dịch vụ ăn uống bảo đảm vệ sinh, điều kiện an toàn thực phẩm, thực hiện nghiêm việc quản lý nguồn gốc nguyên liệu thực phẩm, kiểm thực 3 bước, lưu mẫu thực phẩm và vệ sinh trong các khâu chế biến...

Để xảy ra các vụ ngộ độc tại bếp ăn tập thể, các chuyên gia y tế cho rằng, một trong những vấn đề đáng chú ý là nguồn nguyên liệu thực phẩm cung cấp cho bếp ăn tập thể trong khu công nghiệp, khu chế xuất rất đa dạng, khó kiểm soát. Thậm chí, nhiều cơ sở quy mô nhỏ, quy trình sản xuất thủ công nên từ khâu chế biến, khâu vận chuyển, đến bảo quản thực phẩm rất khó đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về vệ sinh, an toàn thực phẩm.

Kiên quyết xử lý nghiêm vi phạm

Để ngăn ngừa các vụ ngộ độc tập thể xảy ra, Bộ Y tế đã đề nghị Sở Y tế, cơ quan chức năng các tỉnh, thành phố tăng cường công tác liên ngành trong thanh tra, kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm tại các cơ sở chế biến suất ăn sẵn, bếp ăn tập thể tại khu công nghiệp, trường học... Bộ Y tế cũng đề nghị các địa phương cần kiên quyết xử lý nghiêm và đình chỉ hoạt động đối với cơ sở không bảo đảm điều kiện an toàn thực phẩm, cơ sở không có Giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn thực phẩm; đồng thời công khai hành vi vi phạm, kết quả xử lý vi phạm của tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm trên các phương tiện thông tin đại chúng.

Bên cạnh đó, Bộ Y tế cũng yêu cầu các cơ sở y tế chuẩn bị sẵn sàng kế hoạch, phương án, lực lượng, thuốc và trang thiết bị để triển khai hiệu quả biện pháp điều tra, xử lý, khắc phục hậu quả khi xảy ra sự cố về an toàn thực phẩm, ngộ độc thực phẩm; cấp cứu, điều trị kịp thời và bảo đảm tốt nhất cho sức khỏe, tính mạng người dân. Đồng thời, tuyên truyền, hướng dẫn người dân đến ngay cơ sở y tế gần nhất để được cấp cứu, điều trị kịp thời khi xuất hiện các triệu chứng nghi ngờ ngộ độc.

Riêng tại thành phố Hà Nội hiện có hơn 5.000 bếp ăn tập thể khu công nghiệp, trường học và cơ quan. Để giảm thiểu nguy cơ xảy ra ngộ độc tập thể, thời gian qua, cùng với việc tăng cường kiểm tra công tác bảo đảm an toàn thực phẩm tại các bếp ăn tập thể trên địa bàn thành phố, Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội đã trực tiếp hướng dẫn cho người phụ trách bếp ăn khu công nghiệp, khu chế xuất cách kiểm tra thực phẩm tươi ngon bằng cảm quan, cách bảo quản thực phẩm, kiểm tra nguồn gốc và hạn sử dụng của thực phẩm trên tem nhãn… Cùng với đó, hướng dẫn cho nhà thầu bếp ăn biết cách lựa chọn các đơn vị cung cấp thực phẩm uy tín trên thị trường.

Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm Hà Nội Đặng Thanh Phong cho rằng, trong thời gian tới, các cơ quan chức năng theo phân cấp cần tiếp tục đẩy mạnh công tác thanh tra, kiểm tra đối với bếp ăn trường học, bếp ăn khu công nghiệp, trong đó tập trung kiểm tra nguồn gốc thực phẩm đưa vào chế biến, việc tuân thủ nghiêm quy định về bảo đảm an toàn thực phẩm như: Điều kiện cơ sở vật chất, quy trình chế biến thực phẩm...

Bên cạnh đó, các doanh nghiệp và nhà thầu cần phải tổ chức những cuộc kiểm tra đột xuất, định kỳ về truy xuất nguồn gốc của các đơn vị cung cấp thực phẩm cho bếp ăn tập thể. Mục tiêu đặt ra là không để xảy ra vụ ngộ độc lớn trên địa bàn Thủ đô.