Phu nhân Đặng Bích Hà là 'trợ lý đặc biệt' bên cạnh Đại tướng Võ Nguyên Giáp

Chiều 28/9, lễ truy điệu PGS Đặng Bích Hà - phu nhân Đại tướng Võ Nguyên Giáp được tổ chức trọng thể tại nhà tang lễ Quốc gia (Hà Nội).

Trình bày điếu văn tại lễ truy điệu, PGS.TS Nguyễn Đức Sơn - Hiệu trưởng trường Đại học Sư phạm Hà Nội đã điểm lại quá trình PGS Đặng Bích Hà công tác tại trường.

"Là người cán bộ - đảng viên, trên bất cứ cương vị nào, khi ở mái trường, khi công tác, nghiên cứu bà luôn gương mẫu, tận tâm, tận lực, hoàn thành xuất sắc mọi công việc được tổ chức phân công", ông Sơn nói.

Lễ truy điệu PGS Đặng Bích Hà chiều 28/9. Ảnh: PV.

Theo ông Sơn, PGS Đặng Bích Hà là người góp phần xây dựng Ban Đông Nam Á vào năm 1973. Bà là một trong những nhà nghiên cứu đầu tiên nghiên cứu về lịch sử nước Lào, lịch sử-văn hóa các nước Đông Dương và quá trình công nghiệp hóa của Thái Lan.

PGS.TS Nguyễn Đức Sơn nhấn mạnh, PGS Đặng Bích Hà - phu nhân Đại tướng Võ Nguyên Giáp - có nhiều phẩm chất đặc biệt, thông tuệ, học thức cao nhưng rất mực khiêm tốn, giản dị luôn gần gũi với mọi người.

Bà luôn ở bên Đại tướng thủy chung, sắt son, ngọt bùi chia sẻ, sát cánh cùng người anh cả của Quân đội nhân dân Việt Nam trải qua những thăng trầm của cuộc đời và sự nghiệp, trong chiến tranh cũng như trong hòa bình.

PGS Đặng Bích Hà và Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã sống hạnh phúc cùng 4 người con và dành tình yêu thương cho bà Võ Hồng Anh - người con gái đầu của liệt sĩ Nguyễn Thị Quang Thái với Đại tướng.

PGS Đặng Bích Hà cũng là người "trợ lý đặc biệt", âm thầm, lặng lẽ, giúp Đại tướng Võ Nguyên Giáp nghiên cứu và tổng hợp tin tức, cùng trao đổi với ông về những vấn đề lịch sử, đọc sách cùng ông, sắp xếp tư liệu và giúp Đại tướng viết hồi ký, dịch các tác phẩm của Đại tướng ra tiếng Pháp.

Ông Sơn cũng nhấn mạnh, PGS Đặng Bích Hà là một phụ nữ đôn hậu, thông tuệ, giàu nghị lực. Bà đã tình nguyện lùi lại phía sau để có thời gian chăm sóc cho gia đình để Đại tướng Võ Nguyên Giáp chuyên tâm việc nước, việc quân.

"Bà đã sống một cuộc đời thanh bạch, dành trọn tình yêu thương với người thân và sự quan tâm chia sẻ với những người xung quanh mình. Bà cùng Đại tướng dạy dỗ các con, các cháu tinh thần yêu nước, truyền thống vẻ vang của dân tộc, biết ơn sự hy sinh xương máu của đồng bào, chiến sĩ trong các cuộc kháng chiến...", ông Sơn nhấn mạnh.

Người thân rước di ảnh PGS Đặng Bích Hà tại lễ truy điệu, chiều 28/9. Ảnh: PV.

Trong điếu văn, PGS.TS Nguyễn Đức Sơn cũng nêu, PGS Đặng Bích Hà luôn nhớ đến nhân dân ở các vùng căn cứ cách mạng với tình cảm sâu nặng. Bà đã cùng gia đình đóng góp giúp đỡ nhân dân và trẻ em các vùng khó khăn.

"Hạnh phúc lớn nhất của cuộc đời PGS Đặng Bích Hà là gắn bó với Đại tướng, là hậu phương vững chắc, chăm lo gia đình, giáo dục con cháu, để Đại tướng tập trung toàn tâm toàn ý thực hiện tốt trọng trách được Bác Hồ, Đảng, Quân đội, Nhân dân giao phó, hoàn thành sứ mệnh lịch sử của dân tộc. Bà đã sống một cuộc đời thanh bạch vô cùng cao đẹp", PGS Sơn khẳng định.

Ông Sơn nhấn mạnh, sự ra đi của PGS Đặng Bích Hà là mất mát vô cùng to lớn với gia đình, dòng tộc, người thân, các thế hệ học trò. "Sinh thời, tâm nguyện của Đại tướng và phu nhân là luôn được ở gần nhau. Trong thời khắc đau thương này, xin tiễn biệt PGS Đặng Bích Hà về với Đại tướng Võ Nguyên Giáp ở Vũng Chùa - Đảo Yến sau 11 năm xa cách. Từ nay, ông bà sẽ mãi mãi bên nhau", ông Sơn xúc động nói.

Bà Võ Hòa Bình - con gái cả của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và phu nhân Đặng Bích Hà phát biểu tại lễ truy điệu PGS Đặng Bích Hà, chiều 28/9. Ảnh: PV.

Thay mặt gia đình, bà Võ Hòa Bình - con gái cả của Đại tướng Võ Nguyên Giáp và phu nhân Đặng Bích Hà - nghẹn ngào chia sẻ:

"Ngày Rằm tháng 8 năm nay là ngày gia đình chúng tôi có sự chia ly lớn. Mẹ, bà, cụ chúng tôi - PGS Đặng Bích Hà - đã về cõi người hiền...", bà Võ Hòa Bình nói, chia sẻ rằng, trong những ngày lo tang lễ cho PGS Đặng Bích Hà, những người trong gia đình có những giờ phút trống vắng, những giờ phút nhớ lại những khoảnh khắc yên bình, hạnh phúc của bà và Đại tướng Võ Nguyên Giáp bên gia đình.

"Những lúc như vậy, cùng với nỗi nhớ, nổi bật lên là hình ảnh, là ký ức về tình cảm lãng mạn, sâu đậm, bền chặt của ba mẹ chúng tôi - Đại tướng Võ Nguyên Giáp - PGS Đặng Bích Hà", bà Võ Hòa Bình nói.

Bà Võ Hòa Bình chia sẻ, cùng chung một góc nhìn, cùng phấn đấu vì một lý tưởng đất nước Việt Nam hòa bình, hạnh phúc, Đại tướng Võ Nguyên Giáp và phu nhân Đặng Bích Hà đã ở bên nhau hơn 60 năm, trải qua bao thăng trầm của cuộc đời, những năm dài chiến tranh và những tháng ngày đất nước độc lập, tự do.

"Trong những khi ông bà xa cách, mỗi chúng tôi đều cảm nhận được mong muốn của ông bà là đồng hành bên nhau. Điều đó lại càng sâu sắc trong những ngày này. Thế là những lời xưa ba mẹ dặn, ý nguyện của ba mẹ đã thực hiện được, cả nhà thực sự nhẹ lòng", bà Võ Hòa Bình nói.

Trong phần phát biểu, bà Võ Hòa Bình cũng gửi lời cảm tạ đến lãnh đạo, nguyên lãnh đạo Đảng, Nhà nước, ban bộ, ngành, các đoàn thể, nhân dân và bạn bè quốc tế đã đến tiễn đưa, chia buồn với gia đình.

Trường Phong - Hoàng Mạnh Thắng