Phục hồi tầng ozone: Việt Nam loại trừ trên 90% lượng tiêu thụ chất bị kiểm soát

Việt Nam loại trừ trên 90% tổng lượng tiêu thụ các chất bị kiểm soát. (Ảnh minh họa. Nguồn: Vietnam+)

Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) Lê Ngọc Tuấn cho biết sau hơn 30 năm tham gia Công ước Vienna và Nghị định thư Montreal (những điều ước quốc tế điển hình về bảo vệ môi trường, góp phần bảo vệ tầng ozone - “lá chắn” tự nhiên của Trái Đất), Việt Nam đã loại trừ được trên 90% tổng lượng tiêu thụ các chất bị kiểm soát.

Các chất được kiểm soát chủ yếu là CFC, Halon (hóa chất của bình chữa cháy); chất HCFC (chất làm suy giảm tầng ozone trong sản xuất thiết bị lạnh, điều hòa không khí ôtô) và HFC (các chất hydrofluorocarbon)...

Thông tin trên vừa được ông Tuấn đưa ra tại “Hội thảo Hoạt động bảo vệ tầng ozone hướng tới chuyển đổi xanh: Thúc đẩy hợp tác liên chính phủ, hợp tác công tư,” do Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức ngày 15/9, tại Hà Nội.

Theo Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu Lê Ngọc Tuấn, kết quả trên là một thành tựu đáng ghi nhận của Việt Nam. Đây cũng là minh chứng cho nỗ lực thực hiện Công ước Vienna và Nghị định thư Montreal, thể hiện đóng góp của Việt Nam trong nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính toàn cầu.

Tuy vậy, ông Tuấn cũng lưu ý thách thức hiện nay là việc thực hiện Bản sửa đổi Kigali nhằm kiểm soát các chất HFC (môi chất lạnh nhân tạo có tên đầy đủ là Hydrofluorocarbo) có tiềm năng gây nóng lên toàn cầu cao.

Do đó, theo lãnh đạo Cục Biến đổi khí hậu, trong bối cảnh nhu cầu thiết bị làm lạnh, điều hòa không khí ngày càng gia tăng, Việt Nam cần đồng thời đáp ứng nhu cầu phát triển và kiểm soát chặt chẽ các chất được kiểm soát.

“Đây là nhiệm vụ cấp thiết, đòi hỏi sự phối hợp đồng bộ giữa cơ quan quản lý, doanh nghiệp và người tiêu dùng,” ông Lê Ngọc Tuấn nêu quan điểm.

Trước thực tế trên, ông Lê Ngọc Tuấn nhấn mạnh hội thảo hôm nay sẽ tập trung vào các công cụ hỗ trợ: Quy trình đăng ký, báo cáo, khai báo hải quan; cơ hội tín chỉ carbon gắn với thu gom, tái chế, xử lý; chia sẻ công nghệ tiên tiến, mô hình hợp tác công - tư và nguồn lực tài chính cho chuyển đổi xanh, công nghệ thân thiện khí hậu, giải pháp làm mát bền vững.

“Tôi tin những trao đổi tại hội thảo hôm nay sẽ mang lại góc nhìn toàn diện, từ chính sách đến thực tiễn doanh nghiệp, qua đó giúp Việt Nam vừa thực hiện tốt nghĩa vụ quốc tế, vừa thúc đẩy tăng trưởng xanh, giảm phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ozone,” ông Lê Ngọc Tuấn chia sẻ kỳ vọng.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành, cũng cho biết hội thảo hôm nay sẽ giới thiệu một số công cụ, giải pháp công nghệ, sáng kiến mới trong quản lý, loại trừ các chất làm suy giảm tầng ozone, chất gây hiệu ứng nhà kính. Qua đó, doanh nghiệp sẽ có thêm thông tin, cơ hội để chủ động nắm bắt và tham gia tích cực vào tiến trình chuyển đổi xanh.

“Thông qua hội thảo, chúng ta sẽ có những trao đổi thẳng thắn, thiết thực, mở ra thêm nhiều hướng hợp tác và hành động cụ thể trong thời gian tới,” đại diện lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường nhấn mạnh.

Theo thống kê của Ban Thư ký ozone quốc tế, tính đến tháng 8/2025, Việt Nam đã loại trừ khoảng 240 triệu tấn CO₂ tương đương từ các hoạt động quản lý, loại trừ các chất được kiểm soát theo Nghị định thư Montreal. (Ảnh: Hùng Võ/Vietnam+)

Đánh giá cao những đóng góp của Việt Nam trong thời gian qua, bà Tina Chondraki Birmpili - Trưởng Ban điều hành Quỹ Đa phương thi hành Nghị định thư Montreal nhấn mạnh Việt Nam là một trong những quốc gia sớm đề xuất và đã được phê duyệt Kế hoạch hành động thực thi Sửa đổi Kigali.

Theo bà Tina Chondraki Birmpili, quyết định trên thể hiện cam kết mạnh mẽ trong sử dụng năng lượng hiệu quả và tiết kiệm năng lượng.

“Những đóng góp đó không chỉ tạo tác động tại địa phương, mà còn lan tỏa tới hơn 200 ngành, gắn liền với phát triển kinh tế - xã hội và tạo việc làm. Việc thực hiện Nghị định thư Montreal sẽ không thể thành công nếu thiếu sự tham gia của các quốc gia và nguồn lực con người,” bà Tina nhấn mạnh.

Tính đến nay, 90 dự án đã được Quỹ phê duyệt cho Việt Nam với tổng giá trị khoảng 30 triệu USD. Một số dự án nhỏ sẽ được triển khai từ năm 2026.

Trưởng Ban điều hành Quỹ Đa phương thi hành Nghị định thư Montreal cũng lưu ý tầng ozone có vai trò đặc biệt trong việc bảo vệ con người khỏi ung thư da, bệnh về mắt và nhiều tác hại khác. Do đó, việc loại trừ các chất làm suy giảm tầng ozone không chỉ là trách nhiệm môi trường mà còn là nghĩa vụ bảo vệ sức khỏe cộng đồng và sự sống trên hành tinh./.

(Vietnam+)