Phương pháp siêu âm mới tiêu diệt khối u mà không cần dao kéo
Histotripsy là phương pháp sử dụng sóng siêu âm tập trung để phá hủy mô khối u, giúp điều trị căn bệnh ung thư mà không cần đụng đến dao kéo.
Mặc dù các phương pháp điều trị khối u gây ung thư truyền thống như phẫu thuật, xạ trị và hóa trị vẫn được áp dụng rộng rãi, tuy nhiên các nhà khoa học hiện đang khám phá những kỹ thuật không xâm lấn nhằm tiêu diệt khối u mà không cần phải rạch da.
Công nghệ siêu âm “đánh tan” khối u từ bên ngoài cơ thể
Theo báo cáo trên IEEE Spectrum, histotripsy hoạt động bằng cách tạo ra và làm vỡ các bong bóng khí bên trong khối u thông qua sóng siêu âm từ bên ngoài cơ thể. Quá trình này tạo ra lực cơ học, giúp phá hủy các tế bào ung thư mà không gây ra sự tích tụ nhiệt, khác với các phương pháp điều trị đốt truyền thống.
Cơ sở của phương pháp này là hiện tượng tạo bọt khí (cavitation), một hiện tượng mà trước đây thường bị tránh trong siêu âm y tế do khó kiểm soát. Tuy nhiên, vào đầu những năm 2000, các nhà nghiên cứu tại Đại học Michigan (Mỹ) đã bắt đầu tìm hiểu cách kiểm soát hiện tượng này để tiêu diệt khối u.
Dưới sự dẫn dắt của Zeng Xu, nhóm nghiên cứu đã chứng minh rằng việc chiếu sóng siêu âm công suất cao dưới dạng các xung ngắn có thể tạo ra bong bóng mà không gây ra sự tích tụ nhiệt, tập trung lực vào mô đích và giảm thiểu tác động lên các mô xung quanh.
Công ty HistoSonics đã thương mại hóa công nghệ này thành hệ thống Edison, được Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ (FDA) phê duyệt để điều trị khối u gan. Hệ thống này sử dụng một màng chứa nước đặt trên bề mặt cơ thể để truyền sóng siêu âm vào bên trong. Theo Bradford Wood, bác sĩ X quang can thiệp tại Viện Y tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH), hệ thống này tích hợp nhiều lĩnh vực như vật lý, sinh học và kỹ thuật y sinh, cho phép điều trị khối u mà vẫn bảo tồn các mạch máu và mô xung quanh.
HistoSonics đã được FDA phê duyệt cho phương pháp histotripsy đầy hứa hẹn
Histotripsy không chỉ được xem xét cho điều trị khối u gan mà còn cho ung thư thận và ung thư tuyến tụy, những bệnh thường khó phẫu thuật cắt bỏ khi được chẩn đoán. Tatyana Kokhlova, nhà nghiên cứu siêu âm tại Đại học Washington (Mỹ), cho biết kết quả ban đầu rất khả quan cho thấy siêu âm tập trung có thể phá hủy các khối u nằm sâu trong tuyến tụy mà bệnh nhân có thể chịu đựng được.
Điểm đặc biệt của histotripsy là phương pháp này phá hủy khối u bằng cơ học thay vì bằng nhiệt, giúp để lại các mảnh protein ung thư mà hệ thống miễn dịch có thể nhận diện. Các nhà nghiên cứu hiện đang tiến hành các nghiên cứu để xác định phản ứng miễn dịch khi kết hợp histotripsy với liệu pháp miễn dịch.
Giám đốc điều hành của HistoSonics, Mike Blue, cho biết công ty đang phát triển các công nghệ mới bên cạnh thiết bị hiện có, bao gồm một hệ thống dẫn hướng mới sử dụng tia X và một hệ thống phản hồi phân tích sự phản xạ của siêu âm trị liệu để theo dõi tiến trình phá hủy mô trong thời gian thực.
