Quá khứ tương đồng, tương lai xán lạn!

Vậy là Quốc hội nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã thông qua Nghị quyết về sáp nhập tỉnh và xã, bỏ cấp huyện trên cả nước ta. Trong đó, tỉnh Đồng Tháp và tỉnh Tiền Giang hợp nhứt, tỉnh mới mang tên Đồng Tháp, tỉnh lỵ là Mỹ Tho.

Người dân viếng, thắp hương tại Đền thờ Thiên hộ Võ Duy Vương (Ảnh: T.Nguyễn)

Hai tỉnh vốn liền ranh nhau. Từ xa xưa, lịch sử đã chứng kiến những việc xảy ra gắn liền tình nghĩa giữa hai tỉnh như anh em sanh đôi trong một gia đình.

Thời Vương quốc Phù Nam trị vì trên vùng đất này, đến nay vẫn còn lưu lại những di tích như: tượng Thần, tượng Phật, yoni, linga, đền thờ, mộ táng... ở cả Đồng Tháp và Tiền Giang.

Thế kỷ XVIII, ở Tiền Giang có trận Rạch Gầm, Xoài Mút, quân Tây Sơn tiêu diệt đoàn thuyền quân Xiêm xâm lược nước ta, hiện còn tượng đài nơi xảy ra trận đánh trên sông Tiền, thì ở Đồng Tháp thời Vương triều Nguyễn nổ ra trận Vàm Nao, Cổ Hủ cũng trên sông Tiền, tiêu diệt hằng vạn quân Xiêm, còn lưu dấu đền thờ Thượng tướng Quận công Trần Văn Năng ở rạch Đốc Vàng.

Khi thực dân Pháp xâm chiếm Nam Kỳ, lòng dân căm giận, Tiền Giang có Bình tây Đại Nguyên soái Trương Định, có Thủ khoa Nguyễn Hữu Huân phất cờ khởi nghĩa chống Pháp, thì ở Đồng Tháp có Thiên hộ Võ Duy Dương, Đốc binh Nguyễn Tấn Kiều, Thống lãnh binh Nguyễn Văn Linh... tập hợp nghĩa quân, dựng đồn chống Pháp. Hiện nay, ở Gò Công có mộ và đền thờ Trương Định, TP Mỹ Tho có tượng Thủ Khoa Huân, thì ở Gò Tháp, tỉnh Đồng Tháp có đền thờ và tượng Võ Duy Dương, Nguyễn Tấn Kiều, TP Cao Lãnh có đền thờ và tượng cụ Thống Linh.

Khi thực dân Pháp lần thứ hai trở lại xâm lược nước ta, Đồng Tháp Mười trải rộng ba tỉnh Long An, Đồng Tháp, Tiền Giang trở thành chiến khu nơi Xứ ủy, Ủy ban kháng chiến Hành chánh và các sở, ban, ngành Nam Bộ và Khu 8 trú đóng, lãnh đạo quân dân Nam Bộ kháng chiến chống Pháp.

Đền thờ và lăng mộ Anh hùng dân tộc Trương Định ở TP Gò Công (Ảnh: Kim Ngân)

Các làng xã giáp ranh hai tỉnh cũng nhiều lần “sang qua, sớt lại” như Mỹ Lợi, Thanh Mỹ huyện Cái Bè, Tiền Giang, sau là Đốc Binh Kiều, Thanh Mỹ, huyện Mỹ An (Tháp Mười), Đồng Tháp. Nhân dân hai bên cùng chung sống, làm ruộng, làm vườn, qua lại với nhau thân thương trong tình ruột thịt, vui cùng hưởng, hoạn nạn cùng chia. Trong cuộc kháng chiến chống Pháp rồi chống Mỹ, nhiều người sanh ra trên đất Cái Bè Tiền Giang, qua chiến đấu trên đất Đồng Tháp, thành cán bộ lãnh đạo như: Nguyễn Thế Hữu, Phan Văn Đấu..., nhiều liệt sĩ người Đồng Tháp hy sinh trên đất Tiền Giang như: Nguyễn Văn Đừng, Nguyễn Minh Trí... Tiểu đoàn 502 tỉnh Đồng Tháp từng chiến đấu trên đất Tiền Giang lập những chiếng công vang dội như: trận Hàm Vồ, Phụng Thớt, trận diệt tàu Mỹ trên sông Rạch Ruộng và tượng đài hiện nay trên đất Thanh Hưng (Tân Hưng) tỉnh Tiền Giang. Thiên Hộ, Kinh 28, Mỹ Lợi, Thanh Hưng... từng là nơi Nhân dân nuôi chứa các đơn vị bộ đội, các cơ quan tỉnh Đồng Tháp, không hề có sự phân biệt “bên nầy, bên kia”, đùm bọc, thương yêu nhau như ruột thịt.

Hai tỉnh có chung dòng sông Tiền mang nhiều phù sa bồi đấp hai bờ thành xóm làng trù phú, hình thành các cồn, cù lao nổi giữa dòng sông, đông đúc dân cư, cây trái sum xuê. Dòng sông Tiền mang vô số cá tôm, người dân làm nghề chài lưới, đánh bắt quanh năm. Mấy chục năm nay, người dân thêm nghề nuôi cá trên lồng bè, những ao nuôi cá trên đất bãi bồi. Sông Tiền còn là đường giao thông thủy quan trọng tấp nập tàu ghe chở hàng hóa, hành khách xuôi ngược nối Sài Gòn, qua biên giới, đến Nam Vang.

Các huyện dọc bờ sông Tiền như: Cai Lậy, Cái Bè của Tiền Giang; Cao Lãnh, Thanh Bình, Hồng Ngự của Đồng Tháp, nhờ phù sa bồi đắp và nước ngọt quanh năm nên thành những vườn trồng các loại cây ăn trái nổi tiếng như: quít, cam, xoài, mít, sầu riêng... là nguồn thu nhập lớn chủ yếu cho Nhân dân, chẳng những làm phong phú, rạng danh địa phương, còn là hàng hóa vượt cả biên giới Quốc gia, đến với các nước trên thế giới. Vùng cây trái miền Tây nầy còn là những điểm du lịch văn hóa, sinh thái hấp dẫn du khách trong và ngoài nước.

Đồng Tháp Mười hoang hóa ngày xưa, nay cả Long An, Đồng Tháp, Tiền Giang đều là vựa lúa, chẳng những làm khá giàu cho dân bản địa, mà còn cung cấp cho cả nước, xuất khẩu ra nước ngoài với số lượng lớn quanh năm.

Công trình đường bộ cao tốc Cao Lãnh - An Hữu, giai đoạn 1 (Dự án thành phần 1), là dự án giao thông quan trọng giúp kết nối tỉnh Đồng Tháp với các vùng kinh tế trọng yếu của khu vực (Ảnh: Mỹ Lý)

Nay mai, khi các con đường nhựa chạy dọc trong Đồng Tháp Mười và các con đường cao tốc nối Tiền Giang với Đồng Tháp như An Hữu - Cao Lãnh, Cao Lãnh đến cửa khẩu Quốc tế Dinh Bà... sẽ kéo gần thời gian đi lại cho bà con từ Tân Hồng, Hồng Ngự đến Gò Công không còn quá xa xôi, vất vả. Hai tỉnh hợp nhất còn có sự bổ sung cho nhau, khi Đồng Tháp có biên giới với Campuchia, có hai cửa khẩu quốc tế và Tiền Giang có biển Gò Công. Tỉnh mới có Cửa khẩu biên giới lưu thông hàng hóa với nước ngoài và có cả bờ biển giàu hải sản, hấp dẫn khách du lịch...

Ngoài những gắn bó, tương đồng rất thuận lợi nói trên, hai tỉnh khi sáp nhập “vạn sự khởi đầu nan”, chắc chắn có những khó khăn, trở ngại mới phát sinh. Trong tâm tư, cán bộ Đồng Tháp phải rời nơi sống, làm việc quen thuộc, thuận tiện của mình, nay phải mang ba lô đến trụ sở mới ở tỉnh lỵ Mỹ Tho, việc xa gia đình, không còn sáng chở con đi học, chiều rước con về, cả nhà sum họp quanh bữa ăn..., phải đến nơi mới, cuối tuần mới được về nhà..., tâm tư lắm chớ! Hay bà con Tân Hồng, Hồng Ngự trước đây có việc đến cơ quan tỉnh, chỉ đến TP Cao Lãnh, ngay phải thêm mấy chục cây số tới Mỹ Tho... và ... Nhưng tin chắc rằng, những khó khăn, trở ngại ban đầu sẽ được tháo gỡ, dần dần quen thuộc, thích nghi với hoàn cảnh, điều kiện mới. Vì mục đích chung lớn hơn, có gì mà không vượt qua được!

Tỉnh mới sẽ tạo ra những thời cơ, thuận lợi mới.

Ví dụ các loại nông sản như: lúa, xoài, mít, sầu riêng... Trước đây, bà con ở tỉnh nào tỉnh đó tự lo đầu ra. Nay chung một mối lãnh đạo, điều hành, chắc chắn sẽ có sức mạnh gấp đôi, việc tiêu thụ, thu nhập, lợi ích của bà con sản xuất sẽ nhân lên.

Việc của tôi, việc của anh, nay là việc của chúng ta. Lợi ích của tôi, lợi ích của anh, nay là lợi ích của chúng ta. Sức mạnh, thế mạnh của tôi hợp với sức mạnh, thế mạnh của anh thành sức mạnh, thế mạnh của chúng ta. Chung tay, đồng lòng nắm bắt vận hội mới, con đường phát triển mới của chúng ta chắc chắn xán lạn hơn...

NGUYỄN ĐẮC HIỀN