Quá nhiều rủi ro khi đầu tư vàng

Theo đó, thị trường vàng cũng trở nên sôi động, tái diễn tình trạng người dân xếp hàng lấy số chờ đợi mua vàng. ĐTTC đã có ghi nhận một vài chia sẻ của TS. NGUYỄN TRÍ HIẾU, chuyên gia tài chính ngân hàng xung quanh vấn đề này.

PHÓNG VIÊN: - Thưa ông, giá vàng thế giới không ngừng tăng trong trung tuần tháng 3 và đã vượt mức 3.040USD/ounce, điều gì đang đốt nóng giá vàng?

TS. NGUYỄN TRÍ HIẾU: - Đúng là giá vàng thế giới tăng rất mạnh, lên mức 3.046USD/ounce vào ngày 20-3 trong bối cảnh US Dollar Index xuống quanh mức 103. Bên cạnh đó, nền kinh tế Mỹ đang đi vào giai đoạn rất biến động.

Ngày 19-3, Ngân hàng Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) đã họp và thông báo giữ nguyên lãi suất tham chiếu ở mức 4,25-4,5%, vì lo lắng lạm phát của Mỹ đang trong xu hướng tăng và vẫn chưa đạt được mục tiêu 2%. Song song đó, các vấn đề căng thẳng địa chính trị, chính sách thuế quan của Mỹ, cũng như xu hướng dự trữ vàng của các ngân hàng trung ương toàn cầu, là các tác nhân đẩy giá vàng.

Nhưng nóng nhất là những chính sách kinh tế của Tổng thống Mỹ Donald Trump, đang gây ra những bất ổn trong nền kinh tế của Mỹ, cũng khiến vàng trở thành lựa chọn trú ẩn an toàn.

Bởi khi ông Donald Trump áp dụng các mức thuế quan cao mang tính trừng phạt đối với một số quốc gia và một số mặt hàng, trục xuất những người nhập cư bất hợp pháp và sa thải hàng loạt nhân viên trong hệ thống hành chính của Mỹ. Điều này đang tạo ra một sự xáo trộn bất ổn trong nền kinh tế của Mỹ, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát đang ở xu hướng tăng.

Để chống khủng hoảng và chống lạm phát, giới đầu tư đã đổ tiền vào vàng. Ngoài những vấn đề của nền kinh tế Mỹ, vấn đề địa chính trị cũng có tác động rất lớn. Ukraine và Nga vẫn chưa đạt được một thỏa thuận ngừng bắn, Mỹ đã ra lệnh tấn công lực lượng Houthi ở Yemen… cũng tạo ra sự bất ổn đối với chính trị toàn cầu và đẩy giá vàng lên.

- Liệu vàng tăng không ngừng như vậy có tác động xấu đến nền kinh tế thế giới hay không?

- Đối với nền kinh tế toàn cầu, vàng tăng giá mạnh cũng có một số tác động. Đầu tiên, nguồn vốn lẽ ra chảy vào thị trường chứng khoán lại kéo nhau vào vàng và càng đẩy giá vàng lên.

Thứ hai, khi giá vàng bị đẩy lên cũng có tác động đến lạm phát. Vì tâm lý các nhà đầu tư và người dân trên thế giới cũng như ở Việt Nam, khi thấy giá vàng tăng sẽ lo ngại lạm phát bùng lên, từ đó có hiện tượng té nước theo mưa tăng giá.

Ngoài ra, khi những bất ổn địa chính trị xảy ra, kéo cả giá vàng trắng (vàng thật) và vàng đen (dầu mỏ) tăng lên, ảnh hưởng đến kinh tế toàn cầu.

Song cũng lưu ý, vàng không thể tạo ra khủng hoảng kinh tế trên thế giới, vì vàng chỉ là một trong những kênh đầu tư và không chiếm tỷ trọng lớn. Nói cách khác, vàng chỉ đóng vai trò là một hàn thử biểu của nền kinh tế giới.

Vì vậy, ở các nước chẳng hạn như ở Mỹ, chính phủ không can thiệp vào thị trường vàng. Đó là một thị trường tự do. Họ không xem việc giá vàng tăng là một mối đe dọa cho nền kinh tế.

- Theo đà tăng của giá vàng thế giới, giá vàng trong nước cũng tăng liên tục lên mốc 100 triệu đồng/lượng, hiện tượng người dân đu đỉnh, xếp hàng mua vàng lại tái diễn. Ông nhận định gì về tâm lý này?

- Tại Việt Nam, tâm lý của người dân luôn xem vàng như là một loại tiết kiệm tích lũy trong mọi thời kỳ. Đối với rất nhiều người, họ không có bảo hiểm nhân thọ và xem vàng như một loại tự bảo hiểm, tích lũy vàng phòng khi đau ốm, bệnh tật hoặc muốn để lại tài sản thừa kế cho con cái…

Nhưng mặt khác, người Việt Nam còn có một tâm lý nữa là rất thích đầu tư mạo hiểm. Theo quan sát của tôi, người Việt Nam có khẩu vị rủi ro rất cao, và khi đầu tư họ sẵn sàng chấp nhận rủi ro nên thường lướt sóng theo vàng.

Song có một số vấn đề cần nhìn nhận. Giá vàng tại Việt Nam tuần trước đã bắt đầu vượt mức 100 triệu đồng/lượng đối với vàng miếng, còn vàng nữ trang cao hơn cả vàng miếng là hiện tượng tương đối bất thường. Giá vàng trong nước tăng một phần do giá vàng trên thế giới tăng, nhưng phần khác do nguồn cung hạn chế làm nóng thêm sức cầu và tăng giá mạnh.

Đồng thời, mỗi khi giá vàng trong nước tăng nóng, các công ty kinh doanh vàng thường nới rộng biên độ mua - bán, có thời điểm chênh lệch lên tới hơn 4 triệu đồng/lượng, đẩy rủi ro về phía người mua.

Thực tế cho thấy, những người mua tích lũy trước đây hiện đang có mức lãi từ vàng rất tốt. Nhưng ngược lại, việc đầu tư theo kiểu ăn xổi lướt sóng rất nguy hiểm vì thị trường vàng biến động khó lường. Khi giá vàng lên cao sẽ có hiện tượng các nhà đầu tư bán vàng ra chốt lời và từ đó đẩy giá vàng xuống.

Và đặc biệt không nên vay tiền để đầu tư vàng vì dễ bị thiệt hại về tài sản. Bởi đầu tư vào vàng một cách an toàn cần phải theo dõi thị trường vàng thường xuyên, cả thị trường vàng trong nước cũng như thị trường thế giới.

- Mỗi khi giá vàng biến động mạnh, "cò" vàng chờ sẵn ở cửa tiệm hoặc các thỏa thuận giao dịch trên các hội nhóm giao lưu vàng miếng, vàng nhẫn trên mạng xã hội cũng sôi động. Theo ông điều này đặt ra vấn đề gì đối với nhà quản lý?

- Thị trường vàng trong nước hiện nay rất rủi ro và nhiều biến động, biến động đó một phần đến từ vai trò, hoạt động của những cò mồi đẩy giá lên cần phải sớm giải quyết. Giải pháp là phải có nguồn cung dồi dào để triệt tiêu hiện tượng đầu cơ tích lũy.

Muốn vậy, cần phải sửa đổi Nghị định 24/2012/NĐ-CP quy định về hoạt động kinh doanh vàng. NHNN cần cho các công ty vàng nhập khẩu vàng để cung cấp một lượng vàng phù hợp cho thị trường.

Chính phủ và NHNN cũng cần phải xem xét việc để thị trường hoạt động bình thường, tự do, vì nếu tìm cách “điều trị” như hiện tại, bình ổn và kiểm soát thị trường vàng miếng mà không đưa ra nguồn cung càng đẩy giá vàng tăng cao, càng tạo ra sự bất ổn.

- Xin cảm ơn ông.

YÊN LAM (thực hiện)