Quân đội Pakistan không kích Afghanistan: Thông điệp gửi đi là gì?

Cuộc không kích của Pakistan

Quân đội Pakistan đã tiến hành các cuộc không kích ở Afghanistan vào sáng sớm thứ Hai nhằm vào các cơ sở của lực lượng Tehreek-e-Taliban Pakistan (TTP) mà họ cho rằng đã tấn công lực lượng an ninh của mình gần đây.

Các vị trí mà Pakistan tiến hành không kích trên lãnh thổ Afghanistan với cáo buộc đây là nơi ẩn náu của TTP - Đồ họa: BBC

Một quan chức an ninh Pakistan cho biết các cuộc không kích nhằm đáp trả vụ tấn công hôm thứ Bảy nhằm vào một đồn lính của nước này, khiến ít nhất 7 quân nhân thiệt mạng, trong đó có một sĩ quan cấp cao.

Quan chức kể trên cho biết không quân Pakistan đã thực hiện hơn chục cuộc không kích và đánh vào 7 nơi ẩn náu của TPP để đáp trả.

Phía Afghanistan cho biết các cuộc tấn công của Pakistan vào lãnh thổ của họ đã giết chết 8 người, gồm 5 phụ nữ và 3 trẻ em ở các tỉnh biên giới phía đông Khost và Paktika. Zabiullah Mujahid, phát ngôn viên của chính quyền Taliban, cảnh báo Pakistan không nên “đổ lỗi cho Afghanistan về sự thiếu kiểm soát và các vấn đề trên lãnh thổ của mình”.

“Những sự cố như vậy có thể gây ra hậu quả rất xấu và Pakistan sẽ không kiểm soát được”, ông Mujahid nhấn mạnh. Đáp lại, Bộ Ngoại giao Pakistan cho biết nước này đã thực hiện “các hoạt động chống khủng bố dựa trên tình báo ở các khu vực biên giới bên trong Afghanistan”.

Căng thẳng giữa Pakistan và chế độ Taliban đã gia tăng kể từ khi Afghanistan rơi vào tay lực lượng Hồi giáo cực đoan này vào năm 2021. Islamabad cho biết các chiến binh TTP trú ẩn tại biên giới Afghanistan. Taliban phủ nhận việc họ tiếp đón các chiến binh Pakistan và các chiến binh thánh chiến quốc tế khác.

Pakistan cho biết họ đang phải đối phó với số lượng các cuộc tấn công của phiến quân TTP ngày càng gia tăng. Một tuyên bố từ Bộ Ngoại giao Pakistan cho biết: “Một số thành phần nhất định trong số những người nắm quyền lực ở Afghanistan đang tích cực bảo trợ TTP và sử dụng chúng như một lực lượng ủy quyền chống lại Pakistan”. Bộ này gọi TTP là mối đe dọa đối với hòa bình và an ninh khu vực.

Thông điệp cứng rắn

Các nhà phân tích an ninh nhận định, với những cuộc không kích hôm thứ Hai, Pakistan, quốc gia đang chìm trong các cuộc khủng hoảng kinh tế và chính trị, đang nói với các nước láng giềng - bao gồm cả đối thủ lớn nhất là Ấn Độ - rằng khả năng phòng thủ của nước này vẫn mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Ejaz Haider, nhà phân tích an ninh tại thành phố Lahore, nhận định: “Đây là tín hiệu từ Pakistan rằng bất kỳ nước láng giềng nào tấn công chúng tôi, họ sẽ phải trả giá”.

Tổng thống Pakistan Asif Ali Zardari và các quan chức khác dự lễ tang của một sĩ quan quân đội thiệt mạng trong cuộc tấn công của phiến quân TTP mới đây - Ảnh: WSJ

Pakistan cũng đã thực hiện các cuộc không kích bên trong Iran vào tháng 1 sau khi Tehran sử dụng tên lửa và máy bay không người lái để tấn công những gì họ cho là phiến quân Iran hoạt động từ lãnh thổ Pakistan. Hai nước sau đó đã tìm cách xuống thang tình hình và coi mối quan hệ của họ là anh em.

Tuy nhiên, mối quan hệ giữa Pakistan và lực lượng Taliban đang nắm quyền tại Afghanistan sẽ không dễ thu xếp êm thấm như vậy. Các vụ không kích hôm thứ Hai là chương mới nhất trong căng thẳng kéo dài giữa Pakistan và Afghanistan về TTP và dường như nó sẽ còn chứng kiến thêm nhiều chương nữa.

Theo các chuyên gia, Taliban và TTP đã xây dựng mối liên kết chặt chẽ trong nhiều năm qua. Pakistan là nơi trú ẩn quan trọng của quân nổi dậy trong suốt hai thập kỷ Taliban chiến đấu với các lực lượng quốc tế do Mỹ lãnh đạo. Các chiến binh Pakistan cũng đăng cai và tham gia cùng họ trong cuộc chiến, tạo ra mối liên kết bền chặt giữa hai nhóm.

TTP được thành lập vào năm 2007 như một phong trào bắt chước Taliban. Trong giai đoạn trước, TTP nhắm vào dân thường, tấn công các trường học, nhà thờ Hồi giáo và chợ. Khoảng một thập kỷ trở lại đây, lực lượng này chủ yếu hoạt động xuyên biên giới nhằm né tránh các chiến dịch trấn áp của quân đội Pakistan.

Kể từ khi Taliban tiếp quản Afghanistan vào năm 2021, các cuộc tấn công của TTP nhằm vào các mục tiêu cảnh sát và quân đội bên trong Pakistan đã leo thang đáng kể.

Vào tháng 1 năm ngoái, khoảng 80 người đã thiệt mạng trong một vụ đánh bom tại một nhà thờ Hồi giáo nằm trong khu vực cảnh sát ở Peshawar mà một phe phái của TTP đã nhận trách nhiệm. Vào tháng 12, một nhóm tay súng và những kẻ đánh bom liều chết đã tấn công một đồn quân đội ở tây bắc Pakistan, giết chết ít nhất 23 binh sĩ.

Cho tới nay, vẫn không có quốc gia nào công nhận chính quyền Taliban tại Afghanistan. Sự cô lập về mặt ngoại giao của Taliban có nghĩa là lực lượng này không đủ khả năng để xa lánh các phe phái chiến binh. Và như thế, Pakistan có thể phải đối mặt với nhiều cuộc tấn công của TTP hơn.

Các chuyên gia cho biết, các cuộc không kích tiếp theo của Pakistan sẽ còn tiếp diễn nếu quan điểm của Taliban về TTP không thay đổi.

“Ngoài ra, các cuộc không kích trả đũa do Pakistan tiến hành ở Afghanistan còn đóng vai trò như một sự khẳng định chính trị, thể hiện cam kết của Pakistan trong việc bảo vệ quân đội và người dân của mình”, bà Roya Rahmani, cố vấn cấp cao tại Trung tâm Nam Á của Hội đồng Đại Tây Dương, nhận định.

Nguyễn Khánh