Quan hệ Iran - Iraq thêm nhiều tiến bộ

Tổng thống Iran Ebrahim Raisi (trái) đón tiếp Thủ tướng Iraq Mohammed Shia al-Sudani tại Iran vào đầu tuần này. Ảnh: REUTERS

Những tiến bộ mới nhất đạt được trong chuyến thăm Iran đầu tiên của tân Thủ tướng Iraq Mohammed Shia al-Sudani. Trước báo giới, Tổng thống Iran Ebrahim Raisi và Thủ tướng Mohammed Shia al-Sudani cho biết đã đạt được sự nhất trí rằng, an ninh, hòa bình, hợp tác và ổn định khu vực có ý nghĩa rất quan trọng.

Theo Tổng thống Iran, cuộc chiến chống khủng bố, tội phạm có tổ chức, ma túy và các vấn đề mất an ninh khác đang đe dọa khu vực. Nỗ lực chống khủng bố một cách hiệu quả sẽ phụ thuộc vào ý chí chung của Iran và Iraq. Tiếp lời, Thủ tướng Iraq nhấn mạnh lập trường không cho phép bất kỳ nhóm hoặc tổ chức nào sử dụng lãnh thổ Iraq để phá hoại và phá vỡ an ninh của Iran.

Theo truyền thông Trung Đông, từ khi bạo loạn nổ ra ở Iran hơn 2 tháng trước, chính quyền nước này cáo buộc các nhóm đối lập người Kurd lưu vong ở biên giới Iraq châm ngòi cho làn sóng bạo lực. Iran cũng tiến hành nhiều cuộc tấn công xuyên biên giới vào Iraq để truy quét khủng bố. Đối với Iraq, chính quyền nước này cũng hỗ trợ Iran và trong tuần trước đã đưa ra tuyên bố sẽ triển khai lực lượng an ninh liên bang ở biên giới giữa khu vực người Kurd ở Iraq và Iran.

Cũng trong chuyến thăm Iran, Thủ tướng Iraq cho biết, các cố vấn an ninh quốc gia của hai nước sẽ tổ chức tham vấn để thiết lập cơ chế làm việc với sự phối hợp trên thực địa nhằm tránh những diễn biến leo thang.

Ngoài ra, Thủ tướng Iraq cũng cảm ơn Iran đã cung cấp khí đốt và điện cho Iraq trong thời gian qua. Đồng thời đề cập việc xúc tiến các cuộc thảo luận về cơ chế thanh toán đối với các dịch vụ mà Iran cung cấp cho Iraq.

Theo truyền thông quốc tế, bên cạnh vấn đề tăng cường hợp tác trong lĩnh vực an ninh, Iran và Iraq cũng đang dành sự quan tâm rất lớn đối với hợp tác kinh tế, tài chính…

Đặc biệt, trong những tiến bộ gần đây, Iraq đang nỗ lực nối lại tiến trình đàm phán bình thường hóa quan hệ giữa Iran và Saudi Arabia.

Trong một tuyên bố gần đây, Ngoại trưởng Iraq Fuad Hussein cho hay, quan hệ láng giềng Iran - Iraq rất bền chặt. Iraq đã cùng Iran nhiều lần tìm biện pháp khôi phục quan hệ giữa Iran với các quốc gia vùng Vịnh. Việc nỗ lực hàn gắn quan hệ góp phần đảm bảo an ninh khu vực, cũng như củng cố an ninh của các quốc gia.

Theo Bộ Ngoại giao Iraq, tiến trình đàm phán giữa Saudi Arabia và Iran đã chuyển từ chủ đề an ninh sang chủ đề ngoại giao và những cuộc đàm phán được tổ chức trước đó ở Iraq sẽ vẫn tiếp tục. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iraq Ahmed al-Sahaf cho rằng, Saudi Arabia và Iran hàn gắn quan hệ không chỉ giúp đáp ứng lợi ích của mỗi quốc gia, mà còn cả khu vực. Iraq đang nỗ lực thúc đẩy hai nước đạt được những vòng đối thoại tiếp theo.

Theo giới quan sát khu vực, Saudi Arabia và Iran đã cắt đứt quan hệ từ đầu năm 2016 liên quan tới sự phản đối những cuộc tấn công nhằm vào các phái bộ ngoại giao của Saudi Arabia ở Iran, sau khi căng thẳng giữa hai nước lên cao trào vì những bất đồng liên quan tới tôn giáo.

Các nhà phân tích an ninh khu vực chỉ ra rằng, trong hơn 6 năm qua, sự rạn nứt quan hệ giữa Saudi Arabia và Iran là những trở lực lớn đối với khát vọng hòa bình, thịnh vượng của khu vực. Bởi lẽ, Iran và Saudi Arabia đều là hai quốc gia có tầm ảnh hưởng rất lớn tại Trung Đông, thậm chí còn lan rộng ra nhiều khu vực khác trên thế giới. Vì vậy, việc hai nước hàn gắn quan hệ chắc chắn sẽ giúp khu vực củng cố thêm nội lực phát triển.

Giới chuyên gia đánh giá cao vai trò của Iraq với nỗ lực được thể hiện thông qua việc trung gian thúc đẩy tổ chức 5 vòng đàm phán trực tiếp giữa Iran và Saudi Arabia. Với mối quan hệ ngày càng tốt đẹp hơn giữa Iraq và Iran, nhiều học giả chính trị tin rằng, vai trò của Iraq sẽ ngày càng được nâng cao hơn nữa trong nỗ lực hàn gắn hai cường quốc khu vực.

Thanh Trúc