Quan hệ Mỹ - Cuba hạ nhiệt

Các biện pháp mới, được đưa ra sau một cuộc thảo luận dài của Chính phủ Mỹ, đánh dấu những thay đổi quan trọng nhất trong cách tiếp cận của Washington đối với Havana kể từ khi Tổng thống Joe Biden nhậm chức vào tháng 1/2021.

Theo phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Ned Price, nước này sẽ nâng giới hạn đối với chuyển tiền gia đình của người Cuba, trước đây được đặt là 1.000 USD/quý, và cho phép chuyển tiền tự do cho những người không phải là thành viên gia đình.

Nhưng thông báo mới cho thấy Mỹ sẽ không loại bỏ các thực thể khỏi Danh sách Hạn chế Cuba - một danh sách của Bộ Ngoại giao Mỹ bao gồm các công ty liên kết với Chính phủ và quân đội Cuba mà các công ty và công dân Hoa Kỳ bị cấm kinh doanh.

"Chúng tôi sẽ đảm bảo rằng kiều hối chảy tự do hơn đến người dân Cuba, đồng thời không làm giàu cho những người vi phạm nhân quyền" - Reuters dẫn lời một quan chức Chính phủ Washington nói.

Một quan chức khác cho biết Mỹ sẽ sử dụng "bộ xử lý thanh toán điện tử" để tránh chuyển tiền trực tiếp đến Chính phủ Cuba, trong khi một nguồn tin khác của Reuters nói rằng Washington đã thảo luận với Havana "về việc thành lập một bộ xử lý dân sự cho việc này".

Trong số những thay đổi là kế hoạch khôi phục lại Chương trình tạm tha cho các gia đình Cuba đoàn tụ, vốn đã cung cấp một cách hợp pháp để các gia đình Cuba được đoàn tụ tại Hoa Kỳ và tăng năng lực cho các dịch vụ lãnh sự.

Cũng theo Bộ Ngoại giao Mỹ, chính quyền Biden sẽ mở rộng việc đi lại hợp pháp tới Cuba, cho phép các chuyến bay thuê và theo lịch trình sử dụng các sân bay khác ngoài Havana.

Washington cũng sẽ khôi phục một số hạng mục du lịch giáo dục theo nhóm, cũng như một số chuyến du lịch liên quan đến các cuộc họp chuyên môn và nghiên cứu.

Tuy nhiên, du lịch cá nhân "giữa người với người" sẽ không được khôi phục. Dưới thời cựu Tổng thống Donald Trump, Mỹ đã cắt giảm việc xử lý thị thực, hạn chế chuyển tiền, giảm quy mô các chuyến bay trở lại và gia tăng các rào cản đối với các công dân Mỹ muốn đến Cuba vì bất cứ điều gì khác ngoài thăm gia đình.

Washington hiện đặt mục tiêu cấp 20.000 thị thực nhập cư mỗi năm, phù hợp với Hiệp định di cư. Chính quyền Biden được cho đang tìm cách mở rộng biên chế đại sứ quán để xử lý công việc tồn đọng, nhưng chưa rõ làm thế nào và khi nào những thay đổi có thể xảy ra.

Đại sứ quán Mỹ tại Havana đã bắt đầu cấp một lượng nhỏ thị thực nhập cư cho người Cuba trong tháng này, thực hiện lời hứa trước đó về việc tái khởi động quá trình xử lý thị thực trên hòn đảo này sau 4 năm gián đoạn.

Ngoài ra, Mỹ cũng sẽ tăng cường hỗ trợ cho các doanh nhân Cuba độc lập trong việc dễ dàng truy cập internet và mở rộng khả năng tiếp cận tài chính quy mô nhỏ cũng như đào tạo, cùng một số biện pháp khác.

Tuy nhiên, thông báo của Nhà Trắng được cho vẫn chưa thể đưa quan hệ Mỹ - Cuba trở lại thời kỳ hợp tác lịch sử được thiết lập dưới thời cựu Tổng thống Barack Obama, khi ông Biden còn làm Phó Tổng thống Mỹ.

Ngoại trưởng Cuba Bruno Rodriguez, trong một bài đăng trên Twitter, gọi thông báo của Mỹ hôm 16/5 là "một bước đi đúng hướng có giới hạn".

Ông nói: "Quyết định này không thay đổi lệnh cấm vận, việc đưa Cuba vào danh sách "nhà nước bảo trợ khủng bố" cũng như hầu hết các biện pháp cưỡng chế gây áp lực tối đa của Trump vẫn ảnh hưởng đến người dân Cuba".

Hiện vẫn có rất ít thông tin chi tiết về cách chính sách mới sẽ được Mỹ thực hiện, nhưng Reuters dẫn nguồn các quan chức nước này cho biết các bước sẽ được thực hiện sớm trong những tuần tới.

Các quan chức nói rằng Washington vẫn chưa đưa ra quyết định về việc có mời Cuba tham dự Hội nghị thượng đỉnh châu Mỹ do Mỹ tổ chức vào tháng tới hay không. Mexico và những nước khác đã đe dọa sẽ không tham dự trừ khi tất cả các quốc gia ở châu Mỹ đều được mời.

Nam Trung