Quan hệ Mỹ và Israel rạn nứt sau cuộc bỏ phiếu của Liên hợp quốc về Gaza

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã đột ngột hủy bỏ chuyến thăm Washington trong tuần này của một phái đoàn cấp cao để thảo luận về cuộc tấn công đang được lên kế hoạch của Israel tại thành phố Rafah ở phía Nam Gaza, sau khi Mỹ bỏ phiếu trắng trong một cuộc bỏ phiếu của Hội đồng Bảo an yêu cầu ngừng bắn ngay lập tức giữa Israel và Hamas, cũng như thả tất cả con tin bị bắt giữ.

Tổng thống Mỹ Joe Biden (trái) gặp Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (phải) để thảo luận về cuộc xung đột đang diễn ra giữa Israel và Hamas, tại Tel Aviv, Israel, ngày 18/10/2023. (Ảnh: Reuters)

Việc đình chỉ cuộc họp này gây trở ngại mới cho những nỗ lực của Mỹ, vốn lo ngại về thảm họa nhân đạo ngày càng sâu sắc ở Gaza, nhằm buộc Thủ tướng Netanyahu xem xét các giải pháp thay thế cho cuộc tấn công trên bộ vào Rafah, nơi trú ẩn tương đối an toàn cuối cùng của dân thường Palestine.

Mối đe dọa về một cuộc tấn công như vậy đã làm gia tăng căng thẳng giữa hai đồng minh lâu năm, đồng thời đặt ra câu hỏi về việc liệu Mỹ có thể hạn chế viện trợ quân sự hay không nếu ông Netanyahu thách thức Tổng thống Biden và vẫn tiếp tục thúc đẩy cuộc tấn công.

Quyết định bỏ phiếu trắng của Tổng thống Biden tại Liên hợp quốc, diễn ra sau nhiều tháng chủ yếu tuân thủ chính sách lâu dài của Mỹ là bảo vệ Israel tại Liên hợp quốc.

Tổng thống, đang tái tranh cử vào tháng 11, phải đối mặt với áp lực không chỉ từ các đồng minh của Mỹ mà còn từ ngày càng nhiều thành viên Đảng Dân chủ nhằm kiềm chế phản ứng của quân đội Israel đối với cuộc tấn công của Hamas ngày 7/10 mà Israel cho rằng đã giết chết 1.200 người.

Trong khi đó, Thủ tướng Netanyahu phải đối mặt với những thách thức trong nước của chính mình, đặc biệt là yêu cầu của các thành viên liên minh cực hữu của ông về một đường lối cứng rắn chống lại người Palestine. Thủ tướng cũng phải thuyết phục gia đình các con tin rằng, ông đang làm mọi cách để họ được thả trong khi phải đối mặt với những cuộc biểu tình thường xuyên kêu gọi ông từ chức.

Khi văn phòng của ông Netanyahu tuyên bố hủy chuyến thăm, ông nói rằng việc Mỹ không phủ quyết nghị quyết là một "sự rút lui rõ ràng" khỏi quan điểm trước đó và sẽ làm tổn hại đến những nỗ lực từ trước tới giờ của Israel.

Phát ngôn viên Nhà Trắng John Kirby cho rằng, việc Israel hủy bỏ chuyến công tác của phái đoàn là "đáng thất vọng" và cho biết Washington "bối rối vì điều này" vì việc Mỹ bỏ phiếu trắng "không thể hiện sự thay đổi trong chính sách của chúng tôi". Mỹ vẫn ủng hộ Israel và đang cung cấp các hệ thống vũ khí và các hỗ trợ khác để nước này tự vệ, ông Kirby nói thêm.

Trong ngày 25/3, Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc đã thông qua nghị quyết yêu cầu một lệnh ngừng bắn "ngay lập tức" giữa Israel và Hamas ở Gaza trong tháng lễ Ramadan của người Hồi giáo. Mỹ đã bỏ phiếu trắng trong cuộc bỏ phiếu tại hội đồng, trong khi 14 thành viên còn lại bỏ phiếu ủng hộ nghị quyết. Nghị quyết về lệnh ngừng bắn cũng yêu cầu thả các con tin còn lại của Israel vô điều kiện và nhấn mạnh "tính cấp thiết của việc mở rộng dòng chảy" viện trợ vào Gaza.

Hà Mai