Quản lý chất lượng hàng hóa theo mức độ rủi ro để không làm khó doanh nghiệp

Chiều 18-6, với đa số đại biểu Quốc hội có mặt tán thành, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa.

Phân loại hàng hóa thành 3 mức độ rủi ro

Trước đó, trình bày báo cáo tiếp thu, giải trình, chỉnh lý dự luật, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy cho biết dự thảo luật lần này tiệm cận thông lệ quốc tế, nhất là về nguyên tắc phân loại và quản lý chất lượng sản phẩm, hàng hóa theo mức độ rủi ro, thay vì theo nguy cơ gây mất an toàn như trước.

Theo Điều 5 của Luật, sản phẩm, hàng hóa sẽ được phân loại dựa trên mức độ rủi ro, căn cứ theo cảnh báo của các tổ chức quốc tế và năng lực quản lý của cơ quan nhà nước trong từng thời kỳ.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Lê Quang Huy.

Cụ thể, Luật chia hàng hóa thành ba nhóm, gồm: Nhóm có mức độ rủi ro thấp: tổ chức, cá nhân được tự công bố tiêu chuẩn áp dụng.

Nhóm có mức độ rủi ro trung bình: tổ chức, cá nhân tự công bố tiêu chuẩn áp dụng, đồng thời tự đánh giá hoặc được chứng nhận bởi tổ chức được công nhận.

Nhóm có mức độ rủi ro cao: sản phẩm, hàng hóa phải được chứng nhận bởi tổ chức được chỉ định, bảo đảm phù hợp với quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.

Ngoài ra, các sản phẩm, hàng hóa có mức độ rủi ro trung bình và cao sẽ được quản lý theo danh mục cụ thể, gắn với các yêu cầu quản lý chất lượng tương ứng, đảm bảo thống nhất với các quy định của pháp luật chuyên ngành.

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường nhấn mạnh việc chuyển sang quản lý theo rủi ro giúp không gây cản trở hoạt động sản xuất, kinh doanh, đồng thời vẫn bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng cũng như hiệu quả quản lý của nhà nước.

Luật cũng quy định rõ nguyên tắc quản lý phải công khai, minh bạch, không phân biệt đối xử về xuất xứ hàng hóa hay chủ thể liên quan, phù hợp với thông lệ quốc tế, không tạo rào cản kỹ thuật không cần thiết.

Toàn bộ các quy định chi tiết liên quan sẽ được giao cho Chính phủ hướng dẫn cụ thể, nhằm đảm bảo tính linh hoạt trong thực thi và phù hợp với thực tiễn quản lý chất lượng hiện nay.

Ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số trong quản lý

Cũng theo ông Huy, dự luật cũng đẩy mạnh ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong quản lý chất lượng.

Cụ thể, nhiều ý kiến đại biểu đề nghị bổ sung quy định rõ ràng về việc tổ chức, xây dựng, quản lý và phát triển dữ liệu phục vụ quản lý, đáp ứng yêu cầu chuyển đổi số, ứng dụng khoa học - công nghệ để phục vụ phát triển kinh tế.

Kết quả biểu quyết của Quốc hội khi thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chất lượng sản phẩm, hàng hóa vào chiều ngày 18-6.

Tiếp thu các góp ý, dự thảo luật đã chỉnh lý, bổ sung nội dung này tại Điều 6d và Điều 6đ, trong đó nhấn mạnh vai trò của công nghệ trong việc kiến tạo, điều hành và kiểm soát chất lượng hàng hóa. Chính phủ sẽ quy định chi tiết để phù hợp với thực tiễn triển khai (khoản 5 Điều 6đ).

Một số đại biểu cũng đề xuất cần quy định rõ hơn trọng tâm công nghệ được ứng dụng, cùng với cơ chế hỗ trợ tài chính, kỹ thuật, thuế…, đồng thời làm rõ lộ trình, phương thức thực thi và cách tiếp cận hỗ trợ doanh nghiệp.

Tuy nhiên, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng các nội dung này có tính chất chuyên sâu, kỹ thuật và thường xuyên thay đổi, vì vậy giao Chính phủ quy định chi tiết sẽ giúp đảm bảo sự linh hoạt trong tổ chức thực hiện, phù hợp với chủ trương phân cấp, phân quyền trong xây dựng pháp luật.

NHÓM PHÓNG VIÊN