Quản lý chất thải y tế đúng quy định: Trách nhiệm chung tay vì môi trường

Khung pháp lý cốt lõi về phân loại chất thải

Thông tư số 20/2021/TT-BYT là văn bản pháp lý quan trọng, quy định chi tiết việc quản lý chất thải y tế trong khuôn viên cơ sở. Theo đó, chất thải được phân thành ba nhóm chính, mỗi nhóm có mã màu và biểu tượng cảnh báo riêng để nhận diện và phân loại chính xác ngay tại nơi phát sinh, bao gồm: chất thải lây nhiễm (chứa mầm bệnh), chất thải nguy hại không lây nhiễm (gồm các chất có thể gây độc hại) và chất thải rắn thông thường (có thể tái chế và không tái chế). Nguyên tắc vàng là "phân loại đúng ngay từ đầu". Nếu một chất thải lây nhiễm bị lẫn vào chất thải thông thường, toàn bộ hỗn hợp đó phải được xử lý như chất thải lây nhiễm, điều này làm tăng đáng kể chi phí, khối lượng xử lý và tiềm ẩn nguy cơ lây nhiễm cao hơn.

Việc quản lý chất thải y tế không chỉ tuân theo quy định riêng của Ngành Y tế mà còn phải phù hợp với khung pháp lý chung về bảo vệ môi trường. Các văn bản như Nghị định số 08/2022/NĐ-CP và Thông tư số 02/2022/TT-BTNMT đã hướng dẫn thi hành Luật Bảo vệ môi trường, quy định rõ chất thải y tế nguy hại là một loại chất thải nguy hại.

Chất thải được phân thành ba nhóm chính, mỗi nhóm có mã màu và biểu tượng cảnh báo riêng để nhận diện và phân loại chính xác ngay tại nơi phát sinh,

Do đó, việc lưu giữ, vận chuyển và xử lý chúng phải tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật quốc gia nghiêm ngặt. Để tăng cường tính răn đe, Nghị định số 45/2022/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường đã đưa ra những mức phạt nghiêm khắc. Các hành vi vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại sẽ bị xử phạt nặng, với mức phạt tiền đối với tổ chức có thể lên đến hàng trăm triệu đồng, kèm theo các hình phạt bổ sung như đình chỉ hoạt động và buộc phải khắc phục hậu quả.

Nỗ lực của ngành Y tế Đà Nẵng trong xây dựng thành phố môi trường

Trên cơ sở thực hiện Đề án "Xây dựng Đà Nẵng - thành phố môi trường", ngành Y tế thành phố Đà Nẵng đã chủ động chỉ đạo các đơn vị trực thuộc và phối hợp với các cơ quan liên quan nhằm triển khai tốt các hoạt động quản lý, xử lý chất thải rắn y tế nguy hại và đạt nhiều kết quả tích cực. Công tác quản lý chất thải rắn y tế nguy hại đã được các cơ sở y tế ở tất cả các tuyến ngày càng chú trọng. Chất thải được quản lý theo Quyết định số 43/2007/QĐ-YT: nguồn thải được phân loại tại chỗ, lưu chứa trong các thùng riêng biệt có màu vàng, đảm bảo đúng quy cách, được tập kết tại khu vực lưu giữ và tách biệt với rác thải sinh hoạt.

Về xử lý, hầu hết các cơ sở y tế đều hợp đồng với Công ty Môi trường Đô thị Đà Nẵng để thu gom, vận chuyển và đốt rác tập trung tại Bãi rác Khánh Sơn bằng xe chuyên dụng đáp ứng yêu cầu kỹ thuật, với tần suất thu gom cách nhật. Riêng đối với các trạm y tế xã/phường, do số lượng phát sinh chất thải rắn y tế nguy hại không đáng kể, các đơn vị này thực hiện theo hai phương án: hợp đồng với Công ty Môi trường Đô thị Đà Nẵng thu gom hoặc chuyển rác thải y tế nguy hại lên Trung tâm Y tế quận/huyện để lưu giữ, sau đó được Công ty Môi trường Đô thị thu gom tập trung.

Để duy trì bền vững những kết quả đã đạt được, ngành y tế thành phố Đà Nẵng có kế hoạch tiếp tục đầu tư các phương tiện, thiết bị đảm bảo cho công tác phân loại tại nguồn, thu gom, vận chuyển và lưu giữ tại các bệnh viện. Ngành cũng sẽ đầu tư hỗ trợ phương tiện vận chuyển chất thải nguy hại bên ngoài bệnh viện, kêu gọi nguồn vốn để trang bị xe chuyên dụng, thiết bị xử lý rác thải nguy hại trước khi xử lý tập trung, và đề xuất đầu tư thêm 01 lò đốt với công suất 300kg/giờ tại bãi rác Khánh Sơn nhằm mở rộng công suất xử lý hiện có.

Trách nhiệm phân loại và quản lý chất thải y tế không chỉ thuộc về nhân viên y tế mà cần sự chung tay của toàn xã hội. Mỗi bệnh nhân, người nhà bệnh nhân và toàn thể cộng đồng cần nâng cao ý thức, nghiêm túc tuân thủ hướng dẫn phân loại rác tại các cơ sở y tế. Hành động nhỏ này góp phần tạo ra một môi trường khám chữa bệnh an toàn, giảm thiểu chi phí xử lý cho xã hội và bảo vệ môi trường sống chung của chúng ta. Phân loại đúng chất thải y tế là biểu hiện của sự văn minh, là trách nhiệm và là hành động thiết thực nhất để bảo vệ sức khỏe của chính bản thân và của cả cộng đồng.

PV