Quản lý hoạt động kinh doanh dược: Kỳ 2: Hướng đến thị trường dược phẩm minh bạch, an toàn

Tư vấn sử dụng thuốc cho khách hàng tại Nhà thuốc Long Châu, thành phố Sơn La.

Giám sát chặt chẽ chất lượng thuốc

Sở Y tế quản lý hoạt động kinh doanh dược phẩm theo quy định của Luật Dược năm 2016, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật dược năm 2024, Thông tư 02/2018/TT-BYT và các hướng dẫn liên quan. Ngoài ra, ngành còn ứng dụng phần mềm quản lý dược toàn quốc, kết nối với hệ thống kê đơn - bán thuốc điện tử để giám sát hoạt động chuyên môn, nhất là kiểm soát thuốc kê đơn và kháng sinh.

Ông Trần Trọng Hải, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Sơn La, cho biết: Để kiểm soát chất lượng thuốc, ngăn ngừa thuốc giả, thuốc kém chất lượng, Sở đã tổ chức các đợt kiểm tra định kỳ, kiểm tra đột xuất tại các cơ sở kinh doanh dược phẩm, đảm bảo việc tuân thủ các quy định về bảo quản và phân phối thuốc. Đối với các cơ sở có thuốc không đảm bảo chất lượng hoặc phát hiện vi phạm sẽ bị xử lý nghiêm theo quy định pháp luật, bao gồm thu hồi giấy phép và phạt hành chính.

Đoàn kiểm tra liên ngành huyện Yên Châu làm việc với xã Lóng Phiêng về quản lý thuốc tân dược.

Từ năm 2023 đến nay, Sở y tế còn ban hành 38 văn bản thông báo về thuốc giả, thuốc bị đình chỉ lưu hành và thu hồi gửi đến UBND các huyện, thị xã, thành phố và các đơn vị y tế trực thuộc, với các nhãn mác như: Thuốc giả Cefixim 200; Viên hoàn cứng nhức khớp Tê Bại Hoàn; thuốc giả Tetracyclin TW 3 và Clorocid TW 3...

Trung tâm Kiểm nghiệm thuốc, mỹ phẩm, thực phẩm tỉnh Sơn La là đơn vị chủ lực kiểm tra chất lượng thuốc, mỹ phẩm và thực phẩm trên địa bàn. Đơn vị thường xuyên kiểm tra, giám sát tại các cơ sở y tế, nhà thuốc, cơ sở sản xuất và kinh doanh. Đồng thời, hướng dẫn thực hiện đúng quy định bảo quản, đảm bảo hiệu lực điều trị của thuốc.

Bên cạnh đó, Sở Y tế yêu cầu các cơ sở kinh doanh phải niêm yết giá công khai và bán đúng giá niêm yết. Các hành vi tăng giá bất hợp lý sẽ bị xử lý nghiêm. Công tác bình ổn giá thuốc được Sở Y tế phối hợp chặt chẽ với Sở Tài chính triển khai đúng quy định. Đồng thời tăng cường tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật tới các cơ sở kinh doanh, cơ sở y tế, cơ sở kinh doanh thuốc, thực phẩm bảo vệ sức khỏe trên địa bàn tỉnh. Tuyệt đối không được kinh doanh, buôn bán, sử dụng các dược phẩm, thực phẩm bảo vệ sức khỏe giả, không rõ nguồn gốc xuất xứ, nghiêm chỉnh chấp hành các quy định của pháp luật, không tham gia, tiếp tay cho các đối tượng vi phạm pháp luật.

Đoàn liên ngành huyện Thuận Châu kiểm tra kinh doanh thuốc tân dược trên địa bàn.

Ông Cà Văn Hoán, chủ Nhà thuốc số 1 Hoa Hoán, tiểu khu 5, thị trấn Thuận Châu, cho biết: Chúng tôi chỉ nhập thuốc, thực phẩm chức năng từ các công ty lớn có địa chỉ sản xuất với đầy đủ hóa đơn, chứng từ, đảm bảo an toàn người tiêu dùng. Tôi mong muốn các cơ quan chức năng, kiểm soát chặt chẽ ngay từ khâu nhập khẩu, sản xuất và phân phối, tránh để thuốc không rõ nguồn gốc đến tay người dân.

Thực hiện minh bạch và hậu kiểm

Một trong những giải pháp quan trọng được Sơn La ưu tiên là ứng dụng công nghệ số trong quản lý dược. Từ đầu năm 2024, Sở Y tế Sơn La phối hợp với Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) triển khai phần mềm kết nối cơ sở bán lẻ thuốc đến hệ thống cơ sở dữ liệu ngành. Hiện toàn tỉnh có gần 300 nhà thuốc, quầy thuốc đã thực hiện kết nối, chiếm tỷ lệ trên 75%. Thông qua phần mềm, hoạt động bán thuốc theo đơn, quản lý danh mục thuốc, kiểm tra nguồn gốc - hạn dùng của sản phẩm đều được số hóa, giúp thanh tra, kiểm tra dễ dàng tra cứu dữ liệu, hạn chế việc ghi chép thủ công vốn dễ bị làm giả hoặc bỏ lọt vi phạm.

Đoàn kiểm tra Sở Y tế Kiểm tra việc niêm yết giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh dược tại Nhà thuốc Long Châu, Thành phố.

Từ đầu năm 2025, tỉnh đã ban hành kế hoạch kiểm tra diện rộng tại các huyện Sông Mã, Sốp Cộp, Bắc Yên, Quỳnh Nhai, Yên Châu nơi tập trung nhiều đồng bào dân tộc thiểu số và tỷ lệ người mua thuốc không đơn còn cao. Qua đó, đã xử lý hàng chục cơ sở không đảm bảo điều kiện hoạt động, đồng thời phát hiện nhiều mẫu thuốc không rõ nguồn gốc, nhái nhãn hiệu, không đạt tiêu chuẩn kiểm nghiệm.

Ông Trần Trọng Hải, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Sơn La, cho biết: Thực hiện minh bạch và hậu kiểm trong kinh doanh ngành dược, trước hết, phải tăng cường các đợt kiểm tra đột xuất, tập trung vào những cơ sở không có giấy phép hoặc có dấu hiệu vi phạm quy định pháp luật. Song song với đó, ứng dụng công nghệ trong quản lý; triển khai phần mềm kê đơn, bán thuốc điện tử để truy xuất nhanh nguồn gốc thuốc, theo dõi hoạt động kê đơn tại các cơ sở khám, chữa bệnh. Công tác đào tạo, tập huấn cho đội ngũ nhân viên ngành dược, các cơ sở kinh doanh thuốc cũng sẽ được chú trọng nhằm nâng cao nhận thức pháp luật và trách nhiệm trong việc đảm bảo chất lượng thuốc.

Đoàn kiểm tra Sở Y tế kiểm tra giấy tờ kinh doanh thuốc tân dược tại Công ty cổ phần Dược phẩm Đức Tâm, huyện Mai Sơn.

Ngoài ra, Sở Y tế sẽ giám sát chặt chẽ việc niêm yết giá thuốc, yêu cầu các cơ sở công khai giá bán theo quy định. Với những trường hợp tăng giá bất hợp lý, Sở sẽ phối hợp với Sở Tài chính để xử lý nghiêm. Đẩy mạnh tuyên truyền tới cộng đồng cách nhận biết thuốc giả, thuốc kém chất lượng, đồng thời khuyến khích kiểm tra kỹ nguồn gốc thuốc trước khi mua. Mục tiêu xuyên suốt của chúng tôi là đảm bảo quyền lợi chính đáng của người dân trong tiếp cận thuốc, nâng cao chất lượng dịch vụ y tế và bảo vệ sức khỏe cộng đồng.

Hướng đến mục tiêu vì sức khỏe cộng đồng, bảo vệ người tiêu dùng khỏi những nguy cơ từ thuốc giả, thuốc kém chất lượng, tỉnh Sơn La xác định: không có vùng cấm trong kiểm tra, không có ngoại lệ trong xử lý và không có điểm dừng trong việc xây dựng thị trường dược phẩm an toàn, minh bạch, trách nhiệm.

Phong Lưu - Nguyễn Thư