Quản lý thuế lỏng lẻo, nhiều ông lớn xăng dầu chiếm dụng hàng nghìn tỷ đồng tiền thuế bảo vệ môi trường

Kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP) về quản lý xăng dầu công bố ngày hôm qua (4/1) đã chỉ ra hàng loạt tồn tại, vi phạm trong công tác kê khai, nộp thuế bảo vệ môi trường (BVMT) đối với mặt hàng xăng dầu của các “ông lớn”.

Theo TTCP, Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 152/2011/TT-BTC ngày 11/11/2011 hướng dẫn thi hành Nghị định số 67/2011/NĐ-CP không quy định thời điểm kê khai, nơi nộp thuế BVMT đối với sản lượng xăng dầu do thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu bán cho thương nhân đầu mối khác, đã được loại trừ khi tính thuế và được quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị định số 67/2011/NĐ-CP, dẫn đến các thương nhân đầu mối khai, tính thuế BVMT thiếu.

Công ty TNHH Thương mại vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil nợ Nhà nước tiền thuế BVMT lên tới hơn 1.246 tỷ đồng.

Cụ thể, thuế BVMT năm 2019, tạm tính kê khai thiếu khoảng hơn 4.900 tỷ đồng, trong đó Công ty Cổ phần Thương mại Dầu khí Đồng Tháp kê khai, nộp thuế môi trường tự thỏa thuận với các thương nhân đầu mối khi mua bán xăng dầu của nhau, dẫn đến các đơn vị liên quan kê khai thiếu số thuế BVMT đối với xăng dầu là khoảng gần 17,3 tỷ đồng.

Thuế BVMT được tính trong giá cơ sở xăng dầu là thuế gián thu, Nhà nước giao cho các thương nhân đầu mối thực hiện thu trên số lượng xăng dầu bán ra và nộp vào ngân sách nhà nước. Xăng dầu là mặt hàng thiết yếu, khối lượng tiêu thụ lớn, khi người tiêu dùng mua xăng dầu là trả ngay tiền hàng và tiền thuế BVMT.

Tuy nhiên, do Tổng cục Thuế và nhiều Cục Thuế thực hiện chưa đầy đủ, chưa đúng quy định, thiếu kiểm tra, giám sát, dẫn đến nhiều thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu nợ thuế BVMT hàng ngàn tỷ đồng trong nhiều kỳ, nhiều năm.

TTCP cũng chỉ rõ Công ty cổ phần Tập đoàn Thiện Minh Đức thường xuyên kê khai thuế BVMT lần đầu và hàng tháng sai, thiếu thuế BVMT; không kê khai thuế và kê khai không trung thực số tiền thuế môi trường phải nộp. Điều này dẫn đến, từ năm 2018 đến hết năm 2021, tổng số tiền thuế BVMT kê khai lần đầu và tổng số tiền thuế BVMT kê khai lại tăng thêm là 3.287 tỷ đồng.

Theo báo cáo của Tổng cục Thuế, tại thời điểm 31/10/2022, một số đầu mối xăng dầu còn nợ, chưa nộp ngân sách nhà nước số tiền thuế BVMT là 6.323 tỷ đồng. Tại thời điểm 30/9/2022, có 6/15 đầu mối được thanh tra đang nợ tiền thuế BVMT là 3.219 tỷ đồng.

Đáng lưu ý, mặc dù còn nợ ngân sách tiền thuế BVMT nhưng một số thương nhân đầu mối đã cho một số cá nhân vay, nợ để sử dụng vào mục đích cá nhân hàng nghìn tỷ đồng.

Trong đó, Công ty cổ phần Tập đoàn Thiên Minh Đức (từ năm 2017 đến năm 2022) cho ông Chu Đăng Khoa - Phó Tổng giám đốc, và bà Chu Thị Thành - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty, mượn số tiền hơn 7.485 tỷ đồng. Đến thời điểm thanh tra, 2 cá nhân nêu trên còn nợ công ty tổng số tiền hơn 1.396 tỷ đồng.

Được biết, Công ty cổ phần Tập đoàn Thiên Minh Đức đang nợ thuế hơn 728 tỷ đồng và đang bị cưỡng chế ngừng sử dụng hóa đơn từ tháng 7/2023-7/2024. Bà Chu Thị Thành - Chủ tịch Hội đồng quản trị bị thông báo tạm hoãn xuất cảnh.

Công ty TNHH Thương mại vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil đã âm vốn chủ sở hữu hơn 462 tỷ đồng; nợ Nhà nước tiền thuế BVMT lên tới hơn 1.246 tỷ đồng; nợ Quỹ BOG hơn 212,6 tỷ đồng. Sơ bộ công ty nợ gần 1.921 tỷ đồng, nhưng doanh nghiệp này đang cho bà Mai Thị Hồng Hạnh - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty, nợ hơn 2.978 tỷ đồng.

Trước đó, ngày 8/9, Cơ quan An ninh điều tra Bộ Công an (A09) đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can, ra lệnh tạm giam đối với 2 bị can trong vụ án hình sự "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí", xảy ra tại Công ty Xuyên Việt Oil. Theo đó, bà Mai Thị Hồng Hạnh bị bắt về tội "Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí". Cùng tội danh, bị can Nguyễn Thị Như Phương (SN 1992) - Phó Giám đốc Công ty TNHH Thương mại Vận tải và Du lịch Xuyên Việt Oil cũng bị bắt.

Từ kết quả thanh tra, TTCP kiến nghị Bộ Tài chính chỉ đạo Tổng cục Thuế, Cục Thuế các tỉnh kiểm tra, rà soát thu ngân sách nhà nước tiền thuế BVMT các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu còn nợ, nộp chậm với số tiền gần 6.324 tỷ đồng, tính lãi chậm nộp theo quy định. Kiểm tra, rà soát việc kê khai, nộp thuế BVMT đối với các thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu, trong đó có năm 2019 đã nêu trong phần kết quả và kết luận thanh tra. Qua đó, xác định rõ số thuế BVMT kê khai thiếu, chưa nộp.

Thanh Hoa