Quan tâm phát triển kỹ năng nghề, việc làm cho đối tượng nghỉ sau sắp xếp tổ chức bộ máy

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh phát biểu. (Ảnh: DUY LINH)

Chiều 25/3, phát biểu kết thúc phiên thảo luận về dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) tại Hội nghị đại biểu Quốc hội chuyên trách, Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho biết, dự thảo lần này chưa có nhiều thông số và tiếp cận nhiều đến vấn đề sắp xếp tổ chức bộ máy.

“Trước đây chúng ta mới đề cập đến khoảng hơn 100 nghìn người khi sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy ở cấp trung ương, bây giờ tiếp tục sắp xếp, tinh gọn bộ máy với cấp tỉnh và không có cấp huyện thì con số có thể là 100 nghìn nhân với 2 hoặc là nhân với n, chúng tôi cũng chưa thấy cơ quan nào chính thức thông báo số người ảnh hưởng do sắp xếp tổ chức bộ máy này”, Phó chủ tịch Quốc hội nêu.

Phó chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Nội vụ (cơ quan chủ trì soạn thảo) tiếp cận sâu hơn về nội dung liên quan đến việc phát triển kỹ năng nghề và bố trí việc làm chung cho các đối tượng, trong đó đặc biệt quan tâm đến đối tượng nghỉ sau sắp xếp.

Bởi vì gần đây, đối tượng nghỉ sau sắp xếp không phải chỉ là 2 năm, 3 năm, 4 năm mà có đến 10 năm. Hiện cũng chưa có một thống kê nào để phân tích dữ liệu trong số những người nghỉ sau sắp xếp thì 2 năm là bao nhiêu người, 5 năm là bao nhiêu người, 10 năm là bao nhiêu người và phân tích sâu hơn trong số những người đó thì bao nhiêu người được đào tạo và các trình độ chuyên môn khác nhau.

Quang cảnh phiên họp chiều 25/3. (Ảnh: DUY LINH)

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh đề nghị lần sửa đổi này cần lưu ý sâu hơn vấn đề xây dựng mô hình việc làm linh hoạt và các cơ chế, chính sách tiếp tục cho những người bị ảnh hưởng sau sắp xếp rời khu vực công sang khu vực tư.

Dự thảo đã đề cập đến việc làm cho người cao tuổi rồi, nhưng trong số những người sắp xếp này chưa thể là người cao tuổi, người cao tuổi phải là người nghỉ hưu mới gọi là người cao tuổi, hơn 200 nghìn người này không phải là người cao tuổi mà là những người đang vào độ tuổi chín về kinh nghiệm.

Do vậy, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Bộ Nội vụ tiếp tục quan tâm đến việc thiết kế các cơ chế, chính sách như hỗ trợ đào tạo lại nghề, có những chính sách ưu tiên cho các doanh nghiệp hoặc các khu vực công có thể tuyển dụng những người nghỉ sau sắp xếp nhưng có thể tiếp tục tham gia ở lĩnh vực, ở các trung tâm hoặc các hoạt động về dịch vụ công mà không phải trả lương từ ngân sách nhà nước.

Thí điểm cơ chế linh hoạt đối với các loại hình việc làm mới nổi trong nền kinh tế số

Bên cạnh việc phát triển nghề, kỹ năng nghề và quyền có việc làm cho những người sau sắp xếp tổ chức bộ máy, một nội dung khác được Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh nhấn mạnh là phát triển kỹ năng nghề trong kỷ nguyên mới, nhất là kỷ nguyên số - kỷ nguyên phát triển vượt bậc của khoa học, công nghệ và trí tuệ nhân tạo. Đây cũng là nội dung nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm cho ý kiến khi tham gia thảo luận.

Theo đại biểu Trần Văn Khải (đoàn Hà Nam), mặc dù có nhiều điểm mới, song dự thảo Luật Việc làm (sửa đổi) vẫn cần tiếp tục xem xét thêm để thể hiện đầy đủ tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị ở một số điểm cốt lõi.

Cụ thể, chính sách phát triển nhân lực số còn thiếu chiều sâu. Dự thảo chỉ quy định chung về đào tạo kỹ năng nghề ở khoản 1 Điều 26 nhưng chưa nhấn mạnh đào tạo kỹ năng số và nâng cấp năng lực công nghệ cho người lao động.

Đại biểu Trần Văn Khải (đoàn Hà Nam). (Ảnh: DUY LINH)

Đặc biệt, cơ chế thúc đẩy việc làm sáng tạo còn mờ, thiếu động lực đột phá. Dự thảo mới chỉ nêu chính sách khuyến khích phát triển việc làm sáng tạo, việc làm xanh nhưng chưa có quy định cụ thể về định nghĩa hay cơ chế khuyến khích cho loại hình việc làm này.

Nhiều hình thức việc làm mới trong kinh tế số chưa được thừa nhận rõ trong luật, dễ dẫn đến tư duy không quản được thì cấm, thiếu các quy định linh hoạt. Như vậy sẽ khó tạo đột phá cho khởi nghiệp sáng tạo và có thể bỏ lỡ nhiều cơ hội việc làm trong nền kinh tế số.

Đề xuất một số giải pháp, đại biểu nhấn mạnh việc phát triển nhân lực số, theo đó cần bổ sung các quy định về phát triển kỹ năng số và nhân lực công nghệ cao, cũng như có chính sách đào tạo lại người lao động nhằm mục đích thích ứng với chuyển đổi số bảo đảm không ai bị bỏ lại phía sau.

Bên cạnh đó, thúc đẩy việc làm sáng tạo, hoàn thiện quy định nhằm tạo động lực phát triển các hình thức việc làm mới, việc làm trong lĩnh vực đổi mới sáng tạo.

“Trước hết, cần bổ sung các định nghĩa về việc làm sáng tạo và việc làm xanh làm cơ sở nhận diện rõ các loại hình việc làm này. Tiếp đó, không chỉ khuyến khích chung chung mà bổ sung những chính sách ưu đãi hỗ trợ cụ thể đối với các doanh nghiệp, tổ chức đào tạo nhiều việc làm sáng tạo, việc làm xanh, ví dụ ưu đãi về thuế, tín dụng và đào tạo nhân lực.

Đồng thời, cho phép Chính phủ thí điểm cơ chế linh hoạt đối với các loại hình việc làm mới nổi trong nền kinh tế số thay vì chưa có quy định thì cấm, chúng ta cho phép thử nghiệm có giám sát để vừa thúc đẩy đổi mới sáng tạo, vừa từng bước hoàn thiện khung pháp lý”, đại biểu kiến nghị.

Ngoài ra, cần thúc đẩy liên kết giữa giáo dục, đào tạo, khoa học, công nghệ với thị trường lao động nhằm bảo đảm các kết quả nghiên cứu, sáng kiến từ nhà trường, viện nghiên cứu sớm được thương mại hóa biến thành sản phẩm dịch vụ, tạo việc làm ngay từ trong nhà trường.

VĂN TOẢN