Quảng Nam kiến nghị sử dụng đầu tư công để nâng cấp QL14D

Vướng pháp lý

Theo UBND tỉnh Quảng Nam, khảo sát thực tế khu vực đề xuất xây dựng tuyến đường mới từ Khu kinh tế cửa khẩu Nam Giang đi cảng biển Quảng Nam có độ chênh cao về địa hình rất lớn (chênh cao 1.500m), địa hình phức tạp.

Hiện trạng QL14D nhỏ hẹp, không đáp ứng được nhu cầu vận chuyển hàng hóa từ cửa khẩu Nam Giang về các cảng biển.

Ngoài ra, diện tích bị ảnh hưởng quy hoạch lâm nghiệp rất lớn. Dự kiến ảnh hưởng đến khoảng 773ha rừng, gồm: Rừng đặc dụng (188ha Vườn quốc gia Sông Thanh, thuộc phân khu bảo vệ nghiêm ngặt) cùng hàng trăm ha đất rừng phòng hộ, rừng sản xuất.

Mặt khác, tuyến đường mới sẽ chia đôi Vườn quốc gia Sông Thanh thành 2 khu vực riêng biệt sẽ ảnh hưởng rất lớn đến công tác quản lý bảo vệ rừng và bảo tồn đa dạng sinh học tại khu vực, vướng quy định pháp luật.

Trong khi đó, tại Công văn số 10410/BGTVT- KHĐT ngày 07/10/2022 Bộ GTVT gửi Thủ tướng Chính phủ cũng nêu phương án đầu tư tuyến đường mới không có tính khả thi và đề xuất UBND tỉnh Quảng Nam nghiên cứu phương án mở rộng tuyến hiện trạng theo hình thức doanh nghiệp đầu tư không hoàn lại.

UBND tỉnh Quảng Nam cho biết thêm, theo đề xuất này, tỉnh đã làm việc, xúc tiến mời gọi đầu tư nhưng hiện nay không có doanh nghiệp tài trợ nguồn vốn để đầu tư theo hình thức trên.

Đối với phương án đầu tư theo hình thức BOT trên tuyến đường hiện có, Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Hải đề xuất 2 phương án đầu tư. Tuy nhiên, các phương án đều vướng mắc về pháp lý.

Kiến nghị dừng nghiên cứu hình thức BOT, xem xét đầu tư công

Theo báo cáo của UBND tỉnh Quảng Nam, hiện nay lưu lượng hàng hóa thông quan qua Cửa khẩu quốc tế Nam Giang theo QL14D, QL14B về cảng Đà Nẵng, cảng Chân Mây (Thừa Thiên - Huế) ngày càng tăng.

Trong 6 tháng đầu năm 2023, xuất khẩu tăng 37,25%, nhập khẩu tăng 79%, quá cảnh tăng 40% so với cùng kỳ.

"Đặc biệt, 2 xe đầu kéo chạy ngược chiều trên QL14D tránh nhau rất khó khăn, do tồn tại nhiều vị trí đường cong có bán kính nhỏ, mặt đường hẹp. Do đó, việc đầu tư mở rộng, nâng cấp QL14D là rất cần thiết và cấp bách", UBND tỉnh Quảng Nam cho hay.

Do đó, UBND tỉnh Quảng Nam báo cáo Thủ tướng Chính phủ có chủ trương dừng nghiên cứu đầu tư dự án mở rộng, nâng cấp QL14D theo hình thức PPP để chuyển sang hình thức đầu tư công.

Đồng thời, xem xét, bố trí nguồn vốn đầu tư công giai đoạn 2020-2025 và 2026-2030 để mở rộng, nâng cấp QL14D nhằm giải quyết nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo quốc phòng, an ninh tại địa phương.

UBND tỉnh Quảng Nam kiến nghị đầu tư theo 2 giai đoạn.

Giai đoạn 1 (từ nay đến năm 2025), đầu tư mở rộng các đoạn hiện có tiêu chuẩn kỹ thuật thấp và nâng cấp một số đoạn xuống cấp, với tổng mức đầu tư khoảng 730,3 tỷ đồng.

Giai đoạn (2026-2030), đầu tư mở rộng toàn tuyến theo quy hoạch được duyệt và tiêu chuẩn hiện hành, đảm bảo xe container vận tải đi lại thuận lợi, an toàn, tổng mức đầu tư khoảng 2.000 tỷ đồng.

Trong thời gian chờ đầu tư dự án, Quảng Nam kiến nghị Thủ tướng Chính phủ xem xét, chỉ đạo Bộ GTVT bổ sung kinh phí để thực hiện sửa chữa nền mặt đường, cải thiện các đường cong nằm có bán kính nhỏ và các đoạn có nền, mặt đường hư hỏng nặng, nhỏ hẹp với tổng kinh phí 145 tỷ đồng thực hiện trong kế hoạch bảo trì năm.

Phương án đầu tư theo hình thức BOT trên tuyến đường hiện có, Công ty Cổ phần Tập đoàn Trường Hải đề xuất 2 phương án.
Phương án 1: Đầu tư mở rộng toàn tuyến theo quy hoạch với tổng mức đầu tư khoảng 2.640,5 tỷ đồng. Cơ cấu nguồn vốn gồm ngân sách hỗ trợ 1.914 tỷ đồng, tương đương 72,5% tổng mức đầu tư (nếu chỉ thu phí xe thông quan qua Cửa khẩu Nam Giang thì tăng lên 2.186 tỷ đồng, tương đương 82,8% tổng mức đầu tư) và phần còn lại nhà đầu tư thu phí hoàn vốn trong khoảng 20 năm
Phương án 2: Đầu tư mở rộng các đoạn hiện có tiêu chuẩn kỹ thuật thấp và nâng cấp một số đoạn xuống cấp, với tổng mức đầu tư khoảng 730,3 tỷ đồng, cơ cấu nguồn vốn gồm: ngân sách hỗ trợ 310,4 tỷ đồng, tương đương 42,5% tổng mức đầu tư và phần còn lại Nhà đầu tư thu phí hoàn vốn với xe tải thông quan qua Cửa khẩu Nam Giang trong khoảng 20 năm.
Tuy nhiên, cả 2 phương án đều vướng mắc pháp lý và cơ cấu vốn chưa đảm bảo nên không thể thực hiện được.

Vĩnh Nhân