Quảng Ngãi: Trạm cân tại mỏ đất Tân Lập có cũng như không

Tân Lập là một trong những mỏ đất có trữ lượng lớn ở Quảng Ngãi.

Ghi nhận thực tế của Phóng viên Báo điện tử Xây dựng tại mỏ đất Tân Lập vào sáng 27/6, hoạt động khai thác, vận chuyển khoáng sản tại đây diễn ra rầm rộ. Khu vực mỏ có 5 máy xúc chia làm 5 mũi khai thác sẵn sàng phục vụ từng đoàn xe hàng chục chiếc nối đuôi nhau kéo vào mỏ.

Hàng chục xe tải nối đuôi nhau vào mỏ đất Tân Lập để nhận đất chở đi.

Lấy lán điều hành làm “vòng xoay”, xe không tải đi một đường riêng để tiếp cận mỏ. Sau khi nhận đủ đất, các xe lần lượt rời mỏ bằng một lối riêng sau khi đã dừng ở trạm ghi phiếu, tính lượt, tuyệt nhiên không đi qua trạm cân. Đơn cử là xe tải “3 chân” mang biển kiểm soát 76H-021.41 đã đi một mạch từ mỏ ra tới công trường nhưng không qua công cụ ghi nhận tải trọng.

Hàng chục xe tải túc trực ở mỏ để chờ nhận đất.

Chiều cùng ngày, phóng viên nhận thấy không khí khai thác tại mỏ diễn ra rầm rộ hơn nữa, trong mỏ luôn thường trực khoảng 20 xe tải nặng. Từng tốp xe xếp thành hàng dài tiến vào mỏ để chờ tới lượt được xúc đất lên xe, các máy xúc hoạt động hết công suất, người ghi phiếu tại Barie tất bật với công việc để không làm kẹt xe, chậm chuyến của tài xế.

Trong khi đó, trạm cân được lắp đặt trong khu vực mỏ lại “ế” một cách lạ thường vì không xe nào chịu đi qua đây để ghi nhận tải trọng trước khi rời mỏ. Chỉ trong vòng chưa đến 5 phút, phóng viên ghi nhận gần 10 lượt xe chở đất “né” trạm cân, như các xe mang biển kiểm soát: 76H-028.82, 76H-029.71, 76H.032.55, 76C-049.09, 77C.198.58…

Trạm cân tại mỏ đất Tân Lập mới tinh, sạch sẽ dù mỗi ngày có hàng trăm lượt xe tải ra vào mỏ.

Do “ế” nên trạm cân tại mỏ đất Tân Lập rất sạch và láng bóng, đường dẫn hai đầu trạm cân rất bằng phẳng và không hề có vệt bánh xe. Điều đó cho thấy, đã từ lâu trạm cân này không phát huy công năng, dù cho mỗi ngày có hàng trăm chuyến xe chở đất đầy tải rời mỏ.

Việc trạm cân ở mỏ đất Tân Lập bị “vô hiệu hóa” làm dấy lên nghi vấn chủ mỏ đã ngó lơ việc ghi nhận và thống kê sản lượng khai thác thực tế một cách đầy đủ và chính xác; làm cơ sở để tính toán, kiểm soát và quản lý quá trình khai thác. Rất cần cơ quan chức năng vào cuộc kiểm tra, làm rõ.

Trước khi rời mỏ, không xe tải nào qua trạm cân.

Ở một diễn biến có liên quan, trong buổi kiểm tra thực địa mỏ đất Tân Lập vào trung tuần tháng 6, cơ quan chức năng tỉnh Quảng Ngãi tiếp tục phát hiện chủ mỏ đất Tân Lập là Công ty TNHH Phú Điền đã tổ chức khai thác không đúng thiết kế mỏ được duyệt, cùng một số vi phạm khác.

Bên cạnh đó, gần hai năm nay, người dân sống dọc tuyến đường chuyên chở đất từ mỏ Tân Lập luôn phải gồng mình sống trong tình cảnh khổ sở và bất an vì hàng trăm lượt xe chở đất thi nhau phóng bạt mạng mỗi ngày. Cảnh “nắng bụi, mưa bùn”, đường giao thông độc đạo hư hỏng nghiêm trọng, người đi đường liên tục bị va quệt, té ngã khiến người dân bức xúc, nhiều lần kiến nghị chính quyền địa phương xử lý.

Người dân sống dọc tuyến đường dẫn vào mỏ đất Tân Lập khổ sở vì “nắng bụi, mưa bùn”.

Trước đó, chủ mỏ đất Tân Lập bị Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi xử phạt 238 triệu đồng do không lập hoặc không cập nhật bản đồ hiện trạng hoặc mặt cắt hiện trạng khu vực được phép khai thác quá 6 tháng theo quy định. Không thực hiện công tác thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản còn lại trong khu vực được phép khai thác.

Đồng thời, doanh nghiệp này lập báo cáo định kỳ hoạt động khai thác khoáng sản nhưng nội dung không đầy đủ thông tin theo mẫu do Bộ Tài nguyên và Môi trường quy định. Cùng với đó là không lắp đặt trạm cân tại nơi vận chuyển khoáng sản nguyên khai ra khỏi mỏ để theo dõi, lưu trữ thông tin liên quan.

Hàng nghìn m3 đất được đưa ra khỏi mỏ đất Tân Lập mỗi ngày.

Mỏ đất Tân Lập được UBND tỉnh Quảng Ngãi cấp không qua đấu giá cho Công ty TNHH Phú Điền vào tháng 1/2020, với diện tích 11,87ha, trữ lượng đưa vào thiết kế khai thác là 796.651m3, công suất khai thác 190.000m3/năm, mức sâu khai thác thấp nhất đến Cos +27m, trong thời hạn 4,5 năm kể từ ngày được cấp phép.

Mỏ đất Tân Lập được cấp không qua đấu giá cho Công ty TNHH Phú Điền.

Ban đầu, địa chỉ chế biến, tiêu thụ sản phẩm của mỏ đất này là Khu dân cư Nghĩa Điền, Khu nghỉ dưỡng Bãi Dừa (phần mở rộng) và cung cấp nguyên liệu cho hai nhà máy sản xuất gạch tuynel Phú Điền 1 và Phú Điền 2. Tất cả những dự án, cơ sở sản xuất vật liệu này đều do Công ty TNHH Phú Điền làm chủ.

Đến tháng 1/2023, mỏ đất này được UBND tỉnh Quảng Ngãi bổ sung Phụ lục 3, để cung cấp đất san lấp cho tuyến chính cao tốc Quảng Ngãi – Hoài Nhơn và 23 khu tái định cư phục vụ dự án.

Khoản 2 Điều 42 Nghị Định số 158/2016/NĐ-CP ngày 29/11/2016 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Khoáng sản quy định các tổ chức, cá nhân khai thác khoáng sản phải lắp đặt trạm cân tại vị trí đưa khoáng sản nguyên khai ra khỏi khu vực khai thác; lắp đặt camera giám sát tại các kho chứa để lưu trữ thông tin, số liệu liên quan; làm cơ sở thống kê, tính toán, cập nhật số liệu gửi cơ quan quản lý. Quy định này nhằm kiểm soát chặt chẽ sản lượng khoáng sản khai thác thực tế của các tổ chức, cá nhân, ngăn chặn tình trạng khai báo sai thực tế sản lượng khoáng sản khai thác thực tế hàng tháng khi kê khai nộp thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường, chống thất thu ngân sách Nhà nước.

Lê Danh