Quảng Ninh khơi nguồn đam mê sáng tạo cho học sinh, sinh viên

Đưa giáo dục STEAM vào tất cả các cấp học

STEM là là mô hình giáo dục dựa trên cách tiếp cận liên môn, trang bị cho người học các kiến thức và kỹ năng liên quan đến lĩnh vực khoa học (Science), công nghệ (Technology), kỹ thuật (Engineer), toán học (Math).

Những năm gần đây, giáo dục STEM được Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Ninh tích cực đưa vào áp dụng trong các trường học. Đây là phương pháp giáo dục tiên tiến, giúp khuyến khích khả năng sáng tạo, vận dụng tổng hợp kiến thức, tự học, tự nghiên cứu của học sinh, là cơ sở quan trọng để các địa phương, cơ sở giáo dục thực hiện thành công Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Ở cấp trung học, giáo dục STEM đã được các trường trong tỉnh chủ động thực hiện từ nhiều năm nay, bằng nhiều hình thức: trải nghiệm thực tế, thông qua các sự kiện ngoại khóa hoặc tổ chức các câu lạc bộ, dạy các môn học chính khóa theo bài học STEM, gắn hoạt động STEM vào các cuộc thi... giúp học sinh biết vận dụng kiến thức vào thực tế để chế tạo làm các sản phẩm hữu ích.

Các chương trình ngoại khóa Ngày hội STEM đang được nhiều trường tổ chức thường xuyên, nhằm đưa phương pháp giáo dục này tiếp cận gần hơn với học sinh; giúp giáo viên nâng cao kỹ năng tổ chức hoạt động trải nghiệm và giáo dục STEM trong nhà trường; tạo môi trường năng động, không gian hoạt động, giải trí lành mạnh, bổ ích; đồng thời giáo dục cho học sinh ý thức tổ chức kỷ luật, phát triển phẩm chất, năng lực công nghệ số, truyền thông, giao tiếp, hoạt động phối hợp…

Đối với giáo dục tiểu học, Sở Giáo dục và Đào tạo Quảng Ninh đã có văn bản hướng dẫn thực hiện chính thức từ năm học 2022 - 2023; với cấp mầm non, một số trường đã bắt đầu đưa bài học STEM vào hoạt động chăm sóc, giáo dục trẻ.

Cô giáo Nguyễn Thị Loan, Phó Hiệu trưởng Trường Mầm non Hạ Long (TP. Hạ Long) cho biết trường tập trung triển khai các hoạt động huớng tới hình thành kỹ năng và phát triển tư duy của trẻ thông qua giảng dạy STEAM, tích hợp các môn học: ngôn ngữ, tạo hình, toán học, khám phá khoa học, thí nghiệm, âm nhạc.. Trong quá trình đó trẻ được tự đặt câu hỏi, ra quyết định cho các hoạt động, lựa chọn hình thức, tự thực hiện và điều hành. Trẻ được chủ động trong sử dụng đồ dùng, đồ chơi, rèn tính cẩn thận, khả năng tự quan sát, tự giải quyết vấn đề. Giáo viên đóng vai trò là người định hướng, hỗ trợ, tạo môi trường cho trẻ thực hiện các hoạt động đó.

Tăng cường các hoạt động nghiên cứu, sáng tạo khoa học, công nghệ

Nếu như trước đây, việc nghiên cứu, sáng tạo khoa học, công nghệ, kỹ thuật chủ yếu được thực hiện trong các trường đại học, cao đẳng, thì nay đã lan tỏa trong cả bậc học phổ thông trên địa bàn tỉnh. Từ năm 2015 đến nay, toàn tỉnh đã có gần 1.500 học sinh, sinh viên tham gia vào các CLB nghiên cứu khoa học cấp trường; có nhiều đề tài được nghiệm thu, ứng dụng cho công tác dạy và học tập.

Học sinh Quảng Ninh còn được khuyến khích tham gia các cuộc thi, kỳ thi nghiên cứu khoa học cấp tỉnh, cấp quốc gia, như: Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu niên, nhi đồng; Cuộc thi khoa học kỹ thuật dành cho học sinh trung học...

Đại diện Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật Quảng Ninh cho biết Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng toàn tỉnh, từ năm 2017 đến nay có 576 mô hình, sản phẩm tham dự và có 200 mô hình, sản phẩm đạt giải (gồm 05 giải nhất, 14 giải Nhì, 46 giải Ba, 135 giải Khuyến khích). Kết quả tham gia Cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc: có 05 mô hình, sản phẩm đạt giải (01 giải Ba, 04 giải khuyến khích). Trong Cuộc thi sáng tạo dành cho thanh thiếu niên nhi đồng toàn quốc lần thứ 19 - năm 2023, tỉnh Quảng Ninh vinh dự có 1 dự án đạt giải Ba kèm Huy chương Đồng, của nhóm học sinh Trường THCS Trọng Điểm (TP. Hạ Long) mang tên: Mô hình ứng dụng máy nghiền vỏ hàu hà để xử lý thành phân hữu cơ.

Cả 4 dự án của đoàn Quảng Ninh tham dự Cuộc thi khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia dành cho học sinh trung học năm học 2022-2023 đều xuất sắc đoạt giải, trong đó có 2 giải Nhì và 2 giải Ba.

Không chỉ vậy, các dự án tiêu biểu của tỉnh khi tham gia các cuộc thi quốc tế đều đạt thành tích tốt. Trong đó, gần đây nhất, đề tài dự thi của đội tuyển Trường THPT Chuyên Hạ Long: Rescue eye - Hệ thống phát hiện và cảnh báo nguy cơ tai nạn đuối nước đoạt Huy chương Bạc Olympic Phát minh và Sáng chế quốc tế năm 2023 được tổ chức tại Hàn Quốc từ ngày 27-29/7. Hay đề tài “Ứng dụng công nghệ nano chế tạo hạt ZnO để khử khí CO trong hầm lò” của đội thi của Trường Trung học phổ thông Hòn Gai (Quảng Ninh) đã xuất sắc giành Huy chương vàng và Giải đặc biệt tại Cuộc thi Olympic khoa học quốc tế Hàn Quốc (KiYO 4I) 2023.

Đội thi Trường THPT Chuyên Hạ Long xuất sắc giành được Huy chương Bạc tại Olympic Phát minh và Sáng chế quốc tế năm 2023

Phong trào thi đua phát huy sáng kiến của học sinh, sinh viên trong phát triển khoa học, công nghệ tỉnh Quảng Ninh tiếp tục được đẩy mạnh, tạo môi trường lành mạnh, bổ ích để học sinh, sinh viên được rèn luyện, trang bị kiến thức, phát huy khả năng sáng tạo. Từ đó, góp phần thực hiện định hướng phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đến năm 2030 của Quảng Ninh; đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục tỉnh một cách căn bản và toàn diện.

M.C