Quốc hội bàn các luật về giáo dục trong ngày 20-11: Phụ cấp cao và tuyển dụng công bằng cho giáo viên

Các dự án luật và Nghị quyết này bao gồm: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục; Luật Giáo dục đại học (sửa đổi); Luật Giáo dục nghề nghiệp (sửa đổi); Dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về những cơ chế, chính sách đặc thù để thực hiện Nghị quyết số 71-NQ/TW ngày 22/8/2025 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục và đào tạo.

Tuyển dụng giáo viên tập trung và phân bổ đến nơi cần

Phát biểu tại hội trường, đại biểu Quốc hội Hoàng Văn Cường (Hà Nội) - một nhà giáo bày tỏ xúc động và ấm lòng khi Nghị quyết 71 không chỉ khẳng định giáo dục và đào tạo là quốc sách, mà còn là quyết định tương lai dân tộc. Điều này thể hiện rõ vị trí đặc biệt quan trọng và sứ mệnh lớn lao của giáo dục.

Đồng thời, Nghị quyết cũng nêu rõ toàn xã hội có trách nhiệm chăm lo, đóng góp nguồn lực và giám sát sự phát triển giáo dục, thể hiện tập trung ưu tiên nguồn lực cho giáo dục, phù hợp với truyền thống “tôn sư trọng đạo” của người Việt Nam.

Đề cập đến vấn đề cụ thể liên quan đến tuyển dụng và điều chuyển giáo viên, theo đại biểu, để có một nhà trường tốt, yếu tố quan trọng nhất là đội ngũ giáo viên có tâm huyết, yêu nghề và coi trọng danh dự nghề nghiệp. Vì vậy, tuyển dụng phải tạo ra một sân chơi công bằng, nơi tất cả ứng viên trong địa phương có cơ hội đua tài.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội). Ảnh: HNY

“Tôi đề xuất giao Sở Giáo dục và Đào tạo tổ chức kỳ thi chung cho các trường trong toàn tỉnh. Kết quả thi sẽ là cơ sở để các trường lựa chọn giáo viên từ cao xuống thấp. Giáo viên không trúng tuyển tại trường này có thể đăng ký sang trường khác bằng kết quả thi đã có”, ông Cường nói.

Theo đại biểu thuộc đoàn Hà Nội, nếu để từng trường, từng xã tự tổ chức tuyển dụng, sẽ dẫn tới tốn kém, lãng phí; chất lượng đề thi không đồng đều, gây tuyển dụng không công bằng: người giỏi có thể trượt ở trường ra đề khó, người kém có thể trúng tuyển ở trường ra đề dễ. Mặt khác, ứng viên cũng phải tham gia nhiều kỳ thi rời rạc, không biết cơ hội thực tế của mình.

Trong bối cảnh giảm sinh và di cư mạnh, một số trường sẽ thừa giáo viên, trong khi trường khác thiếu giáo viên. Do đó, cơ chế điều động giáo viên linh hoạt theo địa bàn là cần thiết, và quyền này nên được giao cho Sở Giáo dục và Đào tạo, như dự thảo Nghị quyết đã nêu.

Phụ cấp cho giáo viên tăng mạnh

Một vấn đề được các đại biểu quan tâm là phụ cấp ưu đãi nghề nghiệp cho giáo viên. Theo dự thảo Nghị định quy định sẽ phụ cấp 70% đối với giáo viên mầm non và phổ thông; 30 % đối với nhân viên và 100% đối với giáo viên vùng đặc biệt khó khăn.

Đại biểu Hoàng Văn Cường chia sẻ ông cảm thấy vui mừng cho sự nghiệp giáo dục nước nhà khi người thầy được quan tâm thực sự bằng chế độ, chính sách cụ thể chứ không chỉ là tôn vinh bằng lời nói.

Theo ông, việc này thể hiện rất rõ sự nhất quán trong chủ trương, đường lối của Đảng và pháp luật của Quốc hội đã ban hành, như Luật Nhà giáo đã quy định: Lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp.

Ông Cường lý giải, nghề dạy học là một nghề rất đặc biệt và có những yêu cầu với người làm thầy phải đặc biệt gìn giữ bản thân, thanh danh để làm gương cho người học.

Những người làm nghề khác nếu lương không đủ sống thì có thể làm thêm rất nhiều nghề để kiếm thêm thu nhập, nhưng nhà giáo thì không thể như thế. Có một số công việc người khác làm được nhưng nhà giáo thì không được phép làm. Thậm chí, ngay làm thêm đúng nghề là dạy thêm cũng không phải muốn dạy thêm thế nào cũng được.

Đại biểu Hoàng Văn Cường (Hà Nội). Ảnh: HNY

Theo ông, một bác sĩ khám bệnh trong bệnh viện công, nhưng khi ra làm thêm ở bệnh viện tư có thể khám và điều trị cho chính bệnh nhân mà mình vừa mới khám ở trong bệnh viện công. Điều này cũng là bình thường, vì người bệnh đó không muốn điều trị trong bệnh viện công mà họ muốn ra bệnh viện tư, có thiết bị tốt hơn, điều kiện chăm sóc rộng rãi, đẩy đủ hơn để điều trị. Đó là quyền lựa chọn của họ.

Nhưng giáo viên không được phép dạy thêm cho chính học sinh của mình cùng bài học mà học sinh đó phải học trong buổi học ở trường. Dạy thêm về nội dung khác, hoặc dạy thêm về những kiến thức nâng cao hơn thì tốt, nhưng nếu dạy thêm những kiến thức đáng ra phải dạy trong giờ lên lớp thì vấn đề không còn là động cơ tích cực.

“Do vậy, việc có chế độ phụ cấp cao hơn sẽ giúp giáo viên có thu nhập tốt hơn, đặc biệt sẽ ý thức được trách nhiệm của mình với xã hội và người học cao hơn, sẽ dồn toàn tâm toàn ý chăm lo cho việc dạy và học của học trò. Do vậy, tôi cho rằng, việc tăng chế độ đãi ngộ đối với giáo viên chỉ là một phần đầu tư nhỏ cho một người, nhưng mang lại hưởng lợi cho hàng trăm người học, do vậy mang lại hiệu quả xã hội rất cao”, ông Cường cho hay.

Đại biểu Phạm Hùng Thắng (Ninh Bình). Ảnh: QH

Cùng nội dung, đại biểu Phạm Hùng Thắng (Ninh Bình) cũng đồng tình với chính sách đặc thù, vượt trội trong đãi ngộ nhân lực ngành giáo dục đã được quy định trong dự thảo.

Ngoài ra, ông cũng đề nghị cơ quan soạn thảo xem xét mở rộng đối tượng được hưởng phụ cấp ưu đãi nghề theo hướng: giáo viên mầm non, phổ thông công lập đang công tác tại vùng khó khăn cũng được hưởng mức tương xứng; nếu không thể áp dụng mức 100% thì cũng cần cao hơn mức 70% để tránh thiệt thòi.

NHÓM PHÓNG VIÊN