Quốc hội sẽ giám sát nhiều nghị quyết trong lĩnh vực giao thông trong năm 2026

Quang cảnh Phiên họp. Ảnh: VPQH

Không đề xuất nội dung giám sát chuyên đề

Ngày 13/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã nghe và thảo luận ở Hội trường về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2026.

Trình bày Tờ trình về dự kiến Chương trình giám sát của Quốc hội năm 2026, Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình cho biết, căn cứ đặc điểm, tình hình đặc thù của năm 2026, Ủy ban Thường vụ Quốc hội kiến nghị Quốc hội cho phép không đề xuất nội dung giám sát chuyên đề vào Chương trình giám sát năm 2026 của Quốc hội.

Theo kế hoạch dự kiến, trong năm 2026, tại Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa XVI sẽ xem xét 8 báo cáo của Chính phủ, 01 báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và các báo cáo khác của các cơ quan hữu quan theo quy định của pháp luật.

Trong đó có nội dung giám sát việc thực hiện nhiều Nghị quyết liên quan lĩnh vực giao thông như: Nghị quyết của Quốc hội về chủ trương đầu tư Dự án đường sắt tốc độ cao trục Bắc - Nam; Nghị quyết về chủ trương đầu tư Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để phát triển hệ thống mạng lưới đường sắt đô thị tại thành phố Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh…

Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát Dương Thanh Bình trình bày báo cáo tại Phiên họp. Ảnh: VPQH

Tại kỳ họp thường lệ thứ 2, Quốc hội khóa XVI sẽ xem xét 22 báo cáo của Chính phủ, 3 báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và những báo cáo khác của các cơ quan hữu quan theo quy định của pháp luật.

Việc thực hiện một loạt nghị quyết của Quốc hội liên quan lĩnh vực giao thông khác cũng tiếp tục được đưa vào chương trình. Cụ thể, thực hiện nghị quyết của Quốc hội và kế hoạch triển khai Dự án đường Hồ Chí Minh giai đoạn tiếp theo; thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về Cảng hàng không quốc tế Long Thành.

Bên cạnh đó là một loạt nghị quyết liên quan chủ trương xây dựng đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020; Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Bắc- Nam phía Đông giai đoạn 2021-2025; Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội; Dự án đầu tư xây dựng đường vành đai 3 TP. Hồ Chí Minh. Nghị quyết về thí điểm một số chính sách đặc thù về đầu tư xây dựng công trình đường bộ cũng được Quốc hội khóa XVI giám sát.

Có giải pháp đổi mới để phù hợp bối cảnh tình hình mới

Về một số kiến nghị, đề xuất, theo Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát, Dương Thanh Bình, những tháng còn lại của năm 2025 và năm 2026 có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong việc thực hiện thắng lợi nghị quyết Đại hội lần thứ XIII, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng.

Bên cạnh khó khăn, sẽ có nhiều điều kiện thuận lợi để thực hiện chức năng giám sát tốt, hiệu quả hơn trong bối cảnh cơ cấu tổ chức của Quốc hội thay đổi, thực hiện sắp xếp tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị, sáp nhập các đơn vị hành chính, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, số lượng Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố từ 63 dự kiến còn 34 đoàn, nhưng quy mô của các đoàn sẽ lớn hơn, số lượng đại biểu hoạt động chuyên trách cũng tăng. Do đó, công tác giám sát cần tiếp tục được tập trung chỉ đạo, rút kinh nghiệm, có những giải pháp đổi mới để phù hợp bối cảnh tình hình thực tiễn mới.

Đại biểu Quốc hội Trịnh Xuân An phát biểu thảo luận. Ảnh: VPQH

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, cần chú trọng phát huy tinh thần chủ động trong hoạt động giám sát, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, chủ động giám sát ngay từ khi triển khai thi hành luật, pháp lệnh, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Việc giám sát cần bám sát tình hình thực tiễn thi hành pháp luật, bảo đảm hoạt động giám sát có trọng tâm, trọng điểm, tránh chồng chéo, nâng cao hiệu lực, hiệu quả, góp phần hoàn thiện chính sách, pháp luật, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước.

Thảo luận nội dung này ngay sau đó, nhiều đại biểu Quốc hội (ĐBQH) nhất trí với dự kiến chương trình giám sát của Quốc hội năm 2026. Cùng với đó, các đại biểu cũng nhấn mạnh, cần nâng cao chất lượng hoạt động chất vấn.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp) cho rằng, thời gian qua, nội dung chất vấn và trả lời còn khái quát, chưa đi sâu vào nguyên nhân, hạn chế. Đại biểu đề nghị các ngành, các cấp cần thẳng thắn chỉ rõ yếu kém, thiếu sót để Quốc hội có cơ sở giám sát.

Bên cạnh đó, một số cơ quan chưa nghiêm túc thực hiện kết luận, kiến nghị giám sát, chưa khắc phục kịp thời các sai sót trong ban hành văn bản pháp luật, hoặc có nhưng báo cáo mang tính hình thức. Việc đôn đốc thực hiện kết luận giám sát chưa thật quyết liệt, có nội dung kéo dài qua nhiều năm.

Đại biểu đề nghị, cần tiếp tục hoàn thiện cơ chế để ĐBQH có thể thực hiện giám sát độc lập, không chỉ tham gia các đoàn giám sát chung; cần phải có kế hoạch rõ ràng, phân công cụ thể, có thông tin và tài liệu đầy đủ cho đại biểu.

Đồng quan điểm, đại biểu Ma Thị Thúy (Đoàn ĐBQH tỉnh Tuyên Quang) kiến nghị cần xây dựng tiêu chí, công cụ cụ thể để theo dõi việc trả lời chất vấn và thực thi lời hứa của Chính phủ, Bộ ngành, bảo đảm đáp ứng kỳ vọng của cử tri và nhân dân.

Đại biểu cũng đề xuất, khi ban hành nghị quyết về chất vấn và trả lời chất vấn, Quốc hội cần yêu cầu các cơ quan có báo cáo tổng kết các vấn đề nghị quyết đã nêu, chỉ rõ những mặt được, mặt chưa được, nguyên nhân và giải pháp thực hiện.

Trong khi đó, đại biểu Trịnh Xuân An (Đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Nai) cho rằng, Quốc hội vừa ban hành Nghị quyết mang tính lịch sử về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh. Vì vậy, đại biểu đề nghị bổ sung nội dung này vào chương trình Kỳ họp thứ 2, Quốc hội khóa XVI; trong đó yêu cầu Chính phủ báo cáo cụ thể về việc tổ chức sắp xếp các đơn vị hành chính, cũng như việc tổ chức bộ máy chính quyền 2 cấp sau sắp xếp.

“Điều này sẽ giúp Quốc hội theo dõi, đánh giá việc triển khai một “sản phẩm lịch sử” trên thực tế, đồng thời giúp người dân nắm rõ thông tin, thể hiện trách nhiệm của Chính phủ trong việc thực hiện nghiêm túc Nghị quyết của Quốc hội khi bước vào giai đoạn mới” – đại biểu Trịnh Xuân An nói.

Bên cạnh đó, đại biểu đoàn Đồng Nai cũng đề nghị bổ sung nội dung giám sát việc triển khai các luật quan trọng vừa được Quốc hội thông qua như Luật Đất đai, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản – những văn bản pháp luật có nhiều chính sách mới, tác động sâu rộng đến kinh tế - xã hội.

Đ. KHOA