Quốc tế khẩn trương chặn xung đột Israel-Iran

Xung đột Israel-Iran leo thang nghiêm trọng và gây lo ngại trên toàn cầu sau khi Tel Aviv bất ngờ phát động chiến dịch “Sư tử trỗi dậy” không kích vào lãnh thổ Iran, kéo theo các đòn trả đũa chưa từng có từ Tehran.

Tiếp diễn các đòn “ăn miếng trả miếng”

Iran đã phát động các cuộc tấn công liên tiếp bằng tên lửa và máy bay không người lái (UAV) vào Israel trong đêm 14, kéo dài đến ngày 15-6.

Cơ quan dịch vụ khẩn cấp quốc gia Israel Magen David Adom (MDA) ngày 15-6 cho biết các cuộc tấn công xuyên đêm của Iran đã làm 8 người chết và 200 người bị thương, tờ The Times of Israel đưa tin.

Sáng sớm 15-6, người dân ở miền bắc và miền trung Israel được yêu cầu ở gần nơi trú ẩn trong bối cảnh tiếng còi báo động vang lên khắp cả nước. Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết đã xác định được tên lửa được phóng từ Iran về phía Israel.

“Các hệ thống phòng thủ đang hoạt động để đánh chặn mối đe dọa” - Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết, đồng thời khuyến cáo người dân hạn chế di chuyển ở nơi công cộng và tránh tụ tập.

Đống đổ nát của tòa nhà sau vụ tấn công bằng tên lửa của Iran vào TP Bat Yam (Israel) ngày 15-6. Ảnh: AFP

Sau làn sóng tấn công qua đêm, Văn phòng quan hệ công chúng của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cảnh báo rằng Iran sẽ tăng cường các cuộc tấn công nếu Israel tiếp tục các hành động thù địch, theo hãng thông tấn IRNA.

“Các hoạt động tấn công của IRGC sẽ tiếp tục với quy mô và sức mạnh lớn hơn nếu các hành động thù địch và xâm lược này vẫn tiếp diễn” - theo tuyên bố của văn phòng. Tuyên bố nói thêm rằng các cuộc tấn công của Iran vào Israel nhắm vào “các cơ sở sản xuất nhiên liệu cho máy bay chiến đấu và các trung tâm cung cấp năng lượng”.

Ở chiều ngược lại, Israel cũng đã tiến hành các cuộc không kích trong đêm, tấn công nhiều mục tiêu trong đó có trụ sở Bộ Quốc phòng Iran. Lực lượng Phòng vệ Israel cho biết không quân nước này đã thực hiện “một loạt các cuộc không kích dựa trên thông tin tình báo” vào một số mục tiêu ở thủ đô Tehran.

“Các mục tiêu bao gồm trụ sở Bộ Quốc phòng Iran, trụ sở dự án hạt nhân SPND và các mục tiêu bổ sung - nơi thúc đẩy nỗ lực của chính quyền Iran nhằm sở hữu vũ khí hạt nhân và nơi chính quyền Iran giấu kho lưu trữ hạt nhân của mình” - theo tuyên bố của Lực lượng Phòng vệ Israel.

Israel cũng tuyên bố các cuộc không kích xuyên đêm của Israel đã đánh trúng các bệ phóng tên lửa đất đối đất và các cơ sở hạ tầng quân sự khác của Iran.

Làn sóng tấn công xuyên đêm 14 và sáng sớm 15-6 của Israel vào Iran cũng đã phá hủy nhiều kho khí đốt và nhà máy lọc dầu lớn ở nhiều khu vực tại Iran.

Bộ Dầu mỏ Iran cho biết kho nhiên liệu và xăng Shahran nằm ở tây bắc Tehran, nơi có ít nhất 11 bồn chứa nhiên liệu, đã bị Israel tấn công và bốc cháy.

"Ngọn lửa rất lớn và thật kinh hoàng. Có một sự hỗn loạn cực độ ở đây. Các kho xăng liên tiếp phát nổ, rất ồn ào và đáng sợ"- cư dân tên là Mostafa Shams chia sẻ.

Ở phía nam Tehran, một trong những nhà máy lọc dầu lớn nhất Iran là Shahr Rey cũng bị tấn công.

Trước đó trong hôm 14-6, Israel cũng đã tấn công 2 cơ sở năng lượng quan trọng của Iran là mỏ khí đốt South Pars - một trong những mỏ khí đốt lớn nhất thế giới và quan trọng bậc nhất đối với sản xuất năng lượng của Iran - và Công ty Lọc dầu Fajr Jam.

Cho đến nay vẫn chưa có báo cáo nào về thương vong ở Iran do các cuộc không kích trong đêm 14, rạng sáng 15-6. Trước đó Iran đã báo cáo 78 người đã thiệt mạng do đòn đánh phủ đầu của Israel sáng 13-6.

Đài CNN ngày 14-6 dẫn lời các quan chức Mỹ và Israel rằng chiến dịch của Israel ở Iran dự kiến sẽ mất “nhiều tuần” và đang tiến triển với sự chấp thuận ngầm của Mỹ.

Theo một quan chức Israel, chính quyền của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã không chỉ trích khung thời gian kéo dài nhiều tuần. Một quan chức Nhà Trắng cho biết chính quyền đã biết và ngầm ủng hộ các kế hoạch của Israel. Khi được hỏi về việc cuộc xung đột có thể kéo dài bao lâu, quan chức này cho biết điều đó phụ thuộc vào phản ứng của Iran.

“Chính quyền ông Trump tin chắc rằng vấn đề này có thể được giải quyết bằng cách tiếp tục đàm phán với Mỹ” - vị quan chức nói, lưu ý rằng Mỹ sẽ không chỉ đạo Israel làm bất cứ điều gì ngoài tự vệ.

Đám cháy gần kho dầu Shahran, phía tây bắc thủ đô Tehran (Iran) vào rạng sáng 15-6 sau cuộc không kích của Israel. Ảnh: AFP

Quốc tế khẩn trương ngăn chặn

Kể từ sau khi Israel phát động chiến dịch "Sư tử trỗi dậy" đánh sang Iran, lãnh đạo các nước khẩn trương vào cuộc để tìm cách hạ nhiệt xung đột Israel-Iran.

Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông có cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin trong ngày 14-6, tập trung vào xung đột Israel-Iran. “Giống như tôi, ông Putin cảm thấy cuộc chiến giữa Israel và Iran cần chấm dứt. Tôi đã nói với ông ấy rằng, chiến tranh của Nga cũng nên kết thúc” - ông Trump viết trên mạng xã hội Truth Social.

Về phía Nga, trợ lý cấp cao Điện Kremlin - ông Yuri Ushakov nói rằng ông Putin đã lên án các cuộc tấn công của Israel nhằm vào Iran trong cuộc điện đàm với ông Trump. Tổng thống Nga “bày tỏ quan ngại sâu sắc về khả năng leo thang xung đột” và và đề nghị được làm trung gian giữa hai nước, theo ông Ushakov.

Hai nhà lãnh đạo không loại trừ khả năng nối lại các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran, ông Ushakov nói thêm.

Tổng thống Trump cũng có cuộc điện đàm với Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan. Trong cuộc gọi, ông Erdogan nhấn mạnh rằng ông coi đàm phán hạt nhân là con đường duy nhất để giải quyết xung đột, đồng thời khẳng định Thổ Nhĩ Kỳ sẵn sàng hỗ trợ nhằm ngăn chặn một cuộc leo thang vượt tầm kiểm soát.

Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Vương Nghị tuần qua đã có các cuộc điện đàm riêng rẽ với Ngoại trưởng Iran - ông Abbas Araghchi và Ngoại trưởng Israel - ông Gideon Saar.

Trong cuộc gọi với ông Araghchi, ông Vương nói rằng Bắc Kinh “ủng hộ Iran trong việc bảo vệ chủ quyền quốc gia, bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp, và đảm bảo an toàn cho người dân”, theo tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc.

Trong khi đó, ông Vương nói với Ngoại trưởng Saar của Israel rằng cuộc tấn công của Israel nhằm vào Iran là “không thể chấp nhận được”.

“Các biện pháp ngoại giao liên quan đến vấn đề hạt nhân Iran vẫn chưa cạn kiệt, và vẫn còn hy vọng cho một giải pháp hòa bình. Vũ lực không thể mang lại hòa bình lâu dài” - ông Vương nói, nhấn mạnh Bắc Kinh sẵn sàng đóng vai trò trong việc giảm căng thẳng xung đột.

Tại khu vực Vùng Vịnh, Tiểu vương Qatar - ông Sheikh Tamim bin Hamad Al Thani, và Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman cũng đã điện đàm với Tổng thống Iran - ông Masoud Pezeshkian để kêu gọi một giải pháp ngoại giao để hướng tới hòa bình lâu dài và toàn diện tại khu vực, theo kênh Al Jazeera.

Ngày 14-6, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron cho biết ông đã nói chuyện với Tổng thống Iran, kêu gọi ông Pezeshkian kiềm chế trong xung đột với Israel.

Ông Macron cũng kêu gọi không nhắm mục tiêu vào công dân và các cơ sở ngoại giao của Pháp tại Iran cũng như toàn khu vực

“Chương trình hạt nhân của Iran là một mối quan ngại nghiêm trọng và phải được giải quyết thông qua đàm phán. Tôi đã mời Tổng thống Pezeshkian nhanh chóng quay lại bàn đàm phán để đạt được thỏa thuận, đó là con đường khả thi duy nhất để giảm leo thang” - ông Macron viết trên mạng xã hội X.

Thủ tướng Anh Keir Starmer ngày 14-6 cho biết Anh đang điều động các phương tiện quân sự, bao gồm cả chiến đấu cơ, tới Trung Đông nhằm sẵn sàng hỗ trợ tình huống khẩn cấp trong khu vực.

Ngoại trưởng Anh David Lammy nói ông “vô cùng lo ngại” trước các cuộc không kích trong đêm “với thông tin về thương vong và người bị thương ở Israel”. “Chúng ta cần khẩn cấp hạ nhiệt căng thẳng và ngăn thêm thiệt hại cho dân thường” - ông Lammy viết trên X, đồng thời cho biết ông đã trao đổi với người đồng cấp Iran để “kêu gọi kiềm chế”.

THẢO VY