Quy định về phương pháp tính giá dịch vụ phát điện đối với thủy điện tích năng
Bộ Công Thương vừa ban hành Thông tư 58/2025/TT-BCT, quy định phương pháp xác định giá dịch vụ phát điện cho các nhà máy thủy điện tích năng và hướng dẫn nội dung chủ yếu của hợp đồng mua bán điện.
Thông tư được xây dựng trên cơ sở Luật Điện lực 2024 và Nghị định 40/2025/NĐ-CP về chức năng, nhiệm vụ của Bộ Công Thương, theo đề xuất của Cục Điện lực. Văn bản bao quát nhiều nội dung kỹ thuật, từ phạm vi áp dụng, nguyên tắc xác định giá, phương pháp tính toán đến cơ cấu các thành phần giá công suất, giá điện năng và chi phí vận hành.
Nhà máy thủy điện Sơn La mở cửa xả đáy. Ảnh: Nguyễn Chiến/BNEWS/TTXVN
Thông tư đồng thời hướng dẫn chi tiết các quy định của Luật Điện lực 2024 về nguyên tắc tính giá trong quá trình triển khai dự án điện lực và xây dựng hợp đồng mua bán điện. Đối tượng áp dụng gồm tổ chức, cá nhân sở hữu nhà máy thủy điện tích năng nằm trong danh mục phát triển giai đoạn 2025-2030 theo Quyết định 768/QĐ-TTg ngày 15/4/2025, cùng các đơn vị liên quan.
Theo quy định, giá dịch vụ phát điện của thủy điện tích năng được thiết lập dựa trên toàn bộ chi phí hợp lý của dự án trong suốt vòng đời và bảo đảm tỷ suất sinh lời nội tại (IRR) không vượt quá 12%. Giá dịch vụ gồm hai phần: giá công suất và giá điện năng. Giá công suất phản ánh chi phí cố định và chi phí vận hành, bảo dưỡng cố định; trong khi giá điện năng là phần biến đổi, tính theo chi phí mua điện để bơm nước lên hồ cao trình và các chi phí nâng cao chất lượng điện năng (nếu có).
Giá dịch vụ chưa bao gồm thuế giá trị gia tăng và các loại thuế, phí khác ngoài những khoản đã được tính trong phương án giá. Mức giá cũng được đối chiếu với khung giá phát điện thủy điện tích năng của năm cơ sở, trên cơ sở công thức tính giá so sánh (Pc) gồm giá công suất (PCS), số giờ vận hành cực đại theo thiết kế (Tmax) và giá điện năng năm cơ sở (PĐNB). Trường hợp năm cơ sở chưa có khung giá, các chi phí sẽ được quy đổi để tham chiếu với khung giá gần nhất.
Những nguyên tắc và phương pháp xác định giá tại Thông tư 58/2025/TT-BCT là nền tảng để xây dựng hợp đồng mua bán điện giữa bên bán và bên mua, bảo đảm minh bạch và phù hợp với cơ chế thị trường điện cạnh tranh. Giá hợp đồng sẽ được tính toán cho từng năm theo quy định tại Chương III, tạo cơ sở rõ ràng cho quá trình đàm phán và triển khai dự án.
Thông tư cũng quy định trách nhiệm cụ thể của các đơn vị. Cục Điện lực có nhiệm vụ hướng dẫn, kiểm tra và đề xuất điều chỉnh khi cần. Đơn vị vận hành hệ thống điện phải lập kế hoạch nhu cầu công suất, xây dựng lịch huy động tổ máy và phối hợp vận hành an toàn, tối ưu.
Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cùng bên bán và bên mua thống nhất phương án xử lý chênh lệch tỷ giá. Bên mua chịu trách nhiệm đàm phán hợp đồng, cung cấp số liệu và phối hợp tính toán; bên bán phải cung cấp đầy đủ thông tin, chịu trách nhiệm về chất lượng số liệu và bồi thường nếu không đảm bảo công suất khả dụng khi hệ thống yêu cầu. Hai bên cũng thực hiện đàm phán lại giá dịch vụ theo quy định của Luật Điện lực 2024.
Thông tư có hiệu lực từ ngày 17/1/2026, áp dụng với các nhà máy thủy điện tích năng chưa ký hợp đồng mua bán điện. Việc hoàn thiện hành lang pháp lý này được kỳ vọng sẽ thúc đẩy các dự án thủy điện tích năng trong giai đoạn 2025-2030, tăng khả năng điều tiết và linh hoạt của hệ thống điện trong bối cảnh chuyển dịch năng lượng diễn ra mạnh mẽ.
