Quy hoạch Khu Cửa khẩu phụ Bản Vược: Gần 10 năm người dân mòn mỏi chờ tái định cư

Khó khăn lớn nhất của 54 hộ này là không được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không được cấp phép xây dựng nhà và các công trình phụ trợ, mặc dù nhà của các hộ hầu hết đã bị xuống cấp nghiêm trọng, không đảm bảo an toàn. Cùng với đó, người dân cũng thiệt thòi trong thụ hưởng các chính sách của Nhà nước. Theo các hộ ở đây, sự vào cuộc của địa phương và Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh chưa đến nơi đến chốn, khiến người dân bức xúc.

Nhiều nhà dân sống trong khu vực quy hoạch Dự án Khu Cửa khẩu phụ Bản Vược đang sống trong cảnh nhà cửa xuống cấp mà không được sửa chữa lớn.

Đang dùng bạt che tạm chỗ dột trên mái ngôi nhà gỗ đã xuống cấp, anh Vương Văn Cường cho biết: Tôi đã chờ đợi để được Nhà nước bố trí nơi ở mới, sau đó làm nhà kiên cố, nhưng càng chờ càng không thấy. Mỗi lần tiếp xúc cử tri, người dân kiến nghị thì huyện đẩy trách nhiệm lên các cơ quan của tỉnh, tỉnh lại đẩy về địa phương. Tỉnh công bố quy hoạch Khu Cửa khẩu phụ Bản Vược từ năm 2013, người dân đã chấp hành không xây dựng và sửa nhà nhưng đến nay vẫn chưa được bố trí tái định cư. Ngôi nhà tôi đang ở hiện đã xuống cấp trầm trọng, ngày mưa gió, nước dột đến tận giường ngủ, giờ chỉ biết vá víu, lấy cây chống tạm. Gia đình tôi và hơn 50 hộ trong thôn mong các cơ quan của tỉnh, huyện khẩn trương giải quyết.

Năm 1989, gia đình ông Hoàng Ngọc Quang đến khai hoang, xây dựng nhà ở tại thôn 1, xã Bản Vược theo chương trình di dân ra biên giới. Mặc dù đã được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất từ năm 1991 và các con ông Quang được gia đình chia đất ra ở riêng nhưng không thể làm sổ đỏ vì tất cả diện tích đất của ông Quang hiện đều nằm trong quy hoạch của Dự án Khu Cửa khẩu phụ Bản Vược.

Ông Vũ Văn Thanh, Trưởng thôn 1, xã Bản Vược cho biết: Thôn có hơn 100 hộ thì 54 hộ nằm trong vùng quy hoạch Khu Cửa khẩu phụ Bản Vược. Hầu hết các hộ này làm nghề nông hoặc không có nghề nghiệp. Thời điểm cửa khẩu nhộn nhịp thì họ làm thuê, bốc vác hàng hóa để có thêm thu nhập. Hiện nay, Cửa khẩu phụ Bản Vược tạm dừng hoạt động nên cuộc sống của các hộ càng khó khăn khi đất canh tác không còn, nhà ở lại xuống cấp.

Cũng theo ông Thanh, trong số 54 hộ nằm trong vùng quy hoạch Khu Cửa khẩu phụ Bản Vược mới có 6 hộ được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Năm 2012, nhiều hộ đã hoàn thành các thủ tục để xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, nhưng thời điểm đó, dự án đang trong giai đoạn chuẩn bị triển khai nên phải tạm dừng. Việc quy hoạch Khu Cửa khẩu phụ Bản Vược gần 10 năm vẫn chưa triển khai, nhất là công tác sắp xếp dân cư không thực hiện dứt điểm khiến các hộ ở thôn 1 bị ảnh hưởng. Các hộ mong dự án sớm triển khai, sớm giải phóng mặt bằng, đền bù thỏa đáng và có phương án hỗ trợ.

Trao đổi với chúng tôi về vấn đề này, ông Ngô Hoàng Sơn, Chủ tịch UBND xã Bản Vược cho biết: Qua ý kiến, kiến nghị của các hộ ở thôn 1, UBND xã đã nhiều lần phối hợp với các ngành liên quan khảo sát và đề nghị UBND huyện cùng Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh tìm giải pháp tháo gỡ, di chuyển các hộ đến khu vực tái định cư nhưng vì nhiều nguyên nhân mà đến nay, mọi việc vẫn chưa có phương án giải quyết.

Có chỗ, đường giao thông đã làm hành lang chắn ngang trước cửa nhà dân.

Khu Cửa khẩu phụ Bản Vược được công bố quy hoạch theo Quyết định số 1152 ngày 14/5/2013 của Chủ tịch UBND tỉnh. Tổng diện tích quy hoạch điều chỉnh và mở rộng khi đó là 28,7 ha với mục tiêu xây dựng Khu Cửa khẩu Bản Vược thành khu thương mại - dịch vụ, tài chính và dịch vụ kho bãi. Ngày 18/5/2020, UBND tỉnh tiếp tục ra Quyết định số 1379 về phê duyệt mở rộng và điều chỉnh quy hoạch Khu Cửa khẩu phụ Bản Vược. Theo quyết định này, quy mô lập quy hoạch được điều chỉnh tăng lên thành 343 ha thuộc địa phận 2 xã Bản Vược và Bản Qua. Đồng thời, công tác giải phóng mặt bằng cũng được giao cho Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh chủ trì.

Dù đã nhiều lần được công bố điều chỉnh quy hoạch nhưng đến nay, Dự án Khu Cửa khẩu phụ Bản Vược vẫn gần như “bất động” khiến các hộ bị ảnh hưởng bức xúc. Trước tình hình trên, từ ngày 17 đến 20/7/2020, Ban Quản lý Khu kinh tế đã phối hợp với các phòng chuyên môn của huyện Bát Xát, xã Bản Vược thống kê đất đai, tài sản, hoa màu để xây dựng phương án, đề xuất giải phóng mặt bằng. Theo đó, dự toán kinh phí xây dựng cơ bản và bồi thường, giải phóng mặt bằng tại Cửa khẩu phụ Bản Vược là gần 55 tỷ đồng, trên diện tích 19.406 m2. Đến nay, không hiểu vì lý do gì mà việc giải phóng mặt bằng đối với các hộ nằm trong quy hoạch vẫn chưa được thực hiện.

Để có thêm thông tin vì sao công tác giải phóng mặt bằng đối với các hộ nằm trong quy hoạch Dự án Khu Cửa khẩu phụ Bản Vược lại chậm trễ, phóng viên đã nhiều lần liên hệ với UBND huyện Bát Xát và Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh nhưng đều không thành công với lý do lãnh đạo bận họp.

Câu hỏi lớn nhất của hơn 54 hộ ở thôn 1, xã Bản Vược, huyện Bát Xát đặt ra là không biết khi nào Dự án Khu Cửa khẩu phụ Bản Vược được khởi công và bao giờ họ được sắp xếp tái định cư để ổn định cuộc sống?