Quy hoạch ở Nam Định không còn là bản vẽ định hướng
Không còn dừng lại ở những bản vẽ, quy hoạch ở Nam Định đang dần trở thành nhịp điệu vận hành của từng vùng đất, từng công trình và đời sống người dân. Với cách tiếp cận bài bản, thực tiễn và bao trùm, tỉnh đang biến quy hoạch thành nền tảng phát triển bền vững, hài hòa giữa công nghiệp và nông nghiệp, đô thị và nông thôn.
Tư duy quy hoạch đổi mới
Những năm gần đây, Nam Định có bước chuyển rõ rệt trong tư duy quy hoạch: từ quy hoạch khung cứng sang quy hoạch động, linh hoạt và tích hợp. Đặc biệt, trong giai đoạn 2021–2025, tỉnh đã khẩn trương hoàn thành các quy hoạch quan trọng như: Quy hoạch tỉnh Nam Định thời kỳ 2021–2030, tầm nhìn đến năm 2050; Điều chỉnh Quy hoạch chung xây dựng Khu kinh tế Ninh Cơ; Quy hoạch xây dựng vùng huyện, vùng liên huyện và quy hoạch phát triển đô thị đến năm 2030.
Điểm nhấn quan trọng là việc tỉnh đã xây dựng quy hoạch tổng thể theo hướng tích hợp đa ngành, không tách rời giữa quy hoạch mà liên kết chặt chẽ theo mô hình chuỗi giá trị vùng. Tỉnh ủy, UBND tỉnh Nam Định xác định rõ, quy hoạch không chỉ là công việc của một sở ngành mà là nhiệm vụ toàn diện của cả hệ thống chính trị, với sự tham gia của chuyên gia, nhà khoa học và người dân.
Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định Phạm Đình Nghị nhấn mạnh: “Nếu không có quy hoạch tốt thì không thể thu hút được đầu tư tốt. Quy hoạch phải đi trước một bước, dẫn dắt sự phát triển, chứ không phải chạy theo xử lý hệ quả sau đầu tư.”
Khu Công nghiệp Rạng Đông - Nghĩa Hưng, Nam Định
Nhờ định hướng này, Nam Định đã xác lập được không gian phát triển hợp lý giữa 3 trụ cột công nghiệp, nông nghiệp và đô thị, trên cơ sở giữ gìn bản sắc văn hóa và bảo vệ môi trường sinh thái.
Song song với việc hoàn thiện các đồ án quy hoạch quan trọng, Nam Định đặc biệt chú trọng công tác quản lý, giám sát quy hoạch sau phê duyệt, đảm bảo đúng định hướng, tránh tình trạng “quy hoạch treo” hay phá vỡ quy hoạch gốc.
Năm 2024, tỉnh đã rà soát, điều chỉnh hơn 120 đồ án quy hoạch xây dựng, quy hoạch chi tiết đô thị, nông thôn nhằm đảm bảo thống nhất với quy hoạch tổng thể mới được duyệt. Các trường hợp chồng lấn, không còn phù hợp thực tế được xử lý kịp thời, đặc biệt ở các huyện đang chuyển mình thành vùng công nghiệp - đô thị hóa như Nghĩa Hưng, Hải Hậu, Trực Ninh.
Việc công khai, minh bạch hóa các bản đồ quy hoạch cũng được đẩy mạnh. Sở Xây dựng, Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp cung cấp dữ liệu bản đồ quy hoạch lên Cổng thông tin điện tử của tỉnh và tại các bộ phận một cửa ở cấp huyện, xã, giúp người dân, doanh nghiệp dễ dàng tra cứu.
Ở nhiều địa phương như thành phố Nam Định, huyện Mỹ Lộc, Ý Yên…, chính quyền đã tăng cường xử lý nghiêm các hành vi vi phạm quy hoạch như: xây dựng không phép, lấn chiếm hành lang giao thông, thay đổi mục đích sử dụng đất trái phép. Việc này cho thấy quy hoạch không chỉ được vẽ ra để tham khảo, mà thực sự được quản lý bằng kỷ luật hành chính rõ ràng.
Công tác đào tạo cán bộ chuyên môn về quy hoạch, quản lý đô thị cũng được chú trọng, đảm bảo từ cấp tỉnh đến cấp xã đều có người đủ năng lực thực thi, giảm phụ thuộc vào tư vấn bên ngoài.
Quy hoạch gắn với chiến lược đầu tư
Nhờ làm tốt công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch, Nam Định đã tạo ra những vùng đất "sạch về pháp lý", thuận lợi để kêu gọi và thu hút các dự án lớn, đặc biệt trong công nghiệp và dịch vụ ven biển. Minh chứng rõ nét là Khu công nghiệp Hải Long (VSIP Nam Định), KCN Mỹ Thuận, KCN Bảo Minh mở rộng, và đặc biệt là Khu kinh tế Ninh Cơ, được quy hoạch bài bản, tích hợp hạ tầng kỹ thuật, giao thông, thoát nước, môi trường… đã trở thành “nam châm” thu hút dòng vốn trong và ngoài nước.
Theo Sở Tài chính Nam Định, trong năm 2023 và 6 tháng đầu năm 2024, Nam Định đã thu hút hơn 36 dự án mới, với tổng vốn đăng ký gần 20.000 tỷ đồng, phần lớn tập trung ở các khu, cụm công nghiệp có quy hoạch rõ ràng và đồng bộ.
Tuyến đường bộ mới Nam Định - Lạc Quần - Đường bộ ven biển
Tại dự án nhà ở xã hội Bãi Viên, nhờ có quy hoạch sử dụng đất rõ ràng và thống nhất, quá trình giải phóng mặt bằng được thực hiện thuận lợi, tạo điều kiện hoàn thành nhanh dự án với hơn 1.100 căn hộ phục vụ người thu nhập thấp.
Tỉnh đang xây dựng và điều chỉnh quy hoạch theo hướng: Giảm phát triển lan tỏa, thay bằng tăng trưởng nén, hạn chế lấn chiếm đất nông nghiệp. Quy hoạch vùng biển gắn với biến đổi khí hậu, bảo vệ bờ biển và hệ sinh thái rừng ngập mặn. Ưu tiên phát triển các cụm dân cư bền vững, tăng cường không gian công cộng, cây xanh và thoát nước đô thị.
Không chỉ với nhà đầu tư, quy hoạch tốt còn giúp người dân được hưởng lợi: từ định hướng phát triển hạ tầng đô thị, giao thông, đến chính sách đền bù, tái định cư khi thu hồi đất đều minh bạch, nhất quán. Tính đến giữa năm 2025, Nam Định có 13/13 đơn vị hành chính cấp huyện đã hoàn thiện quy hoạch đô thị và nông thôn mới nâng cao, gần 40% số xã đạt chuẩn nông thôn kiểu mẫu, phản ánh rõ nét kết quả của quy hoạch gắn với nhu cầu người dân và khả năng tài chính thực tế.
Việc chủ động đổi mới tư duy quy hoạch, lấy phát triển vùng làm trung tâm, công khai hóa dữ liệu và xử lý nghiêm vi phạm, đang giúp Nam Định xây dựng được một hình ảnh “địa phương có quy hoạch rõ - pháp lý sạch - cơ hội đầu tư thật”, sẵn sàng cho giai đoạn phát triển đột phá trong thập kỷ tới.
