Quy hoạch phát triển hệ thống cơ sở đào tạo thực hành để đáp ứng nhu cầu lao động chuyên biệt

Sáng 4.4, dưới sự chủ trì của Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Thị Mai Hoa, Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã làm việc với Trường Cao đẳng Công nghệ Việt - Hàn Bắc Giang (VKTECH) về tình hình đào tạo nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội.

Sinh viên cao đẳng tốt nghiệp có việc làm đạt trên 92%

Trường Cao đẳng Công nghệ Việt - Hàn Bắc Giang thành lập năm 2012, là một trong những cơ sở giáo dục nghề nghiệp có uy tín, là một trong những trường đào tạo, nghiên cứu ứng nghiệm về công nghệ, kỹ thuật hàng đầu của khu vực, được Thủ tướng Chính phủ lựa chọn để tập trung đầu tư trở thành trường cao đẳng chất lượng cao.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Thị Mai Hoa chủ trì cuộc làm việc

Năm 2014, nhà trường chính thức đi vào hoạt động với quy mô tuyển sinh 300 sinh viên tại 5 nghề trình độ cao đẳng. Đến nay, nhà trường đã được đăng ký đào tạo 43 ngành/nghề các cấp trình độ, trong đó cao đẳng 16 nghề bao gồm 7 nghề trọng điểm cấp độ quốc tế: Điện công nghiệp, Điện tử công nghiệp, Cơ điện tử, Hàn, Công nghệ Ôtô, Công nghệ thông tin (ƯDPM), Cắt gọt kim loại; trung cấp 12 nghề; sơ cấp 15 nghề, quy mô 2.760 người/năm.

Giai đoạn 2021 - 2024, nhà trường hoàn thành đào tạo cho 4.201 học sinh, sinh viên tốt nghiệp, trong đó Cao đẳng 1.787 sinh viên, Trung cấp 2.414 học sinh thuộc 21 ngành/nghề. Chất lượng đào tạo được chú trọng, tỷ lệ tốt nghiệp luôn đạt trên 95%.

Nhà trường đang tập trung vào đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao thông qua việc nâng cao 4 yếu tố bảo đảm chất lượng: chương trình, học liệu chất lượng cao (được rà soát thường xuyên, trao đổi với chuyên gia từ doanh nghiệp, giảng viên nhiều năm kinh nghiệm); cơ sở vật chất thường xuyên được đầu tư mới, cập nhật khoa học công nghệ mới; giảng viên được tập trung đào tạo bồi dưỡng nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ cả trong nước và nước ngoài; quản trị trường học sử dụng có hiệu quả hệ thống phần mềm quản lý hoạt động đào tạo và liên tục được cập nhật dữ liệu, quy trình.

Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội làm việc với Trường Cao đẳng Công nghệ Việt - Hàn Bắc Giang

Trang thiết bị đào tạo được đầu tư cơ bản đồng bộ, hiện đại theo định hướng của Hệ thống trường Polytechnic Hàn Quốc và được sản xuất từ năm 2011 trở lại đây. Số lượng thiết bị đào tạo hiện có tại trường đáp ứng khoảng 72,1% so với đầu danh mục thiết bị đào tạo tối thiểu theo quy định. Tuy nhiên, nhà trường đã linh hoạt trong việc nghiên cứu, đầu tư trang thiết bị đa công năng, sử dụng cho nhiều ngành nghề và tích hợp công nghệ thông tin trong đào tạo, vì thế bảo đảm 100% các nội dung đào tạo trong chương trình.

Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ Việt - Hàn Bắc Giang Nguyễn Công Thông báo cáo tình hình đào tạo của nhà trường

Đến nay nhà trường đã ký thỏa thuận hợp tác và có mối quan hệ thân thiết với hơn 150 doanh nghiệp ở nhiều lĩnh vực (công nghiệp, sản xuất, lắp ráp, công nghệ, thương mại, cung ứng nhân lực…), bao gồm hơn 80 doanh nghiệp trong tỉnh; khoảng 70 doanh nghiệp ngoài tỉnh và doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (FDI). Bằng các nội dung cụ thể trong thỏa thuận hợp tác, nhà trường xây dựng nhiều mô hình khác nhau trong kết nối doanh nghiệp. Qua đó, góp phần đưa tỷ lệ học sinh, sinh viên có việc làm sau tốt nghiệp trung bình đạt trên 85%, riêng trình độ cao đẳng luôn đạt trên 92%, chủ yếu làm việc tại các doanh nghiệp FDI tại địa phương và các tỉnh lân cận như: Bắc Ninh, Hải Dương, Hà Nội… Trong số sinh viên có việc làm có từ 5 - 8% sinh viên tham gia lao động, làm việc tại nước ngoài như: Nhật Bản, Đài Loan, Hàn Quốc...

“Nhà trường xác định rõ định hướng về chất lượng giáo dục, lấy người học là trọng tâm; 4 yếu tố bảo đảm chất lượng nêu trên là thiết yếu”, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Công nghệ Việt - Hàn Bắc Giang Nguyễn Công Thông khẳng định.

Xem xét bổ sung khái niệm cơ sở đào tạo thực hành

Qua thực tiễn hoạt động, Hiệu trưởng Nguyễn Công Thông cho biết, Trường Cao đẳng Công nghệ Việt - Hàn Bắc Giang cũng gặp một số khó khăn, vướng mắc. Chẳng hạn, việc thu hút chuyên gia, giảng viên nước ngoài có năng lực, kinh nghiệm chuyên môn tham gia giảng dạy tại các trường Việt Nam, thủ tục xin phép phức tạp, không khả thi đối với các chương trình trao đổi có thời gian ngắn, trong khi chất lượng đào tạo của nhiều trường/viện đã được nước sở tại công nhận và đạt chuẩn kiểm định; văn bằng được Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam công nhận.

“Đề nghị Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung các luật: Luật Việc làm, Luật Giáo dục nghề nghiệp, Luật Giáo dục, Luật Giáo dục đại học theo hướng đơn giản hơn để tạo điều kiện thu hút chuyên gia, giảng viên từ các trường nước ngoài đến giảng dạy tại Việt Nam. Trước mắt có thể xem xét giới hạn cho các lĩnh vực khoa học kỹ thuật và sản xuất, nhất là những lĩnh vực mà Việt Nam đang khuyến khích phát triển”, Hiệu trưởng Nguyễn Công Thông kiến nghị.

Theo ĐBQH Nguyễn Thị Lan, thành viên Đoàn giám sát, tỷ lệ sinh viên tốt nghiệp có việc làm cao cho thấy chất lượng đào tạo cũng như nhu cầu thị trường đối với ngành, nghề đào tạo của nhà trường

Trong bối cảnh Cách mạng Công nghiệp 4.0, khoa học kỹ thuật và công nghệ phát triển nhanh chóng, ngày càng chuyên sâu; công nghệ sử dụng tại khu vực sản xuất cũng được thường xuyên cập nhật, nâng cấp với tốc độ nhanh hơn nhiều so với trước, dẫn đến người lao động cần được trang bị kiến thức, kỹ năng và năng lực để đáp ứng kịp thời với các thay đổi đa dạng và nhanh chóng trên.

Tại Hàn Quốc, Đức, Hà Lan, Hoa Kỳ… hay hầu hết các nước OECD, hệ thống trường đào tạo từ bậc cao đẳng trở lên được phân thành hai nhánh rõ ràng gồm các trường định hướng nghiên cứu và định hướng thực hành, không có sự phân biệt về trình độ đào tạo (cao đẳng, đại học, thạc sĩ…) cũng như mức lương theo thị trường lao động. Việc phân luồng người học vào mỗi nhánh được thực hiện ngay sau khi kết thúc THCS.

Tại Việt Nam, hệ thống giáo dục quốc dân mới chỉ phân chia theo cấp trình độ đào tạo mà chưa có phân loại các cơ sở đào tạo theo định hướng nghiên cứu hoặc định hướng thực hành, dẫn đến khó khăn cho người học chọn nhánh học nghề để học lên bậc học từ đại học trở lên.

Từ thực tế và kinh nghiệm các nước, Hiệu trưởng Nguyễn Công Thông kiến nghị, Luật Giáo dục đại học cần bổ sung khái niệm và quy định phân loại về đại học thực hành và đại học nghiên cứu. Người có trình độ Cao đẳng có thể dễ dàng liên thông lên bậc đại học thực hành và cao hơn, thậm chí đại học nghiên cứu nếu đáp ứng đủ điều kiện.

Thành viên Đoàn giám sát trao đổi với sinh viên Trường Cao đẳng Công nghệ Việt - Hàn Bắc Giang

Đối với Luật Giáo dục và Luật Giáo dục nghề nghiệp, xem xét bổ sung khái niệm Trung cấp thực hành thay thế mô hình 9+ hiện nay. Theo đó, người học Trung cấp thực hành sẽ chỉ học một chương trình với hai khối kiến thức là Trung cấp nghề (theo quy định hiện nay) và kiến thức THPT với khối lượng phù hợp.

Bên cạnh đó, sửa đổi quy định về liên thông dọc trong hệ thống giáo dục quốc dân theo hướng một mặt tạo điều kiện dễ dàng cho người lao động thực hiện “Học tập suốt đời”, vừa có kiến thức, kỹ năng, năng lực thực hiện để làm việc, vừa có được mục tiêu về bằng cấp. Mặt khác gia tăng mức độ hiệu quả của thị trường lao động để đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế.

Quy hoạch phát triển hệ thống cơ sở đào tạo thực hành theo cấp độ đào tạo và theo vùng kinh tế, để đáp ứng nhu cầu chuyên biệt theo từng lĩnh vực khác nhau. Qua đó bảo đảm sự cân bằng, hiệu quả về cơ cấu, số lượng, trình độ lao động theo đặc điểm từng vùng kinh tế.

Quan tâm bố trí nguồn lực tài chính phù hợp để thực hiện quy hoạch phát triển mạng lưới cơ sở đào tạo thực hành trong toàn quốc gắn với đặc điểm, lộ trình phát triển thị trường lao động từng vùng, từng địa phương. Nội dung đầu tư trọng tâm là gắn với củng cố, nâng cao năng lực của hệ thống đảm bảo chất lượng trong các nhà trường….

Thành viên Đoàn giám sát trao đổi với sinh viên Trường Cao đẳng Công nghệ Việt - Hàn Bắc Giang

Đoàn giám sát đánh giá cao báo cáo của Trường Cao đẳng Công nghệ Việt - Hàn Bắc Giang, nội dung chuẩn bị công phu, kỹ lưỡng, kiến nghị cụ thể, có căn cứ thực tiễn, nghiên cứu thấu đáo. Nhiều vấn đề Đoàn giám sát quan tâm đã được lãnh đạo nhà trường làm rõ, cung cấp nhiều thông tin hữu ích liên quan đến thực hiện chính sách, pháp luật trong đào tạo nhân lực.

Đoàn giám sát ấn tượng với kết quả và chất lượng đào tạo của nhà trường, đóng góp to lớn cho nguồn nhân lực của Bắc Giang và các địa phương lân cận. Điều này cho thấy sự quan tâm đầu tư của lãnh đạo tỉnh Bắc Giang, sự chủ động, linh hoạt của nhà trường, nhất là trong kết nối với doanh nghiệp trong và ngoài nước, gắn đào tạo với nhu cầu thực tiễn.

“Mô hình, cách vận hành, đóng góp và cả những trăn trở, kiến nghị của Trường Cao đẳng Công nghệ Việt - Hàn Bắc Giang sẽ được tổng hợp, nghiên cứu đưa vào báo cáo kết quả giám sát, nghị quyết của Quốc hội và trong quá trình triển khai các nhiệm vụ của Ủy ban Văn hóa và Xã hội, trước mắt là sửa đổi một số luật liên quan”, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Nguyễn Thị Mai Hoa nhấn mạnh.

+ Sáng cùng ngày, Tổ công tác số 2 của Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội do Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội Lâm Văn Đoan phụ trách, đã làm việc với Công ty Cổ phần May xuất khẩu Hà Phong, tại huyện Hiệp Hòa, tỉnh Bắc Giang.

Tin: Nhật Linh; Ảnh: Nghĩa Đức