Quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật sẽ được rút ngắn để đáp ứng yêu cầu của sự phát triển đất nước

Sáng 12/2, Quốc hội thảo luận ở Tổ về dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi). Tham gia họp tại Tổ 5 gồm các Đoàn Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) của các tỉnh: Vĩnh Phúc, Lào Cai, Quảng Nam, Kiên Giang.

Toàn cảnh Phiên họp tại Tổ 5

Tại Phiên họp, đa số các đại biểu Quốc hội (ĐBQH) đều thống nhất về việc xây dựng, ban hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) là cần thiết, nhằm thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về xây dựng, hoàn thiện và tổ chức thi hành pháp luật tại Nghị quyết số 27-NQ/TW của Hội nghị Trung ương lần thứ sáu khóa XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới, Quy định số 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong công tác xây dựng pháp luật, Kết luận số 119-KL/TW ngày 20/01/2025 của Bộ Chính trị về việc đổi mới, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật bảo đảm chuyên nghiệp, khoa học, kịp thời, khả thi, hiệu quả. Đồng thời, khắc phục những tồn tại, hạn chế trong quá trình thi hành Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2015.

Cần phản ứng với các chính sách và xử lý những vấn đề phát sinh trong thực tiễn linh hoạt hơn

Đóng góp ý kiến vào dự án Luật, đại biểu Trần Văn Tiến – Đoàn ĐBQH tỉnh Vĩnh Phúc cho rằng, dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) được xây dựng theo nguyên tắc quy định những vấn đề có tính chất nguyên tắc chung, không đi vào cụ thể, chi tiết các vấn đề. Dự thảo Luật đã bám sát vào Kết luận số 119 Kết luận của Trung ương ngày 20/1/2025 của Bộ Chính trị về yêu cầu đổi mới tư duy xây dựng pháp luật. Dự thảo Luật sửa đổi hiện nay gồm 8 chương, 73 điều, giảm 101 điều so với luật hiện hành. Phạm vi điều chỉnh được mở rộng hơn như quy định về một số nội dung về trách nhiệm tổ chức thi hành pháp luật.

Các ĐBQH thuộc Đoàn ĐBQH tỉnh Lào Cai và Vĩnh Phúc

Đại biểu Trần Văn Tiến đồng thuận với sự cần thiết sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật như Tờ trình của Chính phủ, đó là cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, khắc phục những tồn tại, hạn chế trong quá trình thực thi pháp luật của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật. Tuy nhiên, Luật chưa có đủ cơ chế linh hoạt để Chính phủ chỉ đạo, điều hành phát triển kinh tế xã hội. Việc phản ứng với các chính sách hoặc xử lý những vấn đề phát sinh trong thực tiễn chưa linh hoạt.

Theo đại biểu Trần Văn Tiến, dự án Luật Ban hành quy phạm pháp luật (sửa đổi) phải bảo đảm thống nhất với hệ thống pháp luật hiện hành, đồng thời đảm bảo tính tương thích với các điều ước quốc tế mà Việt Nam tham gia là thành viên.

Về hệ thống văn bản quy phạm pháp luật (Điều 4), đại biểu Trần Văn Tiến đồng thuận với nội dung như dự thảo Luật là bỏ thẩm quyền ban hành văn bản quy phạm pháp luật của chính quyền cấp xã; bổ sung 01 hình thức nghị quyết của Chính phủ; thay đổi từ quyết định sang thông tư của Tổng Kiểm toán nhà nước.

Ngoài ra, đại biểu Trần Văn Tiến cũng đồng thuận với việc rút ngắn xem xét, thông qua các dự án luật, nghị quyết của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại 1 kỳ họp hoặc phiên họp. Tuy nhiên, cần quy định rõ hơn về các nội dung cần thiết khi Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét đối với các dự án Luật và Nghị quyết.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải tham dự Phiên họp tại Tổ 5

Đóng góp ý kiến vào dự án Luật, đại biểu Trần Văn Khải – Đoàn ĐBQH tỉnh Hà Nam cho rằng, việc sửa đổi Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật có nhiều bước tiến quan trọng trong việc giảm chồng chéo pháp luật, rút ngắn quy trình lập pháp, tăng cường phân quyền và minh bạch hóa chính sách. Cơ chế lấy ý kiến và phản biện được nâng cao, góp phần giảm rủi ro lợi ích nhóm trong quá trình lập pháp. Ứng dụng công nghệ vào công khai pháp luật giúp tăng tính minh bạch.

Tuy nhiên, dự án Luật vẫn còn có những điểm còn hạn chế như: Chưa thực sự đơn giản hóa quy trình lập pháp ở mức tối ưu; Thiếu cơ chế xử lý văn bản kém chất lượng, có thể tiếp tục tạo ra bất cập trong thực thi pháp luật.

Đại biểu Lê Văn Dũng - Đoàn ĐBQH tỉnh Quảng Nam

Để khắc phục những hạn chế trên, đại biểu Trần Văn Khải đề xuất hướng với Ban soạn thảo dự án Luật cần bổ sung quy trình rút gọn linh hoạt hơn để đảm bảo phản ứng nhanh với tình hình thực tế. Ngoài ra, cần ứng dụng công nghệ pháp lý mạnh mẽ hơn, giúp phát hiện nhanh các xung đột pháp luật và nâng cao tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật sẽ được rút ngắn

Làm rõ hơn về những điểm mới và quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật trong dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi), Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long – Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang cơ bản thống nhất với Tờ trình của Chính phủ dự án Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi). Trải qua nhiều lần sửa đổi, có thể khẳng định, Luật đã đáp ứng được yêu cầu xây dựng và phát triển đất nước.

Theo Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, phạm vi điều chỉnh của Luật chỉ điều chỉnh những quy trình xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật thuộc thẩm quyền của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và một số chủ thể khác. Dự án Luật giảm 101 điều so với luật hiện hành và hoàn toàn phù hợp với tư duy lập pháp, chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư và của đồng chí Tổng Bí thư là nếu Luật được thông qua thì chỉ quy định những việc thuộc thẩm quyền của Quốc hội. Những việc còn lại thì Chính phủ sẽ banh hành Nghị định quy định về quy trình, thủ tục ban hành văn bản quy phạm pháp luật của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Thông tư của các Bộ trưởng, Hội đồng Nhân dân, Ủy ban Nhân dân các cấp.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long - Đoàn ĐBQH tỉnh Kiên Giang

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long cũng khẳng định, quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật sẽ được rút ngắn thời gian, đồng thời cùng với khả năng chuyên môn và trách nhiệm của các chủ thể có liên quan thì vẫn thực hiện được và bảo đảm được chất lượng Luật, pháp lệnh. Rút ngắn thời gian xây dựng pháp luật là vấn đề hết sức quan trọng, bảo đảm sự linh hoạt của các cơ quan điều hành, của các cơ quan hành pháp và thậm chí có cả Quốc hội trong việc xem xét các vấn đề thuộc thẩm quyền, đáp ứng được một cách tốt hơn, nhanh hơn các yêu cầu đặt ra đối với sự phát triển của đất nước.

Trong khuôn khổ Phiên họp, các ĐBQH còn cho ý kiến vào dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội. Theo đó, các ĐBQH đều tán thành với sự cần thiết ban hành, phạm vi sửa đổi, bổ sung và các nội dung cơ bản của dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Quốc hội như được nêu trong Tờ trình của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Nội dung của dự thảo Luật phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng, bảo đảm tính hợp hiến, hợp pháp và tính thống nhất với hệ thống pháp luật và tương thích với điều ước quốc tế có liên quan mà nước Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

Bích Lan - Nghĩa Đức