Quyền sở hữu trí tuệ có thể được định giá, mua bán, đưa vào làm tài sản

Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, mục đích ban hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SHTT nhằm tạo hành lang pháp lý vững chắc và thuận lợi cho hoạt động bảo hộ quyền SHTT.

Đặc biệt đối với một số lĩnh vực Việt Nam có tiềm năng, lợi thế; thúc đẩy đổi mới sáng tạo, phát triển thị trường SHTT; tạo môi trường thuận lợi cho tiếp thu, làm chủ và ứng dụng thành tựu khoa học và công nghệ tiên tiến.

Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương điều hành phiên họp.

Giải quyết khoảng trống pháp lý trước xu thế phát triển mới

Quan điểm xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SHTT nhằm thể chế hóa, cụ thể hóa kịp thời chủ trương của Đảng, đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật và các cam kết quốc tế; giải quyết khoảng trống pháp lý trước xu thế phát triển mới.

Xác định các vấn đề vướng mắc để kịp thời sửa đổi, tháo gỡ, tạo thuận lợi cho hoạt động xác lập, khai thác quyền SHTT; đổi mới tư duy và phương thức quản lý Nhà nước về hoạt động SHTT, giảm thiểu gánh nặng về thủ tục hành chính cho tổ chức, cá nhân liên quan.

Với dự luật này, quyền SHTT có thể được định giá, mua bán, đưa vào làm tài sản. Chuyển đổi quan trọng nhất của dự luật là chuyển từ bảo vệ quyền sang tài sản hóa, thương mại hóa và thị trường hóa kết quả nghiên cứu. Nhờ vậy, SHTT sẽ trở thành công cụ cạnh tranh chiến lược của doanh nghiệp và quốc gia.

Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung 75 điều; tập trung vào 5 nhóm nội dung chính sách: Hỗ trợ tạo ra và khai thác thương mại các đối tượng quyền SHTT nhằm thúc đẩy đổi mới sáng tạo; Đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho việc đăng ký, xác lập quyền SHTT; Nâng cao hiệu quả của hoạt động bảo vệ quyền SHTT; Bảo đảm thi hành đầy đủ cam kết quốc tế của Việt Nam về bảo hộ SHTT trong quá trình hội nhập; Cập nhật các vấn đề mới trong bảo hộ SHTT trên thế giới phù hợp với chính sách và trình độ phát triển kinh tế-xã hội của Việt Nam.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng trình bày Tờ trình tóm tắt dự án Luật SHTT.

Phân cấp, phân quyền và chuyển đổi số trong quản lý nhà nước về SHTT

Trình bày tóm tắt Báo cáo thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đánh giá hồ sơ dự án Luật được chuẩn bị nghiêm túc, công phu, phù hợp chủ trương của Đảng và cơ bản bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho biết, Ủy ban tán thành sự cần thiết, mục đích xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật SHTT nêu tại Tờ trình của Chính phủ.

Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cũng đề nghị Cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục nghiên cứu, rà soát, hoàn thiện các quy định của dự thảo Luật liên quan trí tuệ nhân tạo để đáp ứng yêu cầu phát triển, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của chủ thể quyền SHTT; đáp ứng yêu cầu đổi mới tư duy lập pháp, tăng cường phân cấp, phân quyền và chuyển đổi số trong quản lý nhà nước về SHTT.

Về cấp giấy chứng nhận cho tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan (sửa đổi Điều 56 của Luật SHTT), Ủy ban đề nghị không quy định nội dung bổ sung về tiêu chí (khoản 1a) và thủ tục hành chính “công nhận” của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền (khoản 1b) đối với các tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan để tránh trùng lặp, mâu thuẫn với quy định của Luật hiện hành, đồng thời, không làm phát sinh thủ tục hành chính đối với việc thành lập các tổ chức quản lý tập thể quyền tác giả, quyền liên quan.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày tóm tắt Báo cáo thẩm tra.

Về điều kiện kinh doanh, trình tự, thủ tục ghi nhận, xóa tên tổ chức dịch vụ đại diện quyền tác giả, quyền liên quan (sửa đổi Điều 57 của Luật hiện hành), Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng nhận thấy, dự thảo Luật bổ sung quy định tổ chức dịch vụ đại diện quyền tác giả, quyền liên quan là ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện.

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp đề nghị, cần đánh giá kỹ tác động chính sách so với yêu cầu cắt giảm điều kiện đầu tư kinh doanh theo Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân. Trường hợp vẫn bổ sung quy định nêu trên thì đề nghị cần bổ sung nội dung chuyển tiếp tại Điều 3 của dự thảo Luật cho phù hợp, đầy đủ.

Ủy ban cũng đặt ra vấn đề với trách nhiệm doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian, cần bổ sung quy định rõ hơn về nghĩa vụ cung cấp thông tin định danh đối tượng vi phạm, giúp cơ quan chức năng xử lý các hành vi xâm phạm quyền trên môi trường số.

Mai Đỉnh