Quyết định lịch sử tạo không gian phát triển mới cho đất nước

Theo đó, cả nước chỉ còn 34 đơn vị hành chính cấp tỉnh. Nghị quyết cũng yêu cầu thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Quyết định có tính bước ngoặt lịch sử này sẽ giúp mở rộng không gian phát triển của đất nước, phát huy vai trò dẫn dắt của các động lực.

Đại biểu Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết về việc sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh

Cả nước còn 34 tỉnh, thành phố, người dân không phải thay đổi giấy tờ tùy thân

Với tỷ lệ đại biểu Quốc hội bỏ phiếu tán thành 96,44%, hôm qua (12/6), Quốc hội đã thông qua nghị quyết mang tính lịch sử về sáp nhập đơn vị hành chính cấp tỉnh. Theo đó, từ ngày 12/6, cả nước còn 34 tỉnh, thành phố (6 thành phố trực thuộc Trung ương là Hà Nội, TP.HCM, Hải Phòng, Huế́, Đà Nẵng, Cần Thơ và 28 tỉnh).

Nghị quyết có hiệu lực thi hành từ ngày được thông qua (12/6), đảm bảo chính quyền địa phương ở các tỉnh, thành phố hình thành sau sắp xếp chính thức hoạt động từ ngày 1/7/2025.

Chính quyền địa phương ở các tỉnh, thành phố trước sắp xếp tiếp tục hoạt động cho đến khi chính quyền địa phương ở tỉnh, thành phố hình thành sau sắp xếp chính thức hoạt động.

Quốc hội giao Chính phủ, HĐND, UBND tỉnh, thành phố hỗ trợ, kịp thời giải quyết khó khăn, vướng mắc của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động bị tác động, ảnh hưởng của việc thực hiện sắp xếp; bảo đảm an sinh xã hội, quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, doanh nghiệp và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh trên địa bàn.

Chính phủ, các bộ, ngành ở trung ương có trách nhiệm hướng dẫn, kịp thời xử lý các vấn đề phát sinh trong quá trình sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh, kiện toàn tổ chức bộ máy chính quyền địa phương các cấp để thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Dự kiến, ngày 30/6, các tỉnh sẽ đồng loạt công bố địa giới hành chính mới của tỉnh, xã và bộ máy lãnh đạo mới cả Đảng và chính quyền.

Sau khi sáp nhập tỉnh, sắp xếp lại cấp xã, kết thúc hoạt động cấp huyện, bộ máy chính quyền địa phương sẽ hoạt động theo mô hình 2 cấp (tỉnh, xã); dự kiến sẽ giảm 250.000 người, gồm 130.000 cán bộ, công chức, viên chức và 120.000 người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã; tiết kiệm hơn 190.000 tỷ đồng trong giai đoạn 2026-2030.

Không chỉ nhận được sự đồng thuận cao của đại biểu Quốc hội, kết quả lấy ý kiến cử tri cũng cho thấy sự đồng thuận rất cao. Cụ thể, có trên 96% cử tri đại diện hộ gia đình của 52 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện sắp xếp tán thành chủ trương này. Bộ trưởng Bộ Nội vụ Phạm Thị Thanh Trà cho biết, tại nhiều địa phương, tỷ lệ đồng thuận của cử tri lên tới hơn 99%.

“Đây là cuộc cách mạng về tổ chức bộ máy, chứng kiến sự thống nhất, quyết tâm rất cao của cả hệ thống chính trị, sự nỗ lực vượt bậc của cấp ủy, chính quyền địa phương và đặc biệt là sự đồng thuận, phấn khởi của người dân cả nước, cử tri cả nước với trên 96% đồng thuận, trong đó có nhiều địa phương cử tri đồng thuận trên 99%”, Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà khẳng định.

Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, thời gian tới, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ phân công các thành viên theo dõi, giám sát ,hướng dẫn, hỗ trợ các địa phương để thực hiện tốt các nghị quyết của Quốc hội.

Về vấn đề chuyển tiếp đồng bộ giấy tờ, Phó chủ tịch khẳng định, người dân và doanh nghiệp yên tâm sử dụng các giấy tờ đã được cấp cho đến khi hết thời hạn ghi trong giấy tờ đó. Trường hợp người dân có nguyện vọng cấp lại giấy tờ theo địa chỉ mới, các cơ quan quản lý nhà nước sẽ hỗ trợ với thủ tục hành chính đơn giản và không thu phí.

Sáp nhập tỉnh, thành phố sẽ là “phép nhân” GDP

Sáng qua, phát biểu thảo luận tại Hội trường trước khi bấm nút thông qua nghị quyết lịch sử này, các đại biểu đều bày tỏ sự đồng thuận, nhất trí cao.

Theo các đại biểu, hiện nay, nhiều địa phương có quy mô nhỏ, đã cạn kiệt không gian phát triển, đầu tư dàn trải, hiệu quả không cao. Chủ trương sắp xếp các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương vừa có tính chiến lược, vừa mang tính cấp thiết nhằm nâng cao hiệu quả quản trị, tổ chức lại không gian phát triển theo hướng mở rộng, gắn kết bền vững, phát huy lợi thế quy mô và tối ưu hóa nguồn lực.

“Đây là cơ hội để tái cấu trúc toàn diện mô hình phát triển vùng; phân bố lại dân cư, hạ tầng và nguồn lực đầu tư theo định hướng chiến lược mới, góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu phát triển nhanh và bền vững cho kỷ nguyên phát triển của từng địa phương cũng như cả nước”, đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Bình Thuận) đánh giá.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (TP.HCM) cũng cho rằng, từ năm 1975 đến nay, Việt Nam đã có 3 lần thay đổi đơn vị hành chính cấp tỉnh, tăng từ 38 đơn vị lên 63 đơn vị hành chính cấp tỉnh (tăng 66%). Bối cảnh hiện nay là thời kỳ cách mạng công nghiệp 4.0, thời kỳ của kết nối Internet vạn vật, của trí tuệ nhân tạo, của Big Data, Chính phủ điện tử, Chính phủ số, xã hội số, công dân số..., tạo điều kiện để thực hiện tinh gọn bộ máy hệ thống chính trị, góp phần giảm gánh nặng ngân sách, nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước.

"Giảm từ từ 63 tỉnh, thành phố còn 34 tỉnh, thành phố, trong đó 20 tỉnh, thành phố có biển thể hiện, bên cạnh việc giảm gánh nặng chi phí ngân sách, thì quan trọng hơn là chúng ta có thêm động lực phát triển và không gian phát triển. Sự kết hợp, hợp nhất của các tỉnh, thành phố không chỉ là phép cộng về diện tích, dân số, mà còn là phép nhân của GDP", ông Ngân nói.

Lấy ví dụ về TP.HCM với sự hợp nhất TP.HCM, Bà Rịa - Vũng Tàu và Bình Dương, đại biểu cho rằng, sự kết hợp giữa thế mạnh của thủ phủ công nghiệp Bình Dương, với trung tâm logistics, kinh tế biển của Bà Rịa - Vũng Tàu và kết hợp với trung tâm kinh tế, tài chính, thương mại, dịch vụ, đặc biệt là trung tâm khoa học công nghệ của TP.HCM sẽ tạo ra một tam giác vàng của cả nước.

Hầu hết ý kiến góp ý của đại biểu Quốc hội liên quan khâu triển khai thực hiện. Theo các đại biểu, để thực hiện thành công chủ trương sáp nhập tỉnh, thành phố, cần có thể chế đủ rộng, một thể chế linh hoạt, phù hợp với quy mô dân số, kinh tế, đặc điểm về quốc phòng - an ninh của từng địa phương. Đồng thời, phải đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho các địa phương theo tinh thần địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông đề nghị, cần sớm giải quyết chế độ chính sách cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động nghỉ việc; có chính sách đào tạo lại, hỗ trợ việc làm, ổn định nơi làm việc và sinh hoạt cho những cán bộ, công chức, người lao động phải di chuyển đến trụ sở mới sau sáp nhập. Đồng thời, ưu tiên kết nối hạ tầng giao thông, đặc biệt tại các địa phương có diện tích lớn sau sắp xếp.

Trong khi đó, đại biểu Nguyễn Minh Tâm (Quảng Bình) gửi gắm lo lắng của cử tri về nguy cơ mai một, thậm chí mất đi các chỉ dẫn địa lý đã được công nhận, đặc biệt là những sản phẩm mang thương hiệu quốc gia, quốc tế. Theo đại biểu, chỉ dẫn địa lý không chỉ là tên gọi của một vùng đất, mà còn được xem là "giấy thông hành" bảo chứng cho chất lượng đặc thù, danh tiếng của sản phẩm gắn liền với điều kiện tự nhiên và kỹ năng sản xuất của người dân địa phương, là tài sản vô hình quý giá, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm, thúc đẩy xuất khẩu và xây dựng hình ảnh quốc gia. Do vậy, đại biểu đề nghị Chính phủ phải có giải pháp bảo tồn những giá trị văn hóa, lịch sử và những tài sản thương hiệu như chỉ dẫn địa lý khi sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh.

Bộ trưởng Phạm Thị Thanh Trà nhấn mạnh, việc Quốc hội xem xét, quyết định sắp xếp đơn vị hành chính cấp tỉnh là một quyết định có ý nghĩa lịch sử rất lớn. Mục tiêu cao nhất của việc sắp xếp là vì sự phát triển chung của đất nước, vì sự giàu mạnh, phồn vinh, văn minh và cuộc sống ấm no, hạnh phúc của nhân dân.

Bộ trưởng cũng đánh giá, chính quyền địa phương 3 cấp trong suốt 8 thập kỷ từ ngày thành lập nước cho đến nay đã hoàn thành xuất sắc sứ mệnh lịch sử để đất nước có được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, vững bước vào kỷ nguyên mới. Theo yêu cầu mới, để mở rộng không gian phát triển, việc xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp là để tăng hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả.

Trong số 63 tỉnh, thành phố trước sáp nhập, có 11 đơn vị hành chính cấp tỉnh không thực hiện sắp xếp, gồm 10 đơn vị hành chính cấp tỉnh đạt đủ tiêu chuẩn theo quy định là Hà Nội, Huế, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh và một đơn vị hành chính tỉnh chưa đủ tiêu chuẩn, nhưng có yếu tố đặc thù là Cao Bằng.

52 tỉnh, thành phố còn lại thực hiện sắp xếp thành 23 đơn vị hành chính cấp tỉnh mới có tên: Tuyên Quang, Lào Cai, Thái Nguyên, Phú Thọ, Bắc Ninh, Hưng Yên, Hải Phòng, Ninh Bình, Quảng Trị, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Gia Lai, Khánh Hòa, Lâm Đồng, Đắk Lắk, TP.HCM, Đồng Nai, Tây Ninh, Cần Thơ, Vĩnh Long, Đồng Tháp, Cà Mau, An Giang.

Hà Tâm