Quyết liệt bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng trong giao dịch điện tử

Các đại biểu biểu quyết bằng hình thức bấm nút điện tử.

Trước khi Quốc hội bấm nút biểu quyết thông qua, Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy đã trình bày Báo cáo của Ủy ban Thường vụ Quốc hội giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (BVQLNTD) sửa đổi.

Theo đó, về quy định trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, ngân hàng, ông Lê Quang Huy cho biết, có ý kiến đề nghị dự thảo Luật cần quy định về BVQLNTD trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, ngân hàng khi chưa có một luật riêng về lĩnh vực này.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội thấy rằng việc BVQLNTD trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, ngân hàng hết sức cần thiết, đáp ứng yêu cầu thực tiễn đặt ra hiện nay. Tuy nhiên, bên cạnh Luật BVQLNTD đối với những lĩnh vực đặc thù cần có các quy định của pháp luật chuyên ngành để BVQLNTD, ví dụ như BVQLNTD trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, ngân hàng cần phải áp dụng cả pháp luật về tài chính, ngân hàng, bảo hiểm.

Dự thảo Luật BVQLNTD đã có quy định về bảo vệ người tiêu dùng khi ký kết các hợp đồng theo mẫu hoặc điều kiện giao dịch chung (Chương II dự thảo Luật). Hợp đồng theo mẫu của ngành ngân hàng, bảo hiểm thường là những hợp đồng in sẵn, nội dung rất phức tạp, mang tính nghiệp vụ chuyên ngành.

Do đó, để BVQLNTD trong trường hợp này, dự thảo Luật đã có quy định bên cung cấp dịch vụ phải giải thích rõ ràng, đầy đủ cho bên mua về quyền lợi, điều khoản loại trừ trách nhiệm, cung cấp bằng chứng giao dịch và các quy định để kiểm soát loại các loại hợp đồng này (các Điều 21, 28, 29 dự thảo Luật).

Bên cạnh đó, dự thảo Luật có các quy định liên quan như các quy định về bảo vệ, thu thập, sử dụng, bảo đảm an toàn thông tin của người tiêu dùng (các Điều 15, 16, 17, 18, 19, 20); về trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân kinh doanh đối với người tiêu dùng trong giao dịch đặc thù (Chương III của dự thảo Luật), về giải quyết tranh chấp giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh (Chương V của dự thảo Luật).

Đồng thời, để BVQLNTD còn liên quan đến việc tổ chức thực hiện chính sách pháp luật nên đề nghị Chính phủ chỉ đạo các bộ, ngành quyết liệt hơn trong việc BVQLNTD trong lĩnh vực dịch vụ tài chính, ngân hàng và trong giao dịch điện tử.

Ông Lê Quang Huy cũng cho biết, một số ý kiến đề nghị cân nhắc việc công khai thông tin trên các phương tiện thông tin đại chúng tại Điều 72, tránh gây thiệt hại cho tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh hoặc lợi dụng quy định này để phát sinh cạnh tranh không lành mạnh giữa các tổ chức, cá nhân có hoạt động sản xuất, kinh doanh và đảm bảo sự thống nhất, đồng bộ giữa Luật BVQLNTD và các luật có liên quan khác.

Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy quy định việc công khai thông tin chỉ áp dụng đối với vụ án do tổ chức xã hội tham gia BVQLNTD khởi kiện vì lợi ích công cộng. Việc công khai thông tin về vụ án là cần thiết nhằm bảo đảm cung cấp thông tin cho người tiêu dùng có liên quan đến vụ án.

Tiếp thu ý kiến đại biểu Quốc hội, để làm rõ quy định này, Điều 72 dự thảo Luật đã hoàn thiện theo hướng quy định rõ hơn nội dung công khai: chỉ công khai “thông báo về thụ lý vụ án của Tòa án” nhằm bảo đảm tính khách quan, chính xác của thông tin được thông báo; quy định rõ hơn hình thức thông báo: được thực hiện tại trụ sở và trang thông tin điện tử, phần mềm ứng dụng (nếu có) của tổ chức xã hội tham gia BVQLNTD.

Đồng thời, cụ thể hóa trách nhiệm của tổ chức xã hội tại khoản 3, Điều 72 dự thảo Luật về việc công bố, công khai kết quả giải quyết vụ án trong thời hạn 7 ngày làm việc kể từ ngày kết thúc vụ án để bảo đảm cân bằng quyền lợi, nghĩa vụ giữa người tiêu dùng và tổ chức, cá nhân kinh doanh.

H.Hoài