Quyết tâm cao đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học

Thứ trưởng Thường trực Phạm Ngọc Thưởng chủ trì hội thảo.

Thứ trưởng Thường trực Phạm Ngọc Thưởng chủ trì hội thảo. Cùng dự có lãnh đạo các đơn vị thuộc Bộ, đại diện Hội đồng Anh, lãnh đạo một số Sở GD&ĐT.

Tập trung mạnh 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp

Khai mạc hội thảo, Thứ trưởng Thường trực Phạm Ngọc Thưởng cho biết: Ngày 21/8/2024, Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 91-KL/TW; trong đó có nội dung “từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học”.

Kể từ đó, Bộ GD&ĐT đã khẩn trương nghiên cứu, tổ chức nhiều hội thảo để xây dựng Đề án. Đến nay, dự thảo Đề án “Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2045” đã được lấy ý kiến rộng rãi các Sở GD&ĐT, các bộ/ngành Trung ương và qua hai lần trình Văn phòng Chính phủ.

Chia sẻ sơ bộ về quan điểm, mục tiêu, các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu trong Đề án, Thứ trưởng mong muốn các đại biểu, đặc biệt đại diện Hội đồng Anh sẽ có những chia sẻ kinh nghiệm đã triển khai tại nhiều quốc gia trên thế giới, giúp đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai nhanh, hiệu quả, chất lượng hơn; nhiều trường học, thầy cô giáo, học sinh được thụ hưởng hơn; từ đó cải thiện trình độ sử dụng tiếng Anh của học sinh Việt Nam…

Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục phổ thông thông tin về dự thảo Đề án “Đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học giai đoạn 2025-2035, tầm nhìn đến năm 2045”.

Ông Thái Văn Tài, Vụ trưởng Vụ Giáo dục phổ thông, thông tin: Triển khai Chương trình GDPT 2018, từ năm 2020, Việt Nam chính thức đưa tiếng Anh là môn học bắt buộc từ lớp 3 với cách tiếp cận phù hợp với phát triển năng lực ngôn ngữ của học sinh. Hiện 100% học sinh được học tiếng Anh bắt buộc trong nhà trường từ lớp 3. Ngoài ra, hơn 70% học sinh lớp 1, lớp 2 học tự chọn môn tiếng Anh.

Đây là sự chuẩn bị trước một bước, là thuận lợi cơ bản để thực hiện đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học. Tuy vậy, vẫn có những nơi còn rất nhiều khó khăn, đặc biệt vùng sâu, vùng xa.

Khẳng định sự thận trọng trong quá trình xây dựng Đề án, ông Thái Văn Tài chia sẻ quan điểm nhất quán, xuyên suốt của Đề án này là thực hiện nhất quán theo chuẩn chung, có lộ trình, có bước đi; có kiểm tra, giám sát; có chủ trương xã hội hóa; có đào tạo, tuyển dụng giáo viên làm nòng cốt; trong chuyên môn, có học tiếng Anh như một môn học và tạo môi trường học các môn học khác bằng tiếng Anh.

Trong Đề án, mục tiêu cụ thể được chia làm 3 giai đoạn (2025-2030, 2030-2040, 2040-2045) cho từng cấp học (mầm non, phổ thông, giáo dục thường xuyên, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học). Mục tiêu cụ thể được xây dựng với các chỉ số phấn đấu cho từng cấp học, thể hiện 3 mức độ đạt được trong đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai với bộ tiêu chuẩn đánh giá gồm 7 tiêu chí.

Bộ tiêu chí này gắn với các điều kiện bảo đảm, cơ sở vật chất, chất lượng đội ngũ, kế hoạch giảng dạy, tổ chức các hoạt động giáo dục, dịch vụ hành chính, nghiên cứu khoa học, công nghệ, bám sát các quy định của Bộ GD&ĐT. Bên cạnh đó là một số nội dung mới, gắn với thực tiễn, thể hiện sự vào cuộc của các cơ quan giáo dục khi phấn đấu đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong nhà trường.

Để thực hiện mục tiêu đề ra, Đề án có 7 nhóm nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu, gồm: Nâng cao nhận thức của toàn xã hội về vai trò của tiếng Anh trong giáo dục và hội nhập; xây dựng, hoàn thiện thể chế, chính sách đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học;

Phát triển đội ngũ và nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý, giáo viên, giảng viên dạy tiếng Anh và dạy bằng tiếng Anh, bảo đảm đủ về số lượng, đồng bộ về chất lượng;

Xây dựng và triển khai chương trình, học liệu phục vụ dạy học tiếng Anh, dạy học bằng tiếng Anh; đổi mới phương pháp dạy học, phương pháp thi, kiểm tra, đánh giá, đẩy mạnh xây dựng môi trường tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học;

Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tiên tiến, trí tuệ nhân tạo, tăng cường điều kiện cơ sở vật chất, trang thiết bị bảo đảm chất lượng cho phát triển hoạt động giáo dục song ngữ, dạy học tiếng Anh, dạy học bằng tiếng Anh, ưu tiên khu vực khó khăn và đặc biệt khó khăn;

Tăng cường hợp tác quốc tế, đẩy mạnh xã hội hóa và hợp tác công-tư trong nâng cao chất lượng dạy học tiếng Anh, dạy học bằng tiếng Anh; phát động phong trào thi đua, khen thưởng thiết thực, hiệu quả, làm động lực thúc đẩy triển khai Đề án trên toàn quốc.

Đại diện Hội đồng Anh, TS. Victoria Clark đã chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và hỗ trợ triển khai chính sách tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai.

Giáo viên là yếu tố then chốt

Đại diện Hội đồng Anh, TS. Victoria Clark đã chia sẻ kinh nghiệm quốc tế và hỗ trợ triển khai chính sách tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai.

Theo đó, TS. Victoria Clark cho rằng, chính sách tiếng Anh là ngôn ngữ thứ hai hướng tới: Sinh viên tốt nghiệp có thể giao tiếp hiệu quả bằng tiếng Anh để phục vụ cho hợp tác toàn cầu, nâng cao khả năng cạnh tranh và sẵn sàng tham gia vào môi trường làm việc. Học sinh phát triển khả năng sử dụng tiếng Anh một cách hiệu quả để giao tiếp, đạt thành tích học tập và cải thiện cơ hội nghề nghiệp trong tương lai.

Phụ huynh hỗ trợ con học tốt và phát triển sự nghiệp thông qua khích lệ, xây dựng sự tự tin, tạo động lực sử dụng tiếng Anh như một công cụ giao tiếp hiệu quả.

Giáo viên được tạo điều kiện giảng dạy một cách hiệu quả, lấy người học làm trung tâm, thông qua các phương pháp giảng dạy hiện đại, mang tính giao tiếp.

TS. Victoria Clark đồng thời chỉ ra thử thách chính khi đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai, đó chính là khoảng cách giữa chính sách với thực tiễn và cho rằng, một chính sách chỉ hiệu quả khi được triển khai đúng cách.

Những thách thức cụ thể được TS. Victoria Clark chia sẻ, liên quan đến: Năng lực giáo viên; sự thiếu đồng bộ giữa chương trình học, phương pháp giảng dạy và đánh giá; phối hợp và triển khai chính sách; truyền thông, sự đồng thuận của các bên liên quan; các chỉ số và khung đánh giá chất lượng; hệ thống đánh giá và giám sát.

Kinh nghiệm của Hội đồng Anh trong hỗ trợ một số quốc gia khắc phục những thách thức trên cũng được TS. Victoria Clark trao đổi.

Ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục chia sẻ tại hội thảo.

Chỉ ra một số hạn chế, khó khăn về yếu tố giáo viên triển khai đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học, ông Vũ Minh Đức, Cục trưởng Cục Nhà giáo và Cán bộ quản lý giáo dục mong muốn Hội đồng Anh hỗ trợ Bộ GD&ĐT trong kiểm tra, đánh giá năng lực của đội ngũ giáo viên tiếng Anh; ứng dụng trí tuệ nhân tạo hỗ trợ giáo viên học tiếng Anh; đồng thời, hỗ trợ xây dựng môi trường sử dụng tiếng Anh trong trường học…

Tại hội thảo, đại diện các Sở GD&ĐT đã chia sẻ về những nội dung đã triển khai nhằm nâng cao chất lượng dạy và học tiếng Anh trong nhà trường; những thuận lợi, khó khăn và giải pháp; đồng thời khẳng định quyết tâm cao đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.

Đại diện các Sở GD&ĐT chia sẻ tại hội thảo.

Kết luận hội thảo, Thứ trưởng Thường trực Phạm Ngọc Thưởng cho biết, Đề án đã xác định rõ đâu là nhiệm vụ của Bộ GD&ĐT, của các bộ/ngành, đâu là nhiệm vụ của các tỉnh, Sở GD&ĐT; đồng thời nhấn mạnh yêu cầu cao tính chủ động của địa phương trong cụ thể hóa, chi tiết hóa các giải pháp phù hợp với điều kiện cụ thể của địa phương mình. Cùng với đó, quan điểm là không đợi đủ điều kiện mới làm, không dàn hàng ngang, nơi nào có thể đi trước thì dẫn dắt, làm đầu tàu bứt phá… Về phía Bộ GD&ĐT cũng sẽ có kế hoạch hàng năm để thực hiện Đề án theo lộ trình.

Thứ trưởng đề nghị các cục, vụ có liên quan, theo chức năng, nhiệm vụ của mình, tham mưu Lãnh đạo Bộ các nội dung về chuyên môn, thể chế, tổ chức thực hiện. Riêng Vụ Giáo dục phổ thông chuẩn bị xây dựng kế hoạch để có hội nghị triển khai Đề án ngay sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Thứ trưởng Thường trực Phạm Ngọc Thưởng kết luận hội thảo.

Các Sở GD&ĐT đã chủ động, tiếp tục chủ động hơn nữa. Trong đó, chủ động tham mưu Lãnh đạo tỉnh/thành ban hành cơ chế chính sách, chế độ cho người dạy và người học, công tác quản lý, tăng cường cơ sở vật chất, trang thiết bị, tổ chức thực hiện ở địa phương. Từ Đề án, cần có giải pháp hết sức thực tiễn, sinh động, phù hợp với điều kiện thực tế địa phương mình.

Với Hội đồng Anh, Thứ trưởng bày tỏ mong muốn sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ Bộ GD&ĐT, ngành Giáo dục triển khai đưa tiếng Anh thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học; đặc biệt là việc khảo sát giáo viên, đào tạo bồi dưỡng giáo viên, sử dụng AI trong tập huấn bồi dưỡng giáo viên và hoạt động dạy và học tiếng Anh; công tác khảo thí, đánh giá người học, người dạy...

Hiếu Nguyễn. Ảnh: Trần Hiệp