Rét tháng Ba

Ảnh minh họa

Tháng Ba là lúc hoa gạo nở đỏ rực, thắp những chiếc đèn lồng lung linh giữa trời rực rỡ. Khi ấy, cây cối trong vườn cũng đã khoác trên mình chiếc áo xanh nõn nà; tự tin đón từng đợt nắng ấm cuối xuân.

Thế mà bỗng nhiên trời đột ngột trở lạnh với cái rét thật ngọt và lất phất mưa phùn như hãy còn tiếc nuối dư vị của mùa xuân trước khi đón hè.

Thuở tôi còn bé, mỗi độ tháng Ba về, vẫn chưa thấy mẹ cất chăn và đồ ấm của mấy chị em tôi. Mẹ bảo "đợi rét nàng Bân". Chúng tôi tò mò muốn biết nàng Bân là ai, vì vẫn thường nghe người ta nói: "Tháng Giêng rét đài, tháng Hai rét lộc, tháng Ba rét nàng Bân".

Mẹ kể rằng nàng Bân là con gái của Ngọc Hoàng, nhưng khác với nhiều chị em của mình, nàng chậm chạp và có phần vụng về. Ngọc Hoàng và Hoàng hậu rất yêu thương nàng, cưới cho nàng một người chồng để nàng biết thêm công việc nội trợ trong gia đình.

Khi mùa đông đến, nàng Bân may cho chồng một cái áo ngự hàn. Từ lúc trời mới bắt đầu trở lạnh, nàng đã bắt tay vào việc nhưng vì quá vụng về và chậm chạp, nàng cứ loay hoay mãi, tìm được cái nọ thì thiếu cái kia; xe được chỉ thì chưa có kim, đưa sợi vào dệt thì thoi, suốt lại hỏng.

Mùa đông qua đi, xuân đến, nàng vẫn miệt mài may áo, khi hoàn thành thì đã vào tháng Ba, trời hết lạnh, nàng buồn lắm. Thấy con âu sầu, Ngọc Hoàng gạn hỏi. Khi biết chuyện, Ngọc Hoàng cảm động bèn làm cho trời rét lại mấy hôm để chồng nàng mặc thử áo.

Từ đó thành lệ, hàng năm vào khoảng tháng Ba, tuy mùa rét đã qua, mùa nóng đã tới nhưng có lúc tự nhiên rét lại mấy hôm, người ta gọi cái rét đó là rét nàng Bân.

Ảnh mih họa

Rét tháng Ba là khoảng giao mùa nên chỉ kéo dài chừng một hai tuần. Những cơn gió hanh hao luồn qua cửa sổ đem lại cái lành lạnh dễ chịu giữa ngày nắng ngột ngạt. Ra ngoài, ta cần thêm một chiếc khăn ấm quàng cổ hay một chiếc áo len.

Thời tiết những ngày này như cô nàng vừa mới biết yêu, cứ đỏng đảnh dỗi hờn, chẳng ai biết đâu mà lần. Rét tháng Ba có thêm chút mưa bay lất phất, gió dịu dàng đưa hương hoa bưởi len lỏi trốn ở khắp các ngõ ngách của không gian. Thời tiết này mà ngồi nhấm nháp một tách trà nóng, rủ rỉ những chuyện cũ xưa thì thật ấm áp.

Rét tháng Ba làm mảnh vườn nhỏ của mẹ như xanh hơn. Vài luống rau dền, mồng tơi mới trồng ra hai, ba lá còn mơn mởn được tắm táp dưới mưa phùn, thỏa sức mà vươn dậy. Cây bưởi đào trổ hoa trắng ngần hứa hẹn một mùa quả sai trĩu trịt vào tháng Tám.

Vài đóa thược dược nở muộn như vắt kiệt nhựa sống của mình để điểm tô sắc vàng, sắc đỏ với đất trời. Dường như mọi vật đều tiếc nuối những ngày tháng ngắn ngủi của mùa xuân.

Buổi sáng thức dậy, tôi hình dung dáng mẹ hao gầy trong gian bếp thân quen. Chút lành lạnh dịu dàng của tháng Ba làm những đứa con xa xứ như tôi quay quắt nhớ về những điều xưa cũ.

Bảo Phúc