Rúng động mạng lưới lừa đảo xuyên biên giới ở khu vực Đông Nam Á

Trước tình hình đó, Thái Lan đã mở chiến dịch trấn áp tội phạm xuyên biên giới, phối hợp với các nước trong khu vực như Campuchia, Lào nhằm triệt phá các tổ chức lừa đảo, giải cứu nạn nhân bị ép buộc làm việc trong các trung tâm lừa đảo. Câu hỏi đặt ra là: Vì sao những đường dây lừa đảo này lại có thể tồn tại và phát triển mạnh mẽ? Những biện pháp nào cần được triển khai để ngăn chặn hiệu quả? Lời cảnh báo cho người dân thông qua chiến dịch này là gì?

Chính phủ Campuchia vào cuộc

Chiến dịch phối hợp trấn áp tội phạm xuyên biên giới này đã được Chính phủ Campuchia triển khai thực hiện liên tục từ những năm gần đây. Không chỉ có vụ tấn công truy quét hôm 23/2 vừa qua giữa lực lượng của Thái Lan và Campuchia, cuối năm 2024, ngay trước dịp Tết nguyên đán, công an Lai Châu của Việt Nam cũng đã phối hợp với lực lượng chức năng của Campuchia tiến hành chiến dịch truy quét, bắt giữ một loạt đối tượng lừa đảo công nghệ cao đang ẩn náu và hoạt động tại thành phố Bavet của Campuchia, giáp với cửa khẩu Mộc Bài (Tây Ninh) của Việt Nam.

Campuchia từ những năm qua cũng đã phối hợp với cơ quan chức năng của Trung Quốc trong việc tấn công, truy quét tận sào huyệt của các nhóm tội phạm công nghệ cao hoạt động trá hình dưới các vỏ bọc “công ty việc nhẹ lương cao” khác nhau tại Campuchia. Nổi bật như đợt truy quét tháng 4/2024 giữa các lực lượng chức năng của Trung Quốc và nước chủ nhà Campuchia tại thành phố biển Sihanoukville đã dẫn đến việc bắt giữ và trục xuất gần 700 đối tượng tội phạm. Trong đợt truy quét vào tháng 11/2024, cũng đã có gần 800 đối tượng tội phạm người Trung Quốc bị bắt giữ và trục xuất khỏi Campuchia, sau các hoạt động phối hợp giữa lực lượng chức năng hai bên.

Ảnh minh họa

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến việc Campuchia vừa qua trở thành điểm nóng về hoạt động tội phạm lừa đảo liên quan đến công dân của nhiều nước. Tuy nhiên, cần khẳng định rằng chính phủ Campuchia ở mọi cấp luôn thể hiện rõ quyết tâm không dung thứ và chứa chấp loại hình tội phạm này. Quyết tâm này càng được thể hiện rõ nhất dưới thời Chính phủ Nhiệm kỳ 7 của Thủ tướng Hun Manet. Mà mới đây nhất là sự thành lập của Ủy ban Chống lừa đảo trực tuyến Campuchia do đích thân Thủ tướng Hun Manet đứng đầu.

Ủy ban đặc biệt này sẽ đóng vai trò chỉ đạo trực tiếp chiến dịch ngăn chặn, phòng ngừa, trấn áp các vụ lừa đảo trực tuyến, hướng dẫn, phối hợp, hỗ trợ và can thiệp khi cần thiết để thúc đẩy các bộ, ngành, chính quyền địa phương và các cơ quan liên quan triển khai thực hiện đạt hiệu quả cao. Ủy ban sẽ theo dõi, giám sát và đánh giá nỗ lực của các cơ quan chính phủ trong việc chống lừa đảo trực tuyến và hợp tác với các đối tác quốc tế để chống tội phạm trực tuyến xuyên quốc gia.

Việc thành lập Ủy ban Chống lừa đảo trực tuyến Quốc gia do Thủ tướng đứng đầu khẳng định sự quyết tâm cao của Chính phủ Campuchia trong việc phòng chống và ngăn chặn nạn lừa đảo trực tuyến đang diễn ra phức tạp hiện nay.

Trước đó, tháng 6/2024, Bộ Nội vụ Campuchia cũng đã thành lập Ủy ban Phòng chống nạn lừa đảo trực tuyến tại các tỉnh, thành phố trên cả nước. Kể từ đó đã có hàng trăm tụ điểm trên cả nước, nhất là những địa phương giáp với Việt Nam và Thái Lan được triệt phá, đưa hàng chục nghìn người nước ngoài trở về nước.

Cảnh báo dành cho người dân

Có thể thấy là trong số những người liên quan đến các tổ chức lừa đảo trực tuyến, lừa đảo công nghệ cao, chúng ta có thể tạm chia thành hai nhóm đối tượng.

Thứ nhất là những người thực sự là nạn nhân, bị lừa đảo và khống chế tham gia vào các hoạt động lừa đảo. Cần phải thấy rằng thủ đoạn lừa người lao động sang Campuchia làm các công việc liên quan đến lừa đảo trực tuyến đã diễn ra một thời gian tương đối dài, và mặc dù cơ quan chức năng khuyến cáo, cảnh báo rất nhiều nhưng đến nay vẫn còn có nhiều người dân mắc bẫy. Nguyên nhân cơ bản là những đối tượng tội phạm vẫn triệt để lợi dụng nhu cầu tìm việc làm ngày càng cao, đặc biệt là tâm lý muốn “việc nhẹ, lương cao” của một bộ phận thanh niên hiện nay để lừa đảo người dân.

Ảnh minh họa

Do đó, người dân Việt Nam và công dân trong khu vực nói chung quan tâm đến cơ hội việc làm tại Campuchia cần quán triệt nguyên tắc đầu tiên là không nên tin theo lời quảng cáo trên mạng xã hội về việc tuyển dụng lao động việc nhẹ lương cao. Cách an toàn nhất vẫn là tìm việc thông qua các doanh nghiệp, các trung tâm xúc tiến việc làm uy tín đã được công nhận; tuyệt đối không tin tưởng và làm theo những người không quen biết, lạ mặt dụ dỗ trên mạng.

Khi xác định nhận lời đi làm, cần tìm hiểu kỹ về cơ sở nơi làm việc, thông tin người giới thiệu, việc đi lại và các vấn đề pháp lý khác. Người dân khi phát hiện sự việc, đối tượng, đường dây nghi vấn lôi kéo, môi giới, tổ chức đưa người sang Campuchia bất hợp pháp để làm việc hoặc nghi vấn có dấu hiệu lừa đảo, mua bán người, cần báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất.

Người dân cũng cần nắm chắc một số thông tin như đường dây nóng của Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia để có thể liên hệ, tìm kiếm sự hỗ trợ và bảo hộ công dân kịp thời trong trường hợp bị lừa đảo, khống chế tham gia các hoạt động lừa đảo trực tuyến.

Thứ hai là nhóm gồm những người ý thức rõ về tính chất tội phạm của các hoạt động lừa đảo trực tuyến, nhưng vẫn chủ động sang Campuchia để tìm kiếm cơ hội tham gia vào các tổ chức, đường dây này. Với nhóm này, cần khẳng định và cảnh báo rõ ràng như chúng tôi đã đề cập ở trên, Chính phủ Campuchia đã thể hiện quyết tâm rất mạnh mẽ trong việc xóa bỏ hoàn toàn các trung tâm, các biệt khu lừa đảo trực tuyến quốc tế.

Thủ tướng Hun Manet đang rất nỗ lực để cải thiện hình ảnh, uy tín quốc tế của Campuchia, tiến tới không có nơi ẩn náu an toàn hay sự bao che nào cho các nhóm tội phạm này tại Campuchia. Hiện cơ quan chức năng, địa phương tại Campuchia đã và sẽ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với các nước láng giềng, các nước trong khu vực trong việc truy quét, trấn áp, triệt phá các ổ nhóm lừa đảo này ngay trên đất Campuchia, trên cơ sở phối hợp hành động, chia sẻ thông tin giữa Campuchia và các nước một cách chặt chẽ hiệu quả, tiêu biểu như các chuyên án của công an Việt Nam, lực lượng chức năng Thái Lan, Trung Quốc vừa qua.

Văn Đỗ-Tuấn Anh/VOV-Phnom Penh