Rượu là thủ phạm khiến tuổi thọ người Nga suy giảm

Theo Newsweek, sự kết hợp giữa lạm dụng đồ uống có cồn và chính sách kiểm soát lỏng lẻo đang đẩy Nga vào một cuộc khủng hoảng nhân khẩu học chưa từng có.

Dữ liệu sơ bộ từ Cục thống kê nhà nước Liên bang (Nga) cho thấy tuổi thọ trung bình của người Nga đã giảm gần 7 tháng, từ 73,41 năm vào năm 2023 xuống còn 72,84 năm vào năm 2024. Đây là mức giảm lớn nhất kể từ thời kỳ đại dịch COVID-19.

Người dân đi bộ đi qua đại lộ Nevsky ở trung tâm Saint Petersburg, Nga - Ảnh: Reuters

Alexey Raksha, một chuyên gia nhân khẩu học người Nga, khẳng định rằng: "Không có lý do nào khác ngoài rượu mạnh và xung đột với Ukraine có thể giải thích cho sự sụt giảm này. Thực tế còn tệ hơn tôi nghĩ".

Nếu tình trạng tiêu thụ rượu không được kiểm soát, Nga sẽ tiếp tục chứng kiến sự suy giảm nghiêm trọng về sức khỏe cộng đồng và nền kinh tế.

Rượu mạnh - kẻ thủ ác đằng sau sự sụt giảm tuổi thọ

Rượu từ lâu đã là một vấn đề đáng quan tâm ở Nga, và trong bối cảnh xung đột với Ukraine, tình trạng này có dấu hiệu gia tăng. Khi nền kinh tế đối mặt với nhiều thách thức và áp lực cuộc sống gia tăng, mức tiêu thụ rượu cũng có xu hướng tăng theo.

Theo Raksha, mức tiêu thụ rượu tại Nga đã gia tăng trong những năm gần đây, nhưng nguy hiểm hơn là chính phủ lại chưa có biện pháp hiệu quả để kiểm soát tình trạng này. Việc thiếu các quy định chặt chẽ về bán và tiêu thụ rượu mạnh khiến người dân dễ dàng tiếp cận các loại đồ uống có nồng độ cồn cao, làm gia tăng tỷ lệ bệnh tật và tử vong do xơ gan, bệnh tim mạch và tai nạn do say rượu.

"Chúng ta không thể đứng nhìn đồng bào mình chết vì rượu. Nếu dân số đang giảm mạnh như trong thời chiến, ai sẽ thay thế họ?", Georgy Filimonov, Thống đốc vùng Vologda, cũng cảnh báo về hậu quả nghiêm trọng của tình trạng này.

Ông nhấn mạnh rằng rượu không chỉ phá hủy sức khỏe cá nhân, mà còn làm suy yếu nền kinh tế, xã hội và đời sống công cộng.

Tỷ lệ tử vong do rượu ở Nga đã tăng vọt trong những năm qua. Thực tế, rượu là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong sớm ở nam giới Nga trong độ tuổi lao động. Trong khi nhiều quốc gia đã áp dụng các biện pháp kiểm soát rượu nghiêm ngặt để bảo vệ sức khỏe cộng đồng, Nga vẫn chưa có một chính sách đủ mạnh để giải quyết vấn đề này.

Đặt mục tiêu tăng tuổi thọ

Vào tháng 5.2024, khi bắt đầu nhiệm kỳ thứ 5, Tổng thống Vladimir Putin đặt mục tiêu nâng tuổi thọ trung bình của người Nga lên 78 tuổi vào năm 2030. Tuy nhiên, với tình trạng suy giảm hiện tại, mục tiêu này không chỉ xa vời mà còn cho thấy Nga đang đối mặt với một cuộc khủng hoảng nhân khẩu học nghiêm trọng.

Sự gia tăng tỷ lệ tử vong, đặc biệt trong độ tuổi lao động, đang kéo theo hàng loạt hệ lụy kinh tế và xã hội. Nếu không có biện pháp kiểm soát chặt chẽ tình trạng lạm dụng rượu, Nga có thể tiếp tục chứng kiến sự suy giảm lực lượng lao động, chi phí y tế tăng cao do số ca bệnh liên quan đến rượu gia tăng, và nguy cơ đình trệ kinh tế tại các khu vực có mức tiêu thụ rượu cao.

Trong quá khứ, chính phủ nước này từng cố gắng kiểm soát tình trạng lạm dụng rượu nhưng thất bại. Mặc dù chính phủ Nga đã áp đặt một số hạn chế đối với rượu mạnh, nhưng theo Reuters, các biện pháp này vẫn chưa đủ để thay đổi thói quen uống rượu lâu đời của người dân. Sự gia tăng tỷ lệ tử vong cho thấy những chính sách kiểm soát rượu hiện tại không phát huy tác dụng, hoặc chưa được thực thi một cách hiệu quả.

Theo các chuyên gia, để tăng tuổi thọ và bảo vệ sức khỏe cộng đồng, Moscow cần có các biện pháp quyết liệt hơn để hạn chế tiêu thụ rượu mạnh, bao gồm tăng thuế đối với rượu mạnh, đặc biệt là rượu tự nấu và rượu giá rẻ, siết chặt các quy định về quảng cáo và bán rượu, hạn chế bán vào ban đêm, đẩy mạnh các chương trình điều trị nghiện rượu và mở rộng các trung tâm hỗ trợ cai nghiện; đồng thời nâng cao nhận thức cộng đồng về tác hại của rượu, đặc biệt nhắm vào thanh niên và người lao động.

Nhiều quốc gia như Pháp, Canada và Thụy Điển đã thành công trong việc giảm tiêu thụ rượu bằng các chính sách tương tự, và Nga có thể học hỏi từ những mô hình này.

Hoàng Vũ