Rút ngắn nhiệm kỳ Quốc hội, bầu cử sớm

Sáng 12-5, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội (QH) nghe Phó Chủ tịch QH Nguyễn Thị Thanh, thay mặt Ủy ban Thường vụ QH, trình bày 2 tờ trình về việc: Rút ngắn nhiệm kỳ QH khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026; việc quyết định ngày bầu cử đại biểu (ĐB) QH khóa XVI và ĐB HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031.

Kịp thời kiện toàn nhân sự

QH cũng được nghe Chủ nhiệm Ủy ban Công tác ĐB của QH Nguyễn Thanh Hải trình bày tờ trình dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử ĐBQH và ĐB HĐND.

Theo các tờ trình, QH khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 được bầu cử vào ngày chủ nhật 23-5-2021; kỳ họp thứ nhất của QH được khai mạc ngày 20-7-2021 và HĐND các cấp cũng được khai mạc vào khoảng thời gian này.

Theo các quy định của pháp luật nêu trên thì đến ngày 20-7-2026, QH khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 sẽ kết thúc nhiệm kỳ và chậm nhất là ngày 24-5-2026, QH khóa XVI, HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 phải được bầu xong.

Đại biểu Lê Thu Hà (Lào Cai) cho rằng cần xác lập cơ quan chuyên trách về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Ảnh: PHẠM THẮNG

Tuy nhiên, căn cứ chủ trương của Đảng và yêu cầu thực tiễn, cho thấy cần rút ngắn khoảng thời gian giữa Đại hội Đảng toàn quốc và kỳ họp thứ nhất của QH, HĐND khóa mới để kịp thời kiện toàn nhân sự cấp cao, thực hiện việc phân công cấp ủy viên khóa mới bảo đảm tính đồng bộ, tổng thể, ổn định liên tục, liên thông đội ngũ cán bộ chủ chốt trong các cơ quan Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể chính trị - xã hội, đồng thời, cấp ủy các cấp nhiệm kỳ mới kịp thời triển khai Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV và Đại hội Đảng các cấp.

Theo Ủy ban Thường vụ (UBTV) QH, trên cơ sở các quy định của Hiến pháp, pháp luật, để thực hiện Nghị quyết số 60-NQ/TW ngày 12-4-2025 Hội nghị lần thứ 11 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII, sau khi cân nhắc thận trọng, kỹ lưỡng, toàn diện, UBTVQH nhận thấy cuộc bầu cử ĐBQH khóa XVI và ĐB HĐND các cấp nhiệm kỳ 2026 - 2031 dự kiến sẽ được tổ chức vào chủ nhật, ngày 15-3-2026 là phù hợp với các yêu cầu về thực tiễn. Do vậy, việc rút ngắn nhiệm kỳ QH khóa XV và HĐND các cấp nhiệm kỳ 2021 - 2026 3 tháng (kết thúc vào đầu tháng 4-2026 thay vì tháng 7-2026) là cần thiết.

Dự thảo Bầu cử ĐBQH và ĐB HĐND cũng sửa đổi các quy định liên quan đến việc điều chỉnh giảm thời gian thực hiện các bước, quy trình, thủ tục bầu cử; dự kiến quy định từ thời điểm cuối cùng nộp hồ sơ ứng cử đến ngày diễn ra bầu cử là 42 ngày (luật hiện hành quy định 70 ngày), có thể rút ngắn tổng thời gian liên quan đến công tác bầu cử là gần 40 ngày.

Cần cơ quan chuyên trách bảo vệ dữ liệu cá nhân

Thảo luận về Dự án Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân. Một trong những nội dung được nhiều đại biểu quan tâm là tình trạng lộ, lọt thông tin cá nhân, gây bức xúc trong xã hội.

ĐB Quản Minh Cường, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng nêu lộ lọt thông tin, lợi dụng dữ liệu cá nhân đang là vấn đề rất bức xúc. Phải làm sao để bảo vệ được dữ liệu cá nhân liên quan bí mật đời tư, kinh tế, tài chính... Đặc biệt, khi luật hóa thì những trường hợp bị lộ, bị lợi dụng, sử dụng với mục đích khác thì xử lý thế nào?

Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng dẫn chứng khi đi siêu thị, khi mua hàng cũng được yêu cầu phải cung cấp số điện thoại; đi máy bay trên vé cũng có số điện thoại, nên vừa xuống đến cửa sân bay đã có người gọi điện "anh có đi taxi về không?". Hoặc chỉ vô tình chạm vào một quảng cáo nào đó về mua nhà, ngay ngày hôm đó có 40-50 cuộc điện thoại gọi đến, giới thiệu tất cả các dự án.

"Đây là một hình thức lộ lọt thông tin. Do đó, cơ quan chức năng cần làm thế nào để công dân được bảo đảm dữ liệu cá nhân" - ĐB Quản Minh Cường đề nghị.

Theo Trung tướng Nguyễn Minh Đức, Phó chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng, An ninh và Đối ngoại, nhiều người dân bị lừa đảo mà không hiểu vì sao kẻ xấu lại biết rõ thông tin cá nhân của họ, từ số điện thoại, căn cước công dân cho đến cả chi tiết hóa đơn tiền điện hằng tháng. Vậy những thông tin này lộ lọt từ đâu?.

"Không ai rõ những thông tin này bị lộ từ đâu" - ông Đức nói và nhìn nhận việc này ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống và sự an toàn của người dân. Vì vậy, ông đề nghị có quy định rõ ràng trong luật để ngăn chặn việc thu thập, chia sẻ, mua bán dữ liệu cá nhân trái phép.

Theo ông Đức, cần phân ra các loại dữ liệu cụ thể như "được chia sẻ", "không được chia sẻ" và những dữ liệu nào "không cần sự đồng ý của chủ thể vẫn phải được chia sẻ" trong dự luật để bảo vệ dữ liệu cá nhân.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Tri Thức đề xuất bổ sung quy định cho phép chia sẻ dữ liệu sức khỏe trong trường hợp khẩn cấp, cấp cứu hoặc cần hội chẩn chuyên môn mà không cần sự đồng ý của bệnh nhân. Theo ông, đây là vấn đề quan trọng, nếu không bổ sung quy định này thì hệ thống y tế có thể tê liệt.

Về xử lý vi phạm, ĐB Lê Thu Hà (đoàn Lào Cai) cho rằng bảo vệ dữ liệu cá nhân không chỉ là ban hành luật, mà còn là thiết lập cơ chế thực thi hiệu quả. Do đó, cần xác lập cơ quan chuyên trách về bảo vệ dữ liệu cá nhân, thậm chí hoạt động độc lập, có thẩm quyền điều tra, thanh tra, xử phạt, hướng dẫn thi hành và phối hợp liên ngành. Cần xác định rõ cơ quan chủ trì - có thể là đơn vị độc lập hoặc thuộc Bộ Công an nhưng phải được trao đủ năng lực và nguồn lực.

Thuế suất 10% cho các loại hình báo chí

Trình bày báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi) trước QH, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết UBTVQH đã tiếp thu, chỉnh lý dự thảo luật theo hướng áp dụng thống nhất mức thuế suất ưu đãi 10% đối với tất cả loại hình báo chí, tương tự chính sách ưu đãi đang áp dụng cho báo in.

Theo ông Phan Văn Mãi, luật hiện hành quy định thu nhập từ hoạt động báo in, bao gồm cả quảng cáo trên báo in, được áp dụng thuế suất 10% trong suốt thời gian hoạt động, trong khi các loại hình báo chí khác chịu thuế suất 20%.

Hiện nay, các cơ quan báo chí đang tái cơ cấu, sắp xếp, tổ chức lại theo chủ trương của Đảng và Nhà nước. Là đơn vị sự nghiệp công lập chưa tự chủ hoàn toàn, các cơ quan báo chí chủ yếu dựa vào nguồn thu từ quảng cáo. "Tuy nhiên, sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là truyền thông xã hội, đã khiến doanh thu quảng cáo sụt giảm. Vì vậy, UBTVQH thống nhất áp dụng mức thuế suất 10% cho tất cả loại hình báo chí nhằm hỗ trợ ngành này" - ông Mãi nói.

Thảo luận về nội dung này, ĐB Thạch Phước Bình (Trà Vinh) nhận định việc đưa báo chí, bao gồm quảng cáo trên báo, vào diện hưởng ưu đãi thuế thu nhập doanh nghiệp là bước tiến quan trọng, mang ý nghĩa hỗ trợ chiến lược cho ngành báo chí Việt Nam.

Trong bối cảnh chuyển đổi số, ĐB Thạch Phước Bình nhấn mạnh báo chí đang đối mặt với nhiều thách thức như doanh thu sụt giảm nghiêm trọng, đặc biệt từ quảng cáo, do cạnh tranh khốc liệt từ các nền tảng số như Google và Facebook. Chính sách ưu đãi thuế sẽ giảm áp lực tài chính, giúp các cơ quan báo chí duy trì vai trò chính trị, xã hội.

Văn Duẩn - Minh Chiến