Rút ngắn quy trình bầu cử gần 40 ngày

Chiều 24/6, tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 9, Quốc hội đã biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu Hội đồng nhân dân. Luật có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Chủ nhiệm Ủy ban Công tác đại biểu Nguyễn Thanh Hải cho biết, một trong những nội dung quan trọng của luật lần này là điều chỉnh, rút ngắn thời gian thực hiện một số bước trong quy trình bầu cử. Mục tiêu nhằm thu hẹp khoảng cách thời gian từ khi bế mạc Đại hội Đảng toàn quốc đến khi khai mạc Kỳ họp thứ nhất của Quốc hội và HĐND các cấp, qua đó, sớm kiện toàn nhân sự bộ máy nhà nước và triển khai thực hiện nghị quyết đại hội.

Cụ thể, thời gian từ hạn cuối nộp hồ sơ ứng cử đến ngày bầu cử được rút ngắn còn 42 ngày (so với 70 ngày hiện hành). Thời gian từ ngày bầu cử đến kỳ họp đầu tiên cũng được điều chỉnh thông qua việc rút ngắn thời hạn công bố kết quả, tiếp nhận và xử lý khiếu nại. Tổng thời gian từ nộp hồ sơ đến kỳ họp đầu tiên của nhiệm kỳ mới có thể rút ngắn gần 40 ngày.

Một số ý kiến đề xuất tổ chức Hội nghị hiệp thương trực tuyến hoặc kết hợp trực tiếp và trực tuyến. Tuy nhiên, Ủy ban Công tác đại biểu cho rằng, cần đảm bảo tính dân chủ, đại diện và sự lãnh đạo của Đảng, trong khi điều kiện an toàn, an ninh mạng hiện chưa đảm bảo nên tiếp tục tổ chức trực tiếp.

Quốc hội Biểu quyết thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Bầu cử đại biểu Quốc hội và đại biểu HĐND.

Về cơ cấu đại biểu, luật bổ sung quy định số lượng người ứng cử là người dân tộc thiểu số phải phù hợp với đặc điểm, cơ cấu dân tộc và tình hình từng địa phương. Tỷ lệ nữ ứng cử tiếp tục được quy định tối thiểu là 35%. Tuy nhiên, việc trúng cử phụ thuộc vào sự tín nhiệm của cử tri, nên chưa đặt ra chế tài xử lý nếu không đạt tỷ lệ.

Liên quan tổ chức bầu cử ở địa phương, dự thảo điều chỉnh tăng số lượng thành viên Ủy ban bầu cử các cấp; bổ sung đại diện Đoàn đại biểu Quốc hội vào Ủy ban bầu cử cấp tỉnh; quy định danh sách Ủy ban bầu cử cấp xã phải gửi về cấp tỉnh. Đề xuất bổ sung đại diện Hội Liên hiệp Phụ nữ không được ghi nhận vì tổ chức này sẽ trực thuộc Mặt trận Tổ quốc và có thể tham gia gián tiếp thông qua đại diện Mặt trận.

Về ứng dụng công nghệ, luật chưa quy định cụ thể nhưng Ủy ban Công tác đại biểu cho biết sẽ tham mưu Hội đồng bầu cử quốc gia hướng dẫn sử dụng dữ liệu dân cư và định danh điện tử (VNeID) trong lập danh sách, in thẻ cử tri và các khâu phù hợp.

Trần Nam