Săn thiên thạch - siêu lợi nhuận, dễ mất mạng và tù tội

Chơi xổ số không gian

Không gian và thế giới ngoài trái đất đã mê hoặc nhân loại kể từ khi con người có trí tưởng tượng. Những cảnh tượng ngoạn mục về sao chổi và thiên thạch khắc họa bầu trời đêm đã khiến người xưa phải nín thở, họ tin rằng những quả cầu lửa đó là dấu hiệu của các thế lực siêu nhiên đang thống trị thế giới. Người Hy Lạp và La Mã tin rằng sao chổi, sao băng và mưa sao băng là điềm báo về những sự kiện quan trọng như sự ra đời của một vị hoàng đế tương lai. Một số tín đồ Cơ đốc cho rằng ngôi sao Bethlehem dẫn đường cho Magi đến với Chúa Jesus Christ mới sinh là một sao chổi.

Mỗi ngày có khoảng 47 tấn thiên thạch rơi xuống trái đất - Ảnh: rtd.

Những người săn thiên thạch là những người chuyên nghiệp và nghiệp dư, họ tìm kiếm những thiên thạch rơi xuống hành tinh của chúng ta rồi bán chúng cho các nhà khoa học hoặc nhà sưu tập. Những viên đá không gian liên tục bắn phá hành tinh của chúng ta. Hầu hết chúng đều bị lạc trong đại dương hoặc những khu rừng rậm rạp. Tuy nhiên, rất nhiều mảnh vỡ từ thiên thạch nằm rải rác trên những vùng có thể tiếp cận được của Trái đất. Cho đến nay, đã tìm thấy và lập danh mục hơn 40.000 thiên thạch, và vẫn còn nhiều mảnh vỡ khác đang chờ những người săn thiên thạch phấn khích.

Khi một thiên thạch rơi xuống đâu đó trên thế giới, những người săn thiên thạch sẽ vội vã đến đó để thu thập càng nhiều mảnh vỡ càng tốt. Khi "nhiệm vụ thực địa" kết thúc, những thiên thạch thu thập được sẽ được chuyển đến phòng thí nghiệm - trước khi đưa ra thị trường, chúng cần được các nhà khoa học nghiên cứu và phân loại. Giá thị trường phụ thuộc vào chất lượng và độ hiếm của các mảnh vỡ, điều này không thể đánh giá được ngoài thực địa. Vì vậy, những người chiến thắng thực sự trong cuộc đua thiên thạch được chọn trong phòng thí nghiệm.

Người ta nói rằng săn thiên thạch giống như một cuộc chơi xổ số. Một số loại đá có thể chỉ có giá vài xu cho một gam, trong khi những loại khác có giá lên tới hàng nghìn đô la. Mức giá 6 chữ số không làm bất kỳ ai trong ngành ngạc nhiên. Một số mảnh thiên thạch Chelyabinsk đã được bán với giá hơn 6.000 đô la vào năm 2013, một viên đá mặt trăng đã được bán đấu giá với giá 612.500 đô la vào năm 2018. Và đây có phải là giới hạn không: vào mùa xuân năm 2020, nhà đấu giá Christie's của Anh đã rao bán một thiên thạch với mức giá 2 triệu bảng Anh.

Chân dung một thợ săn chuyên nghiệp

Khi còn học đại học, Michel Farmer đến từ Arizona, Mỹ mơ ước được làm việc cho Cơ quan Tình báo Mỹ (CIA), nhưng vài năm sau, ông trở thành một thợ săn thiên thạch toàn thời gian. Ông rình mò khắp thế giới để tìm kiếm các mảnh đá vũ trụ rồi bán chiến lợi phẩm cho các bảo tàng và nhà sưu tập tư nhân trên khắp thế giới. Trong một cuộc phỏng vấn với National Geographic, ông đã phác thảo những thách thức mà những người săn thiên thạch phải đối mặt trong hành trình tìm kiếm đá vũ trụ.

Công việc này có thể rất nguy hiểm. Tôi đã từng bị cướp bóc, bị bỏ tù. Ví như, tôi đã từng bị giam giữ 2 năm trước ở Trung Đông, tại Oman - thực ra là bị kết án, kết tội và bị bỏ tù 3 tháng vì "hoạt động khai thác bất hợp pháp". Không phải là khoảng thời gian dễ chịu. Và cùng năm đó, 2011, vào mùa thu, tôi đã đến Kenya 3 lần sau khi một thiên thạch lớn rơi xuống. Trong chuyến đi thứ ba, tôi đã bị cướp, chúng phục kích và suýt giết tôi. Tôi quỳ gối, đầu đội túi và bị dao rựa kề vào cổ, đầu bị đánh đập. May mắn thay, chúng quyết định lấy hết mọi thứ và rời đi thay vì giết chúng tôi. Đây là một công việc nguy hiểm vì liên quan đến tiền bạc, và mọi người đều muốn tiền.

Tôi đã thực hiện chuyến thám hiểm săn thiên thạch lần thứ 20 của mình tại Oman cùng với thợ săn Robert Ward. Tôi đã nghiên cứu luật pháp ở đó kể từ khi những thợ săn người Nga và người Mỹ bị bắt vào năm 2005 và tôi hiểu rằng hoạt động này là hợp pháp.

Tôi đã tìm thấy 35 thiên thạch, bao gồm cả ba mảnh Dhofar 1180 Lunar, mà tôi đã tìm thấy vào năm 2005, cùng nhiều thứ đẹp đẽ khác. Vào ngày cuối cùng, chúng tôi hướng đến Dubai, Tiểu Vương quốc Arab Thống nhất. Vào lúc 1 giờ chiều một ngày, chúng tôi đến một chốt chặn đường ở thị trấn Adam. Không có gì bất thường cho đến khi cảnh sát ập vào xe tôi với khẩu súng trường M16. Họ rất tử tế và có vẻ như không biết tại sao chúng tôi bị bắt nhưng họ đã ép chúng tôi ra khỏi xe và xé toạc mọi thứ, lục tìm thiên thạch. Chúng tôi bị đưa đến đồn cảnh sát và thẩm vấn trong 10 giờ. Họ có thông tin tình báo rằng chúng tôi sắp đến. Tôi nghĩ tôi biết ai đã nói với họ.

Thiên thạch được hình thành khi mặt trời ra đời. Ảnh: Willgard qua Pixabay.

Chúng tôi bị đưa đến Muscat, thủ đô của Oman, trong tình trạng bị xiềng xích. Chúng tôi đến vào lúc nửa đêm và bị đưa đến một trung tâm thẩm vấn ở quận Qurum của thành phố. Ở đó, chúng tôi bị lột đồ, bị đưa vào những căn phòng riêng biệt, rộng khoảng 9x9x12 feet, với một tấm đệm nhỏ trên sàn và hai tấm chăn. Các căn phòng cực kỳ bẩn thỉu, đầy gián. Có những thứ trên sàn và tường mà tôi từ chối mô tả. Một ngọn đèn nhỏ bật sáng 24/7 nên bạn không bao giờ biết được thời gian trong ngày. Chúng tôi nghe thấy mọi người bị đánh đập, khóc lóc, la hét và bị kéo lê.

Hai ngày sau khi bị bắt, tôi bị thẩm vấn, buộc phải ký vào một bản tuyên bố nhận tội, sau đó bị đưa đến văn phòng công tố viên, đến nơi vào nửa đêm. Tôi cầu xin công tố viên gọi điện và ông ta từ chối, sau đó may mắn thay, sau khi ông ta đưa tôi ra phòng chờ, một người khác lặng lẽ đưa cho tôi một chiếc điện thoại di động, vì vậy tôi đã gọi cho vợ mình. Phải mất một tuần để đại sứ quán Hoa Kỳ tìm thấy chúng tôi. Mặc dù vậy, chúng tôi đã ra tòa, một trò đùa kéo dài 15 phút, vì mọi trò chuyện đều bằng tiếng Arab. Thẩm phán hỏi một câu hỏi và sau đó tuyên án chúng tôi 6 tháng tù và phạt 250 đô la vì hoạt động khai thác bất hợp pháp.

Chúng tôi bị đưa đến nhà tù trung tâm Sumail, nơi sạch sẽ và mới. Nhưng chúng tôi là hai người phương Tây duy nhất trong một nhà tù có hàng nghìn người. Chúng tôi gần như chết đói. Một tù nhân khác đã cắt cho tôi một chiếc thìa từ hộp đựng hóa chất tẩy rửa nhà vệ sinh. Tôi vẫn còn giữ nó. Vào một thời điểm, lực lượng đặc nhiệm đã được đưa vào khi một số khu giam giữ khác nổi loạn và mọi thứ trở nên hỗn loạn, như một phần của các cuộc biểu tình rộng lớn hơn ở Oman. Đó là lúc mọi thứ trở nên tồi tệ thực sự và họ bao vây nhà tù bằng xe tăng. Chúng tôi sợ hãi cho mạng sống của mình.

Farmer lao vào săn thiên thạch vào giữa những năm 1990, và kể từ đó, ông đã trốn tránh sự truy đuổi, mặc cả với những nhân vật không mấy tốt đẹp, đối phó với cảnh sát và tội phạm, và tự mình vi phạm pháp luật. Sau khi thiên thạch rơi xuống Chelyabinsk, Michael Farmer đã đến Nga và cố gắng mang một số mảnh vỡ ra khỏi đất nước. Khi được hỏi về kinh nghiệm ở Nga, ông giải thích, "Tôi không muốn nói về phương pháp của mình, nếu không bạn bè Nga sẽ xé đầu tôi ra". Có 2 nơi trên thế giới là thánh địa đối với những người săn thiên thạch - Châu Phi và thế giới Arab. Đó là những nơi trú ẩn của thiên thạch - đá vũ trụ là loại đá dễ tìm thấy nhất ở sa mạc, nơi không có mưa để dần dần phá hủy những viên đá hoặc thảm thực vật che giấu chúng khỏi con mắt tinh tường của thợ săn.

Những “Thiên đường” của thiên thạch

Trong những năm gần đây, thị trấn Erfoud của Maroc, được biết đến là cửa ngõ vào sa mạc Sahara, đã trở thành thánh địa thiên thạch thực sự. Gần 70% người dân địa phương tìm kiếm và bán thiên thạch. Những phát hiện thông thường được bán lại ngay cho các đại lý và nhà sưu tập đến thăm, và những phát hiện có giá trị nhất được vận chuyển đến New York, Mỹ hoặc Paris, Pháp. Maroc không có luật nào quản lý hoạt động buôn bán thiên thạch, vì vậy những kẻ buôn lậu từ Mauritania, Algeria và các quốc gia Bắc Phi khác đổ xô đến thánh địa đá vũ trụ này. Các giao dịch được thực hiện ẩn danh - các thương gia không đặt câu hỏi và thích giữ bí mật về nguồn gốc của những viên đá.

Thợ săn thiên thạch chuyên nghiệp, Michel Farmer (trái) ở Kenya.

Vào đầu những năm 2000, nhiều người Tuareg Maroc đã tham gia vào hoạt động đi săn thiên thạch, chủ yếu làm hướng dẫn viên cho thợ săn nước ngoài. Và ngoài việc tạo ra lợi nhuận tốt, hoạt động kinh doanh này dường như còn mang lại sự khai sáng và công nghệ cho các sa mạc ở Maroc: trong những thập kỷ gần đây, những người du mục đã mua điện thoại thông minh và học cách sử dụng internet để giữ liên lạc với những khách hàng có học thức của họ trên khắp thế giới. Michel Farmer đã từng gặp một nhóm người Tuareg ở sa mạc Maroc. Họ có những mảnh thiên thạch sắt-niken hiếm có chứa tạp chất peridot.

Farmer thuyết phục người Tuareg đưa ông đến địa điểm thiên thạch bất chấp lời cảnh báo của họ. Cuối cùng, những người du mục đã giúp thợ săn thiên thạch vượt qua biên giới Morocco-Algeria, nhưng hóa ra đó chỉ là thử thách đầu tiên. Michel phải trốn thoát qua bãi mìn và ẩn náu trong nhiều giờ khỏi những người lính Algeria ở phía sau một chiếc xe tải chở đầy rau….

Thợ săn thiên thạch ở Las Vegas, Mỹ Ralph "Sonny" Clary Jr và thợ săn Arizona Michael William Miller vừa đã bị bắt vì tội xâm phạm hình sự ở Quận Burke. Theo các sĩ quan, cặp đôi này đang tìm kiếm các mảnh vỡ từ vụ phát hiện thiên thạch lớn thì họ đã nhắm vào một trang trại ở phía bắc của quận... mà không được phép tiếp cận. "Họ đã đi từ nổi tiếng đến tai tiếng", một kiểm lâm cho biết sau khi cặp đôi này bị đưa đến nhà tù.

Long Nguyễn