Sản xuất nông nghiệp ở Quảng Trị 'điêu đứng' vì mưa lũ bất thường

Ruộng lúa ở xã Triệu Thuận, huyện Triệu Phong bị ngập sâu trong nước lũ, không còn nhìn thấy lúa Hè Thu 2025 (ảnh chụp sáng 13/6). Ảnh: Nguyên Lý/TTXVN

Lúa bị lũ nhấn chìm ngay đầu vụ

Tháng 6 hàng năm, thời tiết ở Quảng Trị nói riêng, khu vực miền Trung nói chung thường xảy ra hạn hán, thiếu nước tưới cho sản xuất nông nghiệp. Tháng này thường là đỉnh điểm của nắng nóng gay gắt dài ngày, kèm theo gió Tây Nam khô nóng mà người dân địa phương thường gọi là gió Lào thổi mạnh, khiến mực nước ở các hồ thủy lợi, thủy điện xuống thấp, thậm chí có năm còn xuống mực nước chết. Do đó, tháng 6 là quãng thời gian cao điểm về chống hạn, chống cháy rừng.

Việc có đợt mưa lũ lớn, mực nước trên sông dâng cao đến báo động 2, báo động 3 trong những ngày này của tháng 6 là rất hiếm gặp. Huyện Triệu Phong có nhiều xã vùng đồng bằng nằm trong lưu vực sông Thạch Hãn - con sông lớn nhất tỉnh Quảng Trị, một năm sản xuất 2 vụ lúa. Mưa lũ những ngày qua đã khiến toàn bộ gần 5.500 ha lúa Hè Thu, cùng hơn 1.000 ha rau màu bị ngập úng nhiều ngày trong nước lũ.

Ông Lê Bá Hàn ở xã Triệu Long, huyện Triệu Phong đã cấy 1 ha lúa Hè Thu từ cuối tháng 5, hiện phải tìm mua lúa giống để gieo cấy lại. Toàn bộ diện tích lúa Hè Thu đã gieo được gần 20 ngày tuổi đang trong giai đoạn đẻ nhánh thì bị nước lũ nhấn chìm sâu trong nhiều ngày, nguy cơ lúa chết là rất cao.

Ông Hàn cho biết, khi thấy ruộng lúa bị ngập gia đình đã dùng máy bơm tiêu úng nhưng rồi cũng lực bất tòng tâm. Mưa lớn kéo dài trút xuống, lũ sông Thạch Hãn lên nhanh tràn vào đồng ruộng, khiến việc tiêu úng cho lúa là bất khả thi.

Huyện Hải Lăng có nhiều xã ở vùng thấp trũng, nằm ven sông Vĩnh Định và Ô Lâu nên thường được gọi là "rốn" lũ của tỉnh Quảng Trị. Đợt mưa lũ bất thường ngay đầu vụ Hè Thu này đã khiến toàn bộ gần 6.850 ha lúa, cùng trên 1.700 ha rau màu của huyện bị nước lũ nhấn chìm. Hải Lăng - vựa lúa, vựa rau màu của tỉnh Quảng Trị bị thiệt hại nặng ngay đầu vụ Hè Thu.

Ông Lê Văn Bảo ở xã Hải Thượng, huyện Hải Lăng lo lắng cho biết, lúa mới gieo cấy còn thấp và non nên nguy cơ bị chết do ngập úng dài là rất cao. Gia đình đã tính phương án sau khi lũ rút, mua lúa giống gieo cấy lại thay diện tích lúa bị chết. Nước lũ có thể rút hết khỏi đồng ruộng vào ngày 15 - 16/6, sau đó gia đình sẽ gieo cấy lại. Gieo cấy thời điểm này là quá muộn so với lịch thời vụ, dự kiến khi lúa chín cho thu hoạch phải đến giữa tháng 9 - thời điểm bắt đầu mùa bão lũ. Gieo cấy lại lúa đã tốn thêm công và tiền đã đành, còn canh cánh nỗi lo mất mùa vì mưa bão.

Đợt mưa lũ bất thường này đã khiến ngành sản xuất nông nghiệp của tỉnh thiệt hại rất nặng. Tỉnh có trên 21.200 ha/22.000 lúa Hè Thu mới gieo cấy được 15 - 20 ngày, bị ngập úng dài ngày tập trung ở các huyện, thị vùng đồng bằng như: Hải Lăng, Triệu Phong, Gio Linh, Vĩnh Linh, thành phố Đông Hà. Tại các địa phương này cũng có đến trên 4.000 ha rau màu, 745 ha hồ nuôi thủy sản bị ngập úng; nhiều lồng bè nuôi thủy sản trên sông bị lũ cuốn trôi hoặc đối tượng nuôi bị chết; hàng chục nghìn con gia cầm bị chết.

Khẩn trương khắc phục và hỗ trợ

Dọn dẹp vệ sinh tại Bến thả hoa bờ Nam sông Thạch Hãn, thị xã Quảng Trị. Ảnh: Thanh Thủy/TTXVN

Theo Văn phòng Thường trực Ban chỉ huy Phòng, chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn Quảng Trị, ngày 14/6, lũ ở các sông trên địa bàn tỉnh đang xuống sau khi đạt đỉnh trên báo động 2 và báo động 3. Lũ xuống dần, người dân khẩn trương thu hoạch diện tích lạc, sắn… nhằm giảm thiệt hại. Lạc, sắn ngâm trong nước lũ đã 3 ngày nên dễ bị nảy mầm, hư hỏng nếu tiếp tục để ở ruộng. Do đó, người dân khẩn trương nhổ lạc, sắn rồi đưa lên bờ tách củ ra để phơi khô. Đối với ruộng trồng các loại rau màu như ném (cây gia vị họ hành), xà lách, bắp cải, các loại cải bị ngập lụt, sau lũ rút người dân khẩn trương làm đất trồng lại đối với diện tích bị chết; diện tích còn cứu được thì huy động máy bơm tiêu úng, khơi thông kênh mương để nước lũ thoát ra khỏi ruộng càng nhanh càng tốt.

Hộ ông Đoàn Văn Lê ở xã Triệu Thuận, huyện Triệu Phong sản xuất rau màu quanh năm để cung ứng cho thị trường như xà lách, tần ô, húng. Ông Lê cho biết, ngoài khẩn trương cứu diện tích rau màu còn có khả năng sống thì cũng chuẩn bị vệ sinh đồng ruộng, thu dọn rau màu bị chết, làm đất và mua hạt giống để gieo trồng lại. Sau lũ là có nắng nên cần từ 3 - 4 ngày làm và để đất khô ráo là có thể trồng lại rau màu được.

Những hộ có trang trại nuôi gia cầm, lồng bè nuôi thủy sản trên sông, ao hồ nuôi thủy sản bị lũ cuốn trôi, hư hỏng. Các hộ này đang khẩn trương vệ sinh, sửa và gia cố chỗ nuôi để sớm tái sản xuất. Nuôi trồng thủy sản thuận lợi trong khoảng từ tháng 4 - 9 hàng năm nên đợt mưa lũ này vừa gây thiệt hại lớn, vừa khiến lịch nuôi trồng bị gián đoạn và có nguy cơ xảy ra dịch bệnh sau mưa lũ.

Tại hiện trường kiểm tra khắc phục mưa lũ, Quyền Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Trị Hoàng Nam cho biết, lần đầu tiên trong lịch sử trên địa bàn tỉnh Quảng Trị xảy ra mưa lũ lớn ngay giữa mùa hè gây thiệt hại rất lớn cho sản xuất nông nghiệp. Trước hết, tỉnh huy động nhân lực, phương tiện để thực hiện tiêu thoát nước lũ cho diện tích lúa và hoa màu bị ngập. Tỉnh cũng có phương án hỗ trợ người dân bị thiệt hại do mưa lũ về giống và phân bón để tái sản xuất ngay sau lũ rút hết.

Lũ xuống, người dân và cơ quan chức năng tập trung khắc phục hậu quả mưa lũ. Cụ thể, người dân dọn bùn đất, vệ sinh nơi ở, sắp xếp lại các đồ dùng vật dụng. Tại các ngầm tràn, cầu tràn, điểm sạt lở trên các tuyến đường, cơ quan chức năng huy động nhân lực, phương tiện dọn bùn, đất đá để giao thông thông suốt.

Nguyên Lý (TTXVN)