Sang 2026, nợ xấu ngân hàng liệu có 'đẹp' hơn?

Bức tranh trái chiều 9 tháng đầu năm

Tính đến hết quý III/2025, tổng dư nợ xấu (nợ nhóm 3-5) của 27 ngân hàng niêm yết trong hệ thống ước tăng gần 20% so với đầu năm lên 272 nghìn tỷ đồng. Tuy vậy, đà tăng đã chậm lại trong hai quý gần nhất: sau quý đầu năm tăng mạnh hơn 15% (so với quý liền trước), dư nợ xấu chỉ tăng nhẹ 1,2% trong quý II và tăng 2,5% trong quý III.

Dư nợ xấu tăng chậm lại cùng với đà mở rộng mạnh mẽ của quy mô tín dụng đã đưa tỷ lệ nợ xấu toàn ngành tính đến 30/9/2025 giảm về 2% từ mức 2,04% hồi cuối quý II.

13/27 ngân hàng niêm yết ghi nhận tỷ lệ nợ xấu tại cuối quý III/2025 giảm so với quý liền trước, trong đó một số nhà băng báo NPL giảm mạnh như NCB (-2,23 điểm %), VPBank (-0,69 điểm %), VPBank (-0,46 điểm %)... 1 ngân hàng báo NPL đi ngang là SeABank.

Ngoài ra, 13 ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu tăng so với quý II. Trong đó, một số ngân hàng ghi nhận tỷ lệ nợ xấu tăng mạnh, có thể kể tới như VietABank (+0,68 điểm %), PGBank (+0,52 điểm %), SHB (+0,49 điểm %).

Nhìn chung, tính đến 30/9/2025, có 19/27 ngân hàng niêm yết có tỷ lệ nợ xấu dưới 3%, ngưỡng được khuyến nghị là mức an toàn. Trong đó, một số ngân hàng ghi nhận tỷ lệ nợ xấu chỉ quanh 1% như hai 'ông lớn' quốc doanh là Vietcombank, VietinBank và các ngân hàng TMCP tư nhân lớn bao gồm ACB, Techcombank.

Ngoài ra, một số ngân hàng quy mô vừa và nhỏ, tiêu biểu là NCB, có tỷ lệ nợ xấu hiện ở mức cao nhưng đang nỗ lực xử lý theo như các nhóm giải pháp đã đặt ra tại đề án tái cơ cấu.

Ngược lại, một số ngân hàng có tốc độ tăng nợ xấu nhanh so với đầu năm có thể kể tới như PGBank (+1,28 điểm %), HDBank (+0,92 điểm %), TPBank (+0,71 điểm %), OCB (+0,54 điểm %), VietABank (+0,48 điểm%), Eximbank (+0,46 điểm %)...

Ảnh: T.D tổng hợp từ BCTC

Lý giải về diễn biến trái chiều của nợ xấu tại các ngân hàng, VISRating trong một báo cáo gần đây chỉ ra rằng một số ngân hàng quốc doanh và ngân hàng lớn có ít dư nợ với các nhà phát triển bất động sản gặp khó khăn đã ghi nhận tỷ lệ nợ xấu quý III giảm 0,2 điểm % so với quý II, nhờ vào khả năng trả nợ của doanh nghiệp được cải thiện (như BIDV, VietinBank), và tỷ lệ nợ quá hạn từ các khoản vay mua nhà cá nhân giảm (như ACB, Techcombank).

Ngược lại, một số ngân hàng quy mô lớn và vừa khác ghi nhận mức tăng nợ quá hạn từ các doanh nghiệp trong lĩnh vực năng lượng tái tạo (như MB), các doanh nghiệp vừa và nhỏ liên quan đến xuất nhập khẩu và ngành hàng không (như Sacombank), hoặc từ các khoản vay mua nhà cá nhân (như TPBank, HDBank)...

Chất lượng tài sản dự báo duy trì hoặc cải thiện nhẹ

Sau giai đoạn giữ ổn định ở mức 2,3% trong 9 tháng đầu năm 2025, VIS Rating kỳ vọng tỷ lệ nợ có vấn đề toàn ngành sẽ giảm nhẹ xuống còn 2,1–2,2% trong quý IV, nhờ vào việc tăng cường xóa nợ vào cuối năm, trong khi việc Luật hóa Nghị quyết 42 có hiệu lực từ tháng 10/2025 sẽ giúp các ngân hàng thu hồi nợ nhanh hơn.

Sang năm 2026, MBS Research đánh giá chất lượng tài sản toàn ngành sẽ không biến động nhiều so với 2025. Theo các chuyên gia, áp lực gia tăng nợ xấu sẽ giảm dần đi khi tăng trưởng tín dụng khả quan hơn nhưng đồng thời bộ đệm trích lập của các ngân hàng cũng đã vơi đi khá nhiều khi tích cực xử lý nợ tồn đọng trong 2 năm gần nhất. Tỷ lệ bao nợ xấu dự kiến vẫn sẽ duy trì trên mức 80% trong năm 2026 nhưng khả năng trên 100% sẽ không quá cao.

Tương tự, Chứng khoán ASEAN kỳ vọng tỷ lệ nợ xấu duy trì ở mức 2%, giảm nhẹ so với 2025 nhờ việc Luật hóa Nghị quyết 42 tiếp tục hỗ trợ đẩy nhanh tiến độ xử lý và thu hồi nợ xấu; cùng với triển vọng vĩ mô tích cực và mục tiêu tăng trưởng GDP hai chữ số tác động cải thiện khả năng trả nợ của khách hàng và giảm áp lực hình thành nợ xấu mới.

Dù vậy, các chuyên gia lưu ý việc đẩy mạnh tín dụng sang sang các lĩnh vực có rủi ro cao như kinh doanh bất động sản có thể tạo áp lực lên chất lượng tài sản, đặt ra yêu cầu các ngân hàng duy trì tỷ lệ bao phủ nợ xấu (LLR) ở mức cao trong năm 2026. Điều này giúp hệ thống hấp thụ tốt hơn các rủi ro tiềm ẩn từ việc đẩy mạnh tín dụng vào các phân khúc có hệ số rủi ro cao hơn (bất động sản, xây dựng, SME), đồng thời tạo dư địa để xử lý nợ xấu và nợ tái cơ cấu mà không gây biến động quá lớn lên lợi nhuận trong năm sau.

Còn theo Chứng khoán Yuanta Việt Nam, chất lượng tài sản ngành ngân hàng dự báo sẽ được duy trì trong năm 2026, hỗ trợ bởi các yếu tố như sự phục hồi của thị trường bất động sản, việc Luật hóa Nghị quyết 42... Áp lực trích lập có thể giảm ở các ngân hàng có chất lượng tài sản vững chắc (tỷ lệ NPL thấp và LLR cao).

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo việc đẩy mạnh tín dụng cao có thể gây ra rủi ro về chất lượng tài sản sau năm 2026.

Diên Vỹ