Sáng kiến trong xây dựng NTM ở Hà Tĩnh tiếp tục phát huy ý nghĩa
Xây dựng vườn mẫu hỗ trợ phát triển kinh tế hộ gia đình là một trong những sáng kiến của Hà Tĩnh giúp Chương trình MTQG xây dựng NTM tại các địa phương ngày càng đi vào chiều sâu.
Trong 5 tháng đầu năm 2025, khu vườn rộng hơn 1.000m2 của ông Nguyễn Đình Tý ở thôn Vân Cửu (xã Khánh Vĩnh Yên, Can Lộc) luôn được phủ kín bởi các loại rau xanh, bầu bí, rau thơm….
Nguồn rau dồi dào không chỉ giúp gia đình ông Tý có nguồn thực phẩm sạch tại chỗ mà còn đem bán ra thị trường, trung bình mỗi ngày thu về từ 100 -150 ngàn đồng. Bên cạnh đó, ông còn dùng nguồn phụ phẩm từ các loại rau phục vụ chăn nuôi gà, lợn… Việc kết hợp làm vườn mẫu và chăn nuôi đem về tổng nguồn thu nhập cho gia đình ông Tý đạt khoảng 100 triệu đồng/năm.

Không gian khu vườn mẫu xanh mát cho hiệu quả kinh tế khá của gia đình ông Nguyễn Đình Tý (xã Khánh Vĩnh Yên, Can Lộc).
Ông Nguyễn Đình Tý cho biết: “Trước đây, khu vườn của chúng tôi bị bao bọc bởi nhiều loài cây tạp, diện tích trồng trọt ít và không có hiệu quả kinh tế. Năm 2021, thực hiện chủ trương của xã về xây dựng các tiêu chí NTM, nhận được sự hỗ trợ 10 triệu đồng từ Nhà nước và ngày công của bà con, chúng tôi đã xây dựng vườn mẫu thành công. Từ đó đến nay, vườn mẫu đã mang lại cho chúng tôi nguồn thu nhập khá, cuộc sống ổn định hơn”.
Cũng tại xã Khánh Vĩnh Yên, từ 5 năm nay, nhờ xây dựng vườn mẫu thành công, kinh tế gia đình bà Trần Thị Cường (trú tại thôn Lương Hội) có nhiều khởi sắc. “Xây dựng vườn mẫu đã giúp gia đình tôi có thu nhập từ 100- 120 triệu đồng/năm bao gồm cả kết hợp chăn nuôi, so với trước, nguồn thu tăng khoảng 6-7 lần. Việc xây dựng vườn mẫu không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn giúp môi trường sống thêm xanh mát, trong lành”– bà Cường chia sẻ.
Đến nay, toàn xã Khánh Vĩnh Yên đã xây dựng được 214 vườn mẫu, cho thu nhập trung bình từ 40-60 triệu đồng/vườn/năm. Việc kết hợp giữa phát triển kinh tế vườn mẫu và chăn nuôi đã giúp nhiều hộ dân có thu nhập khá, đời sống ổn định.

Bà Trần Thị Cường (ở thôn Lương Hội, Khánh Vĩnh Yên, Can Lộc) phấn khởi khi bí xanh trồng trong vườn mẫu được mùa, được giá.
Chị Nguyễn Thị Hiếu, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) xã Khánh Vĩnh Yên khẳng định: “Việc xây dựng vườn mẫu không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần hoàn thành tiêu chí “gia đình không đói nghèo” trong phong trào xây dựng “Gia đình 5 không, 3 sạch" do Hội LHPN phát động”.
Không chỉ xã Khánh Vĩnh Yên, tại Can Lộc, việc xây dựng vườn mẫu cũng được phát triển rộng rãi, góp phần nâng chất phong trào xây dựng NTM. Tính đến nay, toàn huyện đã xây dựng được 1.300 vườn, các vườn mẫu đã và đang phát huy vai trò, mang lại hiệu quả kinh tế cho các hộ dân.
Tại Thạch Hà việc xây dựng vườn mẫu thời gian qua cũng đã giúp nhiều hộ dân khấm khá hơn. Một trong số đó là trường hợp của gia đình anh Lê Hồng Vân (ở thôn Tiến Châu, xã Thạch Châu). Vợ chồng anh Vân từng có hàng chục năm kinh doanh tại thị tứ Thạch Châu. Năm 2021, hưởng ứng chủ trương xóa bỏ vườn tạp, xây dựng phát triển kinh tế vườn hộ, xây dựng vườn mẫu trong phong trào xây dựng NTM, anh Vân đã quyết định “bỏ phố về quê” xây dựng vườn mẫu.
Nhờ sự góp sức của các tổ chức đoàn thể, anh Vân đã cải tạo khu vườn bỏ hoang 6.000m2, vay vốn đầu tư hệ thống tưới, máy móc làm đất… Trong đó, dành 1.000m2 trồng chuối, vải, 1.000m2 trồng cỏ, 2.000m2 trồng rau màu, diện tích còn lại còn lại xây chuồng trại chăn nuôi gà thịt, gà lấy trứng và chăn nuôi dê, bò…


Từ khu vườn hoang, gia đình anh Lê Hồng Vân (ở thôn Tiến Châu, Thạch Châu, Thạch Hà) đã cải tạo xây dựng mô hình vườn mẫu và kết hợp chăn nuôi mang lại thu nhập hàng trăm triệu đồng/năm.
Với sự nỗ lực không ngừng, sau 1 năm, khu vườn của anh bắt đầu cho thu nhập. Hiện, với việc trồng các loại rau, quả luân canh như: bí xanh, mướp đắng, rau lang, mồng tơi, cải và các loại cây ăn quả; đàn gà đẻ trứng 150 con, đàn gà thịt 300 con/lứa (mỗi năm 3 lứa), đàn dê hàng chục con/lứa… mang về thu nhập cho gia đình anh Vân từ 250 - 300 triệu đồng/năm sau khi trừ chi phí.
“Việc xây dựng vườn mẫu nói riêng và phát triển kinh tế hộ gia đình nói chung đã giúp cuộc sống chúng tôi ổn định hơn. Từ cuộc sống kinh doanh bấp bênh, nay chúng tôi tự tin sản xuất và có thu nhập ổn định ngay trong khu vườn nhà của mình”- anh Lê Hồng Vân chia sẻ.

Đàn gà sắp đến kỳ xuất bán của gia đình anh Lê Hồng Vân (Thạch Châu, Thạch Hà).
Ông Nguyễn Văn Sáu – Phó Chủ tịch UBND huyện Thạch Hà cho biết: “Dù từ năm 2022, theo quy định của tỉnh, chính sách hỗ trợ vườn mẫu tạm dừng. Tuy nhiên, nhận thấy việc triển khai mô hình mang lại nhiều hiệu quả kinh tế cho người dân, chúng tôi chủ trương tiếp tục khuyến khích bà con xây dựng và phát huy vai trò của vườn mẫu trong xây dựng NTM. Đến nay, toàn huyện đã xây dựng được 922 vườn cho thu nhập khá, góp phần phát triển kinh tế hộ gia đình, không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân”.
Xây dựng vườn mẫu là một nội dung trong tiêu chí 20 - Xây dựng khu dân cư mẫu, vườn mẫu nhằm đánh giá xã đạt chuẩn NTM được Hà Tĩnh sáng tạo và bắt đầu triển khai từ năm 2015. Sau hơn 10 năm triển khai, tính đến nay, Hà Tĩnh đã xây dựng được 1.218/1.512 thôn đạt chuẩn Khu dân cư NTM kiểu mẫu, cùng với đó là hàng chục nghìn mô hình vườn mẫu.

Vườn mẫu sáng kiến hiệu quả giúp bức tranh NTM Hà Tĩnh ngày càng khởi sắc. Trong ảnh: Một góc xã NTM kiểu mẫu Xuân Thành, Nghi Xuân, ảnh Đậu Hà).
Những kết quả trên cho thấy sự sáng tạo và nỗ lực không ngừng của người dân, chính quyền địa phương, góp phần xây dựng nông thôn mới bền vững. Mô hình vườn mẫu không chỉ là giải pháp kinh tế mà còn là nền tảng tạo nên môi trường sống xanh - sạch - đẹp, phù hợp với xu thế phát triển nông nghiệp hiện đại. Qua đó, thêm khẳng định ý tưởng, cách làm sáng tạo mang đến thành công của Hà Tĩnh trong xây dựng NTM.