Sáng lên niềm tin từ 'Mẹ đỡ đầu'

Chương trình Mẹ đỡ đầu tại tỉnh Nghệ An. (Nguồn ảnh: Sở VHTT Nghệ An).

Điểm tựa cho những đứa trẻ bơ vơ

Đau thương, mất mát do đại dịch COVID-19 để lại đã trở thành vết thương lòng khó phai với nhiều gia đình, đặc biệt là với những em nhỏ vì không chỉ mất đi tình thương của người thân mà các em còn chịu những thiệt thòi về vật chất so với bạn bè cùng trang lứa. Cách đây 2 năm, cuối năm 2021, Chương trình “Mẹ đỡ đầu” do Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam phát động với ý nghĩa nhân văn, những người “Mẹ đỡ đầu” dang rộng vòng tay yêu thương, trở thành điểm tựa để trẻ mồ côi, các em có hoàn cảnh đặc biệt có thêm nghị lực, vững bước trên con đường phía trước.

Xã Pờ Tó, huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai là địa phương có nhiều trẻ em người dân tộc thiểu số (DTTS) bị mồ côi do vấn nạn tự tử của cha mẹ. Tại đây, chương trình “Mẹ đỡ đầu” đã nỗ lực chung tay nhằm góp phần xoa dịu nỗi đau của các em. Trao đổi với truyền thông, chị Trần Thị Huyền Trang - Chủ tịch Hội LHPN xã Pờ Tó, huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai - người đang đỡ đầu một em mồ côi do cha mẹ tự tử cho biết, Pờ Tó là xã đặc biệt khó khăn thuộc xã vùng 3 của huyện Ia Pa, tỉnh Gia Lai với 7 làng, 1.870 hộ, 8.543 khẩu. Trong đó, người DTTS khoảng 1.018 hộ với 5.149 khẩu, chiếm trên 60% dân số toàn xã. Tại đây vấn nạn tự tử vẫn còn xảy ra thường xuyên khiến nhiều trẻ em bị đẩy vào cảnh mồ côi cha mẹ chỉ trong phút chốc.

Chị Trần Thị Huyền Trang đã nhận đỡ đầu em Đinh Cương (thôn 5, tức thôn Kliếc B cũ) là học sinh lớp 6, Trường THCS Lương Thế Vinh, xã Pờ Tó. Bố mẹ em sinh được 4 người con, Đinh Cương là con út (sinh năm 2010). Trong số 4 anh chị em, chỉ có một mình Đinh Cương được đến trường. Ngày bố mẹ còn sống, hoàn cảnh gia đình em rất khó khăn, chỉ có một mình mẹ lam lũ đi làm nương rẫy, làm thuê để nuôi các em. Cha các em ngày nối ngày chìm trong cơn say rượu rồi về đánh đập mẹ.

Một ngày định mệnh năm 2018, khi không còn chịu đựng được nữa, mẹ em đã tự tử. Sau khi mẹ chết được 2 ngày, cha em cũng đã tự tử theo mẹ. Bố mẹ mất, 4 chị em Đinh Cương ở với ông bà ngoại tuổi đã cao. Ông bà và các cháu dựa vào nhau, tự nuôi nhau qua ngày. Bốn anh chị em Đinh Cương phải đi làm thuê để trang trải cuộc sống. Để Đinh Cương có thể tiếp tục thực hiện giấc mơ học hành, chị Trần Thị Huyền Trang quyết định nhận làm “Mẹ đỡ đầu” em. Hàng tháng, chị cùng Ban Chấp hành Hội LHPN xã thường xuyên đến thăm gia đình em, cùng sự động viên bằng những suất quà gồm gạo, mì tôm, mắm muối, các nhu yếu phẩm thiết yếu hàng ngày. Bên cạnh đó, vào các dịp lễ, Tết, đầu năm học, những phần quà như sách vở, quần áo, học phí để em tự tin bước vào năm học mới, vượt qua khó khăn để học tập thật tốt...

Có thể nói, chương trình “Mẹ đỡ đầu” do Hội LHPN Việt Nam triển khai trên toàn quốc đã thực sự trở thành điểm tựa vững chắc cho những đứa trẻ bơ vơ. Tại Hội nghị sơ kết toàn quốc 2 năm thực hiện chương trình “Mẹ đỡ đầu” do TƯ Hội LHPN Việt Nam tổ chức cuối tháng 11/2023, thông tin cho thấy, sau 2 năm triển khai, chương trình “Mẹ đỡ đầu” đã được 100% Hội LHPN tỉnh/thành phố, đơn vị trực thuộc hưởng ứng và lan tỏa rộng rãi tới các ngành, các cấp. Chương trình đã nhận được sự đánh giá cao của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và lan tỏa sâu rộng, thu hút sự quan tâm của các cấp, các ngành, các đơn vị, tổ chức và các cá nhân đồng hành cùng với tổ chức Hội.

Đến nay chương trình “Mẹ đỡ đầu” đã huy động được gần 150 tỷ đồng, hỗ trợ chăm sóc, đỡ đầu cho 27.670 trẻ mồ côi có hoàn cảnh khó khăn, trong đó có hơn 3.000 trẻ mồ côi do dịch bệnh COVID-19. Bằng tình thương yêu, sự sẻ chia của cộng đồng, xã hội, những tấm lòng nhân ái thông qua chương trình “Mẹ đỡ đầu”, cuộc đời của nhiều trẻ thiếu may mắn đã bước sang trang mới, chắp cánh hy vọng cho những tâm hồn non nớt vượt lên vô vọng của cuộc đời mình sau khi mất đi chỗ dựa yêu thương của bố mẹ.

Nhiều địa phương đã đạt tiêu chí 100% trẻ mồ côi do COVID-19 trên địa bàn có “Mẹ đỡ đầu” nhiều tỉnh/thành Hội đã thực hiện cam kết hỗ trợ đỡ đầu không chỉ con mồ côi do COVID-19 mà còn mở rộng đến đối tượng mồ côi do các nguyên nhân khác; nhiều “Mẹ đỡ đầu” đã cam kết đỡ đầu cho các con đến khi học xong đại học; hầu hết các trẻ mồ côi do COVID-19 có hoàn cảnh khó khăn trên cả nước đã được hỗ trợ, chăm sóc kịp thời. Đặc biệt, qua kết nối của TƯ Hội LHPN Việt Nam, đến nay qua đã có 34 “Mẹ đỡ đầu” tại châu Âu cam kết nhận hỗ trợ, chăm sóc 56 con mồ côi có hoàn cảnh khó khăn trên mọi miền.

Ông Nguyễn Văn Huy - Tổng Giám đốc Công ty Lead Việt là người bố đỡ đầu của 13 trẻ mồ côi. Ông Huy cho biết, là bố của 3 con nhỏ, khi biết về chương trình “Mẹ đỡ đầu”, ông nhận thấy đây là hoạt động thiết thực, nhân văn, tâm niệm sẽ dành một phần thu nhập của mình hỗ trợ cho các cháu mồ côi đang thiếu đi sự nuôi dưỡng và chăm sóc cần thiết để có một tương lai tốt đẹp. Theo ông Huy, món quà vật chất thì có thể làm được nhưng quan trọng là những người cha, người mẹ ở sát bên cùng đồng hành với con...

Nỗ lực vượt qua khó khăn để tiếp tục đỡ đầu

Mẹ đỡ đầu - Chủ tịch Hội LHPN xã Pờ Tó Trần Thị Huyền Trang và bé Đinh Cương. (Nguồn ảnh: Báo PNVN)

Phát biểu tại Hội nghị sơ kết toàn quốc 2 năm thực hiện chương trình “Mẹ đỡ đầu” do TƯ Hội LHPN Việt Nam tổ chức, bà Tôn Ngọc Hạnh - Ủy viên dự khuyết TƯ Đảng, Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam chỉ rõ những thách thức, khó khăn trong quá trình thực hiện chương trình “Mẹ đỡ đầu” trong thời gian tới như việc theo dõi, giám sát, hỗ trợ trẻ mồ côi có thể bị thay đổi nguồn lực, bị ngắt quãng, không bảo đảm hỗ trợ đầy đủ, toàn diện lâu dài cho các con.

Nhưng bà Tôn Ngọc Hạnh cũng bày tỏ niềm tin rằng, nhiều người cùng chung tay sẽ tạo nên sức mạnh. Tiếp tục thực hiện chương trình “Mẹ đỡ đầu” sẽ đạt mục tiêu kép cho nhiều nội dung trong việc chăm sóc toàn diện cho trẻ về học hành, sức khỏe, tâm lý, giúp các con có niềm tin, khát vọng, năng lượng tích cực của cha mẹ đỡ đầu truyền cho để vững vàng trong cuộc sống, nỗ lực vươn lên.

Rất tâm huyết với chương trình, Cục trưởng Cục Trẻ em (Bộ LĐ-TB&XH) Đặng Hoa Nam trăn trở làm sao để có chính sách thực hiện chương trình phù hợp với từng đối tượng trẻ, bảo đảm mức hỗ trợ công bằng giữa nhóm chăm sóc trong cơ sở tập trung và ngoài cộng đồng. Theo ông Nam, về công tác xã hội, dù hỗ trợ trẻ như thế nào đều cần được khảo sát, đánh giá kỹ để tránh các rủi ro. Cần phải có các tiêu chí cụ thể cần tuân thủ khi chăm sóc thay thế cho trẻ để bảo đảm an toàn cho trẻ, tránh trẻ bị xâm hại, tiếp tục bị tổn thương, làm sao để khuyến khích mọi người cùng chung tay làm việc tốt, đồng thời có hệ thống để kiểm soát.

Ông Nam khẳng định, Cục Trẻ em sẵn sàng phối hợp với TƯ Hội LHPN Việt Nam để mở các lớp tập huấn cho các cha mẹ đỡ đầu, đặc biệt là những bố mẹ đưa trẻ về nhà chăm sóc trong gia đình, có sự tư vấn và giám sát thường xuyên.

Tham gia chương trình “Mẹ đỡ đầu”, mỗi Bộ, ngành, mỗi địa phương đều có những cách làm hay, sáng tạo. Thiếu tướng Ngô Hoài Thu - Phó Cục trưởng Cục Công tác Đảng, công tác chính trị, Trưởng Ban Phụ nữ Công an, Bộ Công an cho biết, sau gần 2 năm triển khai chương trình, các cấp Hội trong phụ nữ Công an nhân dân đã đóng góp và vận động gần 23 tỷ đồng, đỡ đầu 1.886 cháu mồ côi do các nguyên nhân khác nhau, trong đó có 307 cháu mồ côi cả bố và mẹ, 315 cháu là người DTTS; 45 cháu là con liệt sĩ; 9 cháu có bố mẹ đang thi hành án phạt tù; một số cháu là nạn nhân của các loại tội phạm; nhiều cháu đang mắc bệnh hiểm nghèo… “Điểm sáng” kinh nghiệm của Hội Phụ nữ Bộ Công an trong thực hiện chương trình “Mẹ đỡ đầu” chính là đã huy động sức mạnh tổng hợp của toàn lực lượng, gắn với vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, các cấp Hội Phụ nữ và các tổ chức ngoài lực lượng trong thực hiện đỡ đầu trẻ mồ côi.

Ông Nguyễn Văn Tuấn, Phó Bí thư Huyện ủy, Chủ tịch UBND huyện Văn Giang, tỉnh Hưng Yên chia sẻ, ngay khi tiếp nhận báo cáo, đề xuất của Hội LHPN huyện Văn Giang triển khai thực hiện chương trình “Mẹ đỡ đầu” của TƯ Hội LHPN Việt Nam, Huyện ủy đã chỉ đạo Hội LHPN huyện rà soát xác định đầy đủ các đối tượng đúng tiêu chí trong địa bàn để các cấp, các ngành của huyện tập trung nguồn lực triển khai chương trình, bảo đảm chăm sóc, động viên tinh thần, hướng dẫn trẻ cách chăm sóc bản thân, giúp các em có được hơi ấm tình thân từ những người mẹ, người cha thứ hai.

Bà Nguyễn Quỳnh Nga - Chủ tịch Hội LHPN tỉnh Khánh Hòa cho biết, để chương trình thực sự hiệu quả thì quan trọng chính là cách làm, rất cần sự tỉ mỉ, chi tiết và tạo nên một vòng tròn chăm sóc đầy đủ cho các con, từ ăn, học đến chơi, học các kỹ năng khác. Khi tiếp cận từ nhu cầu của các con, sự hỗ trợ sẽ dần hoàn thiện hơn, bảo đảm mình nuôi con ở nhà thế nào thì trẻ mồ côi cũng được nuôi dưỡng, chăm sóc, dạy dỗ như vậy, để các cháu có cuộc sống an vui, hạnh phúc, bình an...

Hồng Minh