Sạt lở, sụt lún, xâm nhập mặn bủa vây đồng bằng sông Cửu Long

Bộ trưởng Lê Minh Hoan nêu giải pháp

Tham gia giải trình tại phiên chất vấn, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan chia sẻ ông là người vùng ĐBSCL nên cảm nhận rất rõ, hằng ngày đối với tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn, sụt lún tại đây.

Ông Hoan cho hay vừa rồi Thủ tướng có thị sát trực tiếp tại vùng ĐBSCL và giao cho Bộ NN&PTNT chuẩn bị từ nay đến tháng 9 phải trình một đề án tổng thể, chiến lược để giải quyết tình trạng hạn hán, xâm nhập mặn tại đây. Hiện đề án này đang được lấy ý kiến của các chuyên gia và các địa phương.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan. Ảnh: PHẠM THẮNG

“Thế giới đánh giá toàn cầu đang ở kỷ nguyên khô hạn, trong đó Việt Nam là một trong sáu quốc gia bị tổn thương nhất” - ông Hoan nói và cho biết từ trước đến nay Việt Nam chưa bao giờ xem nước là tài nguyên, mặc dù chúng ta nói là tài nguyên nước. Điều này dẫn đến coi nước là vô hạn, trong khi nó thực sự là tài nguyên hữu hạn.

“Có lẽ đến giờ này, chúng ta cũng phải có một tuyên ngôn với bà con nông dân vùng ĐBSCL và cả nước rằng chúng ta không phải là một quốc gia dư thừa nước mà sẽ ngày càng khan hiếm hơn…” - ông Hoan nói.

Bộ trưởng Bộ NN&PTNT cũng đề nghị ưu tiên đầu tư cho vùng ĐBSCL các công trình chống xâm nhập mặn, trữ nước ngọt. Cùng với đó là cấu trúc lại không gian sống cho người dân với chiến lược dài hạn để ứng phó với tình trạng sạt lở, sụt lún bờ sông.

Phó Thủ tướng TRẦN HỒNG HÀ:

Việt Nam không xuất khẩu đất hiếm thô

Trước đây, việc quản lý mỏ vật liệu xây dựng được phân cấp cho địa phương và do có những vướng mắc về quy trình, thủ tục nên việc khai thác nguồn vật liệu san lấp làm đường bị chậm trễ. Chính phủ đã ban hành các nghị quyết về cơ chế đặc thù nên vấn đề này đã được tháo gỡ theo hướng đơn giản hóa thủ tục.

Chính phủ cũng đã chỉ đạo các bộ, địa phương triển khai ba giải pháp cụ thể để khắc phục.

Thứ nhất, Bộ GTVT đang nghiên cứu, đánh giá thử nghiệm và ban hành các hướng dẫn tiêu chuẩn kỹ thuật… đối với việc sử dụng cát nhiễm mặn làm vật liệu san lấp.

Thứ hai, Nghị định 157/2024 quy định với nguồn cát tại các cảng biển nội thủy, sông ngòi, kênh rạch có thể giao cho địa phương đánh giá, điều tra và khai thác, sử dụng.

Thứ ba, Thủ tướng đã chỉ đạo nghiên cứu, bổ sung các nguồn khác như đá xay, cát, sỏi nhập từ Campuchia.

Liên quan đến đất hiếm, theo đánh giá của Cục Địa chất Mỹ thì Việt Nam có trữ lượng đất hiếm chiếm khoảng 18% trữ lượng toàn cầu, gồm hai loại đất hiếm nặng và đất hiếm nhẹ. Tuy nhiên, để chuyển đổi nguồn tài nguyên này thành các nguyên tố có giá trị lại phụ thuộc rất nhiều vào công nghệ khai thác, chế biến.

Chính phủ đã chỉ đạo đánh giá lại toàn bộ trữ lượng và thành phần các loại đất hiếm, đồng thời xác định nguyên tắc dựa vào thị trường để khai thác, đáp ứng công nghệ để tuyển chọn được 99%, không xuất khẩu thô.

------

Bộ trưởng Bộ TN&MT ĐẶNG QUỐC KHÁNH:

Giải pháp cứu các “dòng sông chết”

Luật Tài nguyên nước có nội dung về phục hồi các “dòng sông chết”. Hiện nay, các dòng sông như Bắc Hưng Hải, Nhuệ, Đáy, Cầu... thực chất đang bị ô nhiễm nặng, còn “dòng sông chết” là dòng sông vừa ô nhiễm vừa không có dòng chảy. Bộ TN&MT cùng các địa phương “cũng tích cực” nhưng chưa cải tạo được bao nhiêu, vì các khu công nghiệp liên tục xả thải, các đô thị lớn như Hà Nội cũng xả thải vào sông Bắc Hưng Hải, sông Đáy.

Dự kiến tới đây, khi Luật Tài nguyên nước (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1-7, Bộ TN&MT sẽ đề xuất với Thủ tướng thành lập Ủy ban Quản lý lưu vực sông, gắn trách nhiệm chung của các tỉnh, các bộ, ngành…

Vừa qua, Bộ TN&MT phối hợp rất tốt với địa phương, Bộ Công an kiểm tra và xử lý thật nghiêm những hành vi cố tình xả thải ra môi trường hoặc có hệ thống xả thải nhưng chất lượng không đạt yêu cầu.

Có một thực tế là các dòng sông đang ngày càng bị ô nhiễm mà nguyên nhân là do nước thải sinh hoạt, nước thải cụm công nghiệp làng nghề... Cơ quan chức năng đã kiểm tra, giám sát, đồng thời có dự án nạo vét, khơi thông để tạo dòng chảy nhằm khắc phục tình trạng này. Tuy nhiên, vẫn cần nâng cao trách nhiệm của cộng đồng, người dân trong việc bảo vệ các dòng sông.

------

Bộ trưởng Bộ Xây dựng NGUYỄN THANH NGHỊ:

Bốn biện pháp giải bài toán ngập úng ở các đô thị

Hiện trạng tình trạng ngập úng tại các đô thị bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân. Thứ nhất, do tác động của điều kiện tự nhiên, biến đổi khí hậu ngày càng gay gắt.

Thứ hai, quá trình đô thị hóa diễn ra nhanh chóng dẫn đến nhu cầu xây dựng tăng cao. Việc san lấp ao hồ, kênh rạch cũng dẫn đến diện tích bề mặt ngày càng được bê tông hóa, dẫn đến khả năng thoát nước, tiêu thoát nước tự nhiên hay khả năng thẩm thấu tự nhiên bị giảm xuống.

Thứ ba, công tác quy hoạch chưa đảm bảo trong công tác dự báo cũng như đáp ứng các yêu cầu để phòng, chống ngập úng đô thị. Thứ tư là việc triển khai thực hiện quy hoạch và công tác lập, thực hiện các dự án đầu tư theo quy hoạch chưa đáp ứng yêu cầu.

Thứ năm là do ý thức của người dân cũng như do tình trạng rác thải dẫn đến cản trở dòng chảy thoát nước…

Thời gian tới, Bộ Xây dựng sẽ tiếp tục hoàn thiện pháp luật và cơ chế, chính sách liên quan đến công tác thoát nước, xử lý nước thải; tập trung xây dựng Luật Quy hoạch đô thị, nông thôn; Luật Cấp, thoát nước… Cùng với đó là nâng cao chất lượng lọc, quản lý, quy hoạch, xây dựng quy hoạch đô thị.

Chúng tôi cũng tập trung nguồn lực để xây dựng đồng bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị nhằm đảm bảo công tác thoát nước cũng như xử lý nước thải đô thị.

Cuối cùng là rà soát, tập trung hướng dẫn, đôn đốc, thanh tra, kiểm tra các địa phương để triển khai quy hoạch cũng như triển khai quy định pháp luật trong công tác xử lý nước thải, cấp, thoát nước thải đô thị…