'Sát thủ' M82 là nguyên nhân khiến một số tướng chỉ huy cao cấp Nga thiệt mạng tại Ukraine?

Theo phía Ukraine, lực lượng bắn tỉa của họ được trang bị các dòng súng bắn tỉa hiện đại, trong đó có cả "sát thủ" M82 đã thể hiện hiệu quả trên chiến trường, khi họ đã xuất sắc bắn hạ một số chỉ huy cao cấp của đối phương.

Được biết CIA của Mỹ đã bí mật huấn luyện lực lượng lính bắn tỉa của Ukraine ngay từ năm 2014, sau khi Nga sát nhập bán đảo Crimea của nước này.

Lực lượng bắn tỉa tầm xa của Ukraine chủ yếu sử dụng dòng súng bắn tỉa hạng nặng cỡ nòng 12,7mm M82 do Mỹ sản xuất.

M82 là súng trường bán tự động sử dụng hộp tiếp đạn 10 viên, nòng súng có thể thụt lùi về sau khi khai hỏa. Bệ khóa nòng xoay của súng sử dụng một phần lực giật để đẩy và nạp đạn vào nòng súng.

Mẫu súng M82 ban đầu có chiều dài 140 cm, nòng súng dài 74 cm với kết cấu chắc chắn và có thể mang theo dễ dàng.

Biến thể sau được trang bị thêm chụp bù giật với vách ngăn kép cho phép luồng khí thoát sang hai bên, giúp giảm độ giật.

CIA đã từng đánh giá súng bắn tỉa hạng nặng M82 là vũ khí tầm xa lý tưởng để phiến quân Mujahideen giao chiến với binh sĩ Liên Xô trong chiến tranh tại Afghanistan.

Khả năng tiêu diệt khí tài của đối phương như thiết bị liên lạc, phương tiện và các loại vũ khí khác bằng đạn 12,7 mm đưa M82 vào nhóm súng trường xuyên phá.

Khi sử dụng M82 để tấn công thiết giáp hoặc các mục tiêu tĩnh cỡ lớn, tính chính xác không cao của súng không ảnh hưởng đến hiệu quả.

Sức công phá của đạn 12,7 mm lớn tới mức khả năng diệt mục tiêu vẫn được đảm bảo sau khi viên đạn bay được quãng đường 1,8 km.

Với khoảng cách hơn 2,2 km, đạn bắn từ khẩu M82 vẫn duy trì sức công phá gấp ba lần đạn 9 mm của các loại súng ngắn khi bắn tầm gần.

Trong khi súng trường M16 của Mỹ hay Ak-47 của Nga có tầm bắn hiệu quả khoảng 550 m, nhưng súng bắn tỉa M82 lại có tầm bắn hiệu quả là hơn 1,3 km, và viên đạn bay xa tối đa tới 8 km.

Các xạ thủ được đào tạo bài bản có thể bắn trúng mục tiêu cách hơn 1,8 km bằng khẩu M82.

Thủy quân lục chiến, lục quân và đặc nhiệm Mỹ, cùng lục quân Thụy Điển là những lực lượng đầu tiên đặt hàng mẫu súng M82 sau đó biến nó thành trang bị tiêu chuẩn của lực lượng bắn tỉa.

Một số nhóm vũ trang cũng sở hữu súng bắn tỉa M82 thông qua các đường dây buôn lậu và gây một số thiệt hại cho quân đội chính phủ các nước tại những điểm nóng xung đột.

Súng bắn tỉa M82 có thể vô hiệu hóa một máy bay phản lực trị giá hàng triệu USD đậu trên mặt đất với viên đạn giá 2 USD, điều này từng diễn ra trong nhiều cuộc xung đột.

Hiện nay biến thể phổ biến nhất trên thế giới chính là M82A1, biến thể này cũng trở thành trang bị tiêu chuẩn trong khối NATO.

Mục tiêu xa nhất mà xạ thủ hạ được bằng M82A1 là hơn 2,8 km hồi tháng 4/2012 tại Afghanistan, phát bắn do một thành viên thuộc trung đoàn biệt kích số 2 của Australia thực hiện.

Biến thể M82A2 với băng đạn phía sau được phát triển, tuy nhiên chúng đã không thành công và sau đó hãng đã hủy sản xuất mẫu này.

Khẩu M82A1 nặng 13,5 kg và dài 120 cm với phiên bản nòng dài 50,8 cm và nặng 14 kg và dài 140 cm với phiên bản nòng dài 73,6 cm.

Nó bắn loại đạn kích thước 12,7x99 mm hoặc dạng 10,6x83 mm. Vận tốc đạn rời nòng đạt 853 m/s với phạm vi bắn hiệu quả đạt 1.800 m.

Đạn của M82A1 rất lớn nên nó tạo ra lực giật rất mạnh tác động lên người xạ thủ. Lực này có thể làm giảm độ chuẩn xác của cú bắn và xô ngã người sử dụng.

Vì vậy, người ta phải bắn M82A1 trong tư thế có điểm tì vững chắc. Mỗi xạ thủ sẽ ra trận cùng một hoa tiêu, người chịu trách nhiệm quan sát và cung cấp thông tin cần thiết cho cú bắn.

Hiện nay có hơn 60 quốc gia đang sử dụng Barrett M82A1, chủ yếu là các thành viên NATO cùng các đồng minh của Mỹ tại châu Á và Trung Đông.

Việt Hùng