Sảy thai liên tiếp, thai phụ được phát hiện mắc bệnh hiếm Budd–Chiari

Trước đó, chị T. đang mang thai lần thứ ba ở tuần thứ 26 thì nhập viện chuyên khoa sản với các triệu chứng: đau bụng, bụng to nhanh bất thường và nổi rõ các mạch máu ở vùng thượng vị. Bệnh nhân được chẩn đoán viêm phúc mạc và phải phẫu thuật cấp cứu.

Trong ca mổ, bác sĩ phát hiện gan bệnh nhân to, bề mặt sần sùi, màu sẫm và có dịch đục trong ổ bụng. Thai nhi không thể cứu được do suy thai cấp. Sau mổ, chị T. được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương để tiếp tục điều trị và tìm nguyên nhân gây tổn thương gan.

Bác sĩ tư vấn cho bệnh nhân tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Ảnh: BVCC

Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, kết quả chụp cộng hưởng từ (MRI bụng có tiêm thuốc) cho thấy gan chị T. to, xơ hóa, ngấm thuốc không đều ở thì tĩnh mạch. Các tĩnh mạch gan giãn, hẹp đoạn đổ vào tĩnh mạch chủ dưới. Tuần hoàn bàng hệ vùng thượng vị phát triển rõ, lách to (143mm) và thành túi mật dày. Không có cục máu đông lớn hay dịch tự do trong ổ bụng. Những hình ảnh này gợi ý hội chứng Budd–Chiari – một bệnh hiếm gặp do dòng máu từ gan bị tắc nghẽn, thường là bởi cục máu đông làm hẹp hoặc tắc nghẽn các tĩnh mạch gan hoặc tĩnh mạch chủ dưới.

Bác sĩ Nguyễn Thị Thu Huyền (Trung tâm Khám chữa bệnh Quốc tế và theo yêu cầu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương) cho biết: "Dựa vào diễn biến lâm sàng và kết quả hình ảnh, chúng tôi xác định bệnh nhân mắc hội chứng Budd–Chiari trong thai kỳ, kèm theo các biến chứng nặng như tăng áp lực tĩnh mạch cửa, cổ trướng, viêm phúc mạc và suy thai cấp. Điều đáng lưu ý là bệnh nhân từng hai lần sảy thai không rõ nguyên nhân. Chúng tôi nghi ngờ chị có rối loạn đông máu tiềm ẩn chưa được phát hiện."

Theo bác sĩ Huyền, hội chứng Budd–Chiari là tình trạng tắc nghẽn dòng máu từ gan về tim, thường do cục máu đông trong lòng tĩnh mạch gan hoặc do các khối u, nang chèn ép. Đây là một bệnh hiếm nhưng nguy hiểm, có thể gây suy gan cấp và đe dọa tính mạng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời. Trong thai kỳ, bệnh có thể tiến triển âm thầm nhưng hậu quả rất nặng nề.

Khoảng 80% bệnh nhân Budd–Chiari có liên quan đến các rối loạn đông máu như tăng sinh tủy, ung thư (gan, thận, tuyến thượng thận, nhĩ phải…), u lành tính trong gan, phình động mạch chủ bụng. Đặc biệt, thai kỳ hoặc việc sử dụng thuốc tránh thai chiếm tới 20% số ca phát hiện bệnh. Ở Châu Á và Nam Phi, nguyên nhân thường gặp có thể là do bất thường cấu trúc bẩm sinh như màng chắn (web) trong tĩnh mạch chủ dưới, hoặc các bất thường bẩm sinh khác của tĩnh mạch gan.

Bác sĩ Huyền nhấn mạnh: "Trong quá trình mang thai, cơ thể phụ nữ có xu hướng tăng đông máu để chuẩn bị cho quá trình sinh nở. Nếu sản phụ có sẵn yếu tố rối loạn đông máu mà không được phát hiện, nguy cơ tắc mạch – đặc biệt là tại các mạch máu lớn như tĩnh mạch gan – là hoàn toàn có thể xảy ra."

Bác sĩ Huyền khuyến cáo, phụ nữ mang thai có tiền sử sảy thai liên tiếp, thai lưu không rõ nguyên nhân, tiền sản giật sớm hoặc người thân từng bị thuyên tắc mạch nên được tầm soát rối loạn đông máu trước và trong thai kỳ. Khi có các dấu hiệu như bụng to nhanh, đau vùng gan, vàng da, phù chân hoặc mệt mỏi kéo dài, cần đến bệnh viện kiểm tra sớm. Việc điều trị hội chứng Budd–Chiari đòi hỏi sự phối hợp của nhiều chuyên khoa, bao gồm gan mật, sản khoa, huyết học và chẩn đoán hình ảnh, để đảm bảo an toàn cho cả mẹ và thai nhi.

P.Chinh