Sẽ có một Tây Ninh mới vươn mình hội nhập, giữ trọn bản sắc: Hòa quyện lịch sử - văn hóa trong khát vọng tương lai (Bài cuối)

Bài cuối: Hòa quyện lịch sử - văn hóa trong khát vọng tương lai

Trên mảnh đất Tây Ninh mới, mỗi bước phát triển đều in dấu ấn của quá khứ hào hùng, vang vọng âm hưởng lịch sử cùng những giá trị văn hóa đa sắc màu và niềm tin vững chắc, sáng ngời vào một tương lai rạng rỡ. Những con người nơi đây với trái tim đập cùng nhịp đập của quê hương, luôn biết trân trọng, nâng niu di sản lịch sử của cha ông; đồng thời, không ngừng khẳng định khát vọng đổi mới, dám nghĩ, dám làm, dám đương đầu với thử thách để biến những ước mơ cháy bỏng thành hiện thực tươi đẹp.

Tòa Thánh Tây Ninh như một điểm nhấn khi nhìn từ trên cao (Ảnh: Internet)

Bề dày lịch sử - văn hóa đa sắc màu

Tỉnh Tây Ninh mới là vùng đất có bề dày lịch sử và văn hóa đa sắc màu, nơi hội tụ và giao thoa của nhiều dòng chảy văn hóa, tạo nên một bức tranh muôn màu, muôn vẻ. Lịch sử nơi đây được ghi dấu qua các thời kỳ, bắt đầu từ những di tích cổ xưa trầm mặc như Tháp cổ Bình Thạnh và Tháp Chóp Mạt, mang đậm dấu ấn của nền văn hóa Óc Eo và Champa rực rỡ một thời (khoảng thế kỷ I đến thế kỷ XV), minh chứng hùng hồn cho nền văn minh Phù Nam - Chân Lạp từng phát triển rực rỡ trên vùng đất này.

Đến thời kỳ phong kiến dưới triều Nguyễn (thế kỷ XIX), Nhà Trăm cột tại Long An cũ, với kiến trúc độc đáo và tinh xảo, sừng sững như một biểu tượng sống động của kiến trúc và đời sống văn hóa thời bấy giờ. Trong thời kỳ kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, vùng đất này đã trở thành cái nôi, là trung tâm cách mạng kiên cường với những địa danh lừng lẫy đã đi vào sử sách như Chiến thắng Vàm Nhựt Tảo vang dội, Căn cứ Xứ ủy và Ủy ban Hành chính - Kháng chiến Nam Bộ, Căn cứ Trung ương Cục miền Nam bí mật và kiên cường, Căn cứ Dương Minh Châu anh hùng cùng với vùng đất Long An mang 8 chữ vàng chói lọi “Trung dũng kiên cường, toàn dân đánh giặc” và Đồng Tháp Mười bao la, bát ngát, từng được mệnh danh “Việt Bắc của miền Nam” trong các thời kỳ kháng chiến gian khổ mà hào hùng.

Ngày nay, Đồng Tháp Mười đã trở thành vựa lúa lớn, trù phú ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), cung cấp nguồn lương thực dồi dào cho cả nước. Khu vực biên giới Tây Ninh cuối thập niên 1970 cũng là “điểm nóng”, nơi quân, dân ta đã kiên cường chiến đấu chống lại sự tấn công của Khmer đỏ với nhiều đau thương nhưng cũng đầy tự hào về tinh thần bất khuất.

Điểm đặc sắc trong bức tranh văn hóa của tỉnh Tây Ninh mới là sự đa dạng đến kinh ngạc. Nơi đây là “thánh địa” linh thiêng của đạo Cao Đài, một tôn giáo bản địa độc đáo với Tòa Thánh Tây Ninh nguy nga, tráng lệ, sừng sững vươn mình giữa trời xanh, là biểu tượng kiến trúc và tâm linh thu hút hàng triệu tín đồ và du khách thập phương mỗi năm. Kiến trúc Tòa Thánh là sự kết hợp hài hòa, độc đáo của nhiều yếu tố tôn giáo khác nhau như Phật giáo, Thiên Chúa giáo, Nho giáo và Lão giáo, tạo nên một công trình có một không hai. Bên cạnh đó là sự hiện diện của các cộng đồng dân tộc anh em như Khmer, Chăm, Hoa và đặc biệt là cộng đồng người Tà Mun với những nét văn hóa riêng biệt, độc đáo đang được quan tâm bảo tồn và phát huy. Văn hóa Phật giáo với những ngôi chùa cổ kính, trầm mặc và tín ngưỡng dân gian với những lễ hội truyền thống sôi động cũng ảnh hưởng sâu đậm trong đời sống tinh thần của người dân.

Vùng đất phía Nam mang đậm bản sắc văn hóa sông nước ĐBSCL, với điệu đờn ca tài tử ngọt ngào, réo rắt (một Di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại đã được UNESCO công nhận), những lễ hội kỳ yên tại các đình làng cổ kính thể hiện tinh thần “Uống nước nhớ nguồn” sâu sắc và sự kết nối cộng đồng bền chặt, hay Lễ hội Làm Chay độc đáo, mang đậm nét tâm linh và truyền thống.

Sự đa dạng này còn thể hiện qua nền ẩm thực phong phú với những đặc sản nức tiếng gần xa, khiến du khách ăn một lần nhớ mãi như bánh tráng phơi sương Trảng Bàng dẻo thơm, mãng cầu Bà Đen ngọt thanh, muối Tây Ninh cay nồng hay gạo Nàng thơm Chợ Đào dẻo thơm, thanh long Châu Thành đỏ mọng, chanh không hạt Bến Lức mọng nước, lạp xưởng, mắm còng Cần Đước đậm đà hương vị miền quê.

Các lễ hội kỳ yên, Làm Chay cùng các phong tục, tập quán đặc trưng của cộng đồng Khmer, Chăm và Hoa tô điểm thêm cho bức tranh văn hóa sống động, rực rỡ của tỉnh mới. Chính sự đa dạng và hòa quyện diệu kỳ của các yếu tố lịch sử, văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng và phong tục, tập quán sẽ tạo nên một Tây Ninh mới đầy màu sắc, hấp dẫn và có chiều sâu văn hóa đáng tự hào.

Viên ngọc nghệ thuật dân gian

Trong dòng chảy văn hóa cuộn chảy ấy, nghệ thuật dân gian của cả hai vùng đất Long An và Tây Ninh đã góp phần không nhỏ làm nên bản sắc độc đáo, không thể trộn lẫn của tỉnh mới. Long An tự hào là quê hương của cố nhạc sĩ tài ba Cao Văn Lầu, người có công lớn trong phát triển và đưa nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ vươn tầm.

Giai điệu đờn ca tài tử ngọt ngào, sâu lắng thấm đẫm hồn quê, làm say đắm lòng người. Bên cạnh đó, Long An còn lưu giữ những nét đặc sắc của hát bội truyền thống, múa bụng uyển chuyển và các điệu hò duyên dáng trên sông nước.

Về phía Tây Ninh, nghệ thuật đờn ca tài tử Nam Bộ cũng là một phần không thể thiếu, gắn bó máu thịt trong đời sống văn hóa, tinh thần của người dân. Đặc biệt, Tây Ninh còn nổi tiếng với nghi thức “chèo thuyền” độc đáo của đạo Cao Đài, mang đậm màu sắc tâm linh huyền bí, thu hút sự tò mò và khám phá.

Cộng đồng người Khmer nơi đây lại có những điệu múa trống sa-dăm uyển chuyển, nhịp nhàng cùng những làn điệu hát lý và múa mâm vàng truyền thống, thể hiện sự phong phú, đa dạng trong đời sống văn hóa tinh thần. Những tác phẩm nghệ thuật dân gian này không chỉ là niềm tự hào, là báu vật của người dân mà còn là những viên ngọc quý cần được trân trọng, gìn giữ và phát huy giá trị.

Thỉnh Ông Tiêu - hoạt động chính trong Lễ hội Làm Chay ở huyện Châu Thành, tỉnh Long An (Ảnh tư liệu)

Tiềm năng bứt phá, khát vọng tương lai

Với những lợi thế vượt trội về vị trí địa lý chiến lược, quy mô dân số và diện tích rộng lớn, tài nguyên thiên nhiên phong phú, nền tảng kinh tế đa dạng, hệ thống hạ tầng ngày càng hoàn thiện và di sản văn hóa - lịch sử đa sắc màu, tỉnh Tây Ninh mới đứng trước “cơ hội vàng” để bứt phá, vươn mình trở thành một cực tăng trưởng quan trọng, mạnh mẽ của Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cả nước.

Hướng về tương lai tươi sáng, người dân Tây Ninh mới mang trong mình nhiều khát vọng cháy bỏng, mãnh liệt và mong muốn chung tay, góp sức xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh. Từ những con người gắn bó máu thịt, yêu thương vùng đất này, những định hướng phát triển không chỉ là kế hoạch trên giấy mà còn là tâm huyết, niềm tin mãnh liệt gửi gắm vào một Tây Ninh mới thịnh vượng, phồn vinh:

Mong muốn được tỉnh ưu tiên hàng đầu là hoàn thiện hệ thống hạ tầng giao thông, tạo sự kết nối thông suốt, lưu thông nhịp nhàng. Người dân khao khát dự án cao tốc TP.HCM - Mộc Bài sớm hoàn thành, biến giấc mơ về một tuyến đường huyết mạch không còn xa vời, đồng thời mong mỏi những tuyến đường bộ, đường thủy được đầu tư mạnh mẽ hơn nữa để xóa khoảng cách địa lý giữa các vùng phía Bắc và phía Nam.

Phát huy tối đa thế mạnh kinh tế đặc trưng của từng vùng nhưng phải gắn kết chặt chẽ, tạo thành một khối thống nhất, vững mạnh. Người dân kỳ vọng chính quyền sẽ có những chính sách khuyến khích sắc bén, hiệu quả để phía Nam bừng sáng, rực rỡ với công nghiệp hiện đại và logistics sôi động, phía Bắc tỏa hương ngào ngạt với nông nghiệp công nghệ cao, kinh tế cửa khẩu tấp nập và du lịch tâm linh, sinh thái độc đáo. Tất cả sẽ hòa quyện, bổ trợ nhau tạo thành chuỗi giá trị bền vững, mang lại lợi ích to lớn, thiết thực cho toàn tỉnh.

Quan tâm sâu sắc đến sự phát triển cân bằng, hài hòa giữa các vùng, miền, không để bất kỳ ai, bất kỳ nơi nào bị bỏ lại phía sau. Từ những vùng biên giới xa xôi, còn nhiều khó khăn đến các khu vực nông thôn còn chưa phát triển, người dân mong mỏi nguồn lực đầu tư được phân bổ công bằng, hợp lý để mỗi nụ cười trên môi tỏa nắng bởi thành quả ngọt ngào của sự phát triển chung.

Thu hút đầu tư nhưng phải bảo đảm tính bền vững, thân thiện với môi trường. Người dân đồng lòng ủng hộ những dự án đầu tư chất lượng cao, ứng dụng công nghệ hiện đại, tiên tiến, thân thiện với môi trường, không chỉ tạo việc làm ổn định, nâng cao thu nhập cho người dân mà còn là bệ phóng vững chắc cho sự phát triển lâu dài, bền vững, để thế hệ mai sau tự hào kế tục.

Người dân cũng mong muốn thế hệ trẻ được trang bị đầy đủ tri thức và kỹ năng thông qua hệ thống giáo dục chất lượng cao, chương trình đào tạo nghề bài bản, phù hợp với nhu cầu xã hội để trở thành những công dân ưu tú, có ích, góp phần đưa Tây Ninh mới vươn xa, sánh vai với các tỉnh bạn.

Trân trọng, gìn giữ và phát huy bản sắc văn hóa đa dạng, độc đáo không chỉ là niềm tự hào, là báu vật mà còn là linh hồn, sức mạnh mềm của một Tây Ninh mới. Người dân khao khát những giá trị văn hóa độc đáo của đạo Cao Đài, của cộng đồng Khmer, Chăm, Tà Mun và bản sắc văn hóa sông nước ĐBSCL được bảo tồn, phát huy, biến di sản thành sức mạnh nội sinh, thu hút du khách và khẳng định vị thế quê hương trên bản đồ du lịch thế giới.

Tây Ninh mới - một vùng quê rộng lớn, đa dạng và tràn đầy sức sống, khát vọng vươn lên mạnh mẽ như con tàu đang rẽ sóng ra khơi. Với sự đoàn kết một lòng của người dân từ mọi miền quê trong tỉnh, Tây Ninh mới nhất định sẽ phát huy hiệu quả tối đa các tiềm năng, lợi thế sẵn có và chung sức, đồng lòng vượt qua mọi khó khăn, thử thách, ghi nên những trang sử phát triển rực rỡ, huy hoàng, xứng đáng với vị thế chiến lược quan trọng cùng bề dày truyền thống lịch sử - văn hóa đặc sắc.

Người dân đặt trọn niềm tin và kỳ vọng vào sự lãnh đạo sáng suốt, tài tình của các cấp ủy Đảng, sự vận hành thông suốt, hiệu quả của mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Với tinh thần tiên phong, đổi mới này, tỉnh Tây Ninh mới hứa hẹn sẽ vươn lên ngang tầm các tỉnh trong khu vực và cả nước, góp phần làm giàu truyền thống vẻ vang và thịnh vượng cho đất nước Việt Nam thân yêu.

Trên hành trình chinh phục 100 năm cơ nghiệp, Tây Ninh mới sẽ vẽ nên một bức tranh phát triển tràn đầy cảm hứng, nơi lịch sử hào hùng hòa quyện cùng khát vọng đổi mới, sáng tạo không ngừng. Mảnh đất này không chỉ tỏa sáng với tiềm năng kinh tế vượt trội mà còn lưu giữ những giá trị văn hóa đặc sắc, độc đáo. Hãy để truyền thống vững vàng như núi, khát vọng tương lai cháy bỏng như lửa cùng nhau dệt nên câu chuyện thành công, rực rỡ cho một Tây Ninh mới - nơi mỗi bước tiến là lời khẳng định đanh thép cho niềm tự hào và tình yêu sâu nặng với đất mẹ quê hương./.

Trần Quốc Việt