Sẽ kích hoạt nguồn lực cho tăng trưởng

Quốc hội thể hiện rõ vai trò chủ động

- Quốc hội đang tiến hành Kỳ họp bất thường lần thứ Năm, trong đó sẽ xem xét, quyết định những nội dung quan trọng như Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), Nghị quyết về cơ chế, chính sách đặc thù đối với các chương trình mục tiêu quốc gia, Nghị quyết về việc bổ sung Kế hoạch đầu tư công trung hạn vốn ngân sách Trung ương giai đoạn 2021 - 2025 từ nguồn dự phòng chung… Điều này có ý nghĩa như thế nào trong bối cảnh hiện nay, thưa ông?

- Trước hết, phải nhấn mạnh rằng, việc tổ chức Kỳ họp bất thường lần này trong bối cảnh Tết Nguyên đán đang cận kề cho thấy rõ tâm huyết, quyết tâm rất lớn của Quốc hội trong việc giải tỏa ngay những vướng mắc về mặt thể chế để giúp kích hoạt các nguồn lực phục hồi tăng trưởng trong năm 2024 cũng như các năm tiếp theo. Nếu các văn bản pháp luật quan trọng này được thông qua, những rủi ro, điểm nghẽn về mặt thể chế chắc chắn sẽ được giải tỏa.

Trước tiên, với Luật Đất đai (sửa đổi), đây là “dự án Luật lớn, có ý nghĩa và tầm quan trọng đặc biệt trong đời sống chính trị, kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, bảo vệ môi trường của đất nước; có tác động sâu rộng đến các tầng lớp Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp”, như phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ tại phiên khai mạc Kỳ họp. Với tầm quan trọng đó, nếu được thông qua sớm chắc chắn sẽ kiến tạo động lực, nguồn lực cho tăng trưởng, từ đầu tư công, chính sách phát triển 1 triệu nhà ở xã hội, tháo gỡ vướng mắc, rào cản để khôi phục thị trường bất động sản vốn đã đình trệ từ 2022. Cùng với đó, việc sớm thông qua Luật, quyết định cơ chế định giá đất sẽ giúp huy động các nguồn lực của xã hội trong xây dựng cơ sở hạ tầng theo cơ chế hợp tác công tư; hay việc đấu thầu, đấu giá đất để chuyển đổi mục đích, phục vụ cho chính sách phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Đối với Luật Các tổ chức tín dụng (sửa đổi), khi được thông qua, điều quan trọng nhất là sẽ tháo gỡ vướng mắc, khó khăn trong giải quyết tồn đọng nợ xấu, các khoản nợ liên quan đến trái phiếu; tránh tình trạng lợi dụng sở hữu chéo, tăng cường minh bạch hóa, tránh yếu tố gây rủi ro cho hệ thống ngân hàng. Qua đó, chúng ta sẽ phát triển thị trường tài chính một cách minh bạch, hiệu quả, bền vững.

Kết quả giám sát việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia của Quốc hội cũng chỉ ra vẫn còn những tồn tại, hạn chế, đặc biệt trong sử dụng nguồn vốn. Nguyên nhân có cả yếu tố về cơ chế chung, song cũng có yếu tố bởi người thực hiện không dám làm, không dám đột phá vì sợ trách nhiệm. Trong khi đó, nguồn vốn cho các chương trình mục tiêu quốc gia rất lớn, nếu không giải ngân được cũng ảnh hưởng trực tiếp tới sự phát triển của các địa phương cũng như toàn nền kinh tế. Bởi lẽ đó, việc ban hành cơ chế thí điểm, đặc thù đóng vai trò rất quan trọng, đòi hỏi Quốc hội phải có nghị quyết liên quan.

Tóm lại, tại Kỳ họp bất thường lần này, trong một khoảng thời gian rất ngắn, với khối lượng công việc rất lớn và đặc biệt quan trọng, phù hợp với giai đoạn hiện nay, đã cho thấy rõ vai trò chủ động, quyết liệt của Quốc hội nhằm tạo động lực mới cho tăng trưởng đất nước! Tinh thần đổi mới, thực sự vì người dân, vì doanh nghiệp qua đó ngày càng được khẳng định rõ nét, thực chất hơn.

Luật Đất đai phải dễ hiểu, dễ thực hiện

- Luật Đất đai (sửa đổi) là dự án Luật lớn, rất phức tạp và đang nhận được sự quan tâm rất lớn của Nhân dân. Ở góc độ là chuyên gia kinh tế, ông kỳ vọng gì vào Luật này?

- Tôi cho rằng, trọng tâm của Luật là phải cụ thể được Nghị quyết số 18-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý và sử dụng đất, tạo động lực đưa nước ta trở thành nước phát triển có thu nhập cao, bảo đảm cơ chế định giá đất theo sát thị trường.

Hiện nay, có 4 - 5 cơ chế định giá đất khác nhau. Thông lệ quốc tế cũng có khá nhiều cơ chế định giá. Song, khi Luật được thông qua, cần phải có hệ thống quy chiếu về cơ sở dữ liệu để bảo đảm trong cùng trường hợp, với các cơ chế khác nhau, cũng sẽ đạt được kết quả tương tự nhau, không chênh lệch quá nhiều. Đây là điều rất quan trọng để tránh tranh chấp, khiếu kiện kéo dài mà các Luật Đất đai trước đây đã không giải quyết được. Khi đó, chúng ta cũng sẽ bảo vệ được cán bộ, vì trong nhiều trường hợp vi phạm, sai phạm về đất đai có liên quan đến định giá đất hoặc không tuân thủ các quy định về định giá đất.

Luật cũng cần bảo đảm quyền tiếp cận đất đai một cách công bằng, bình đẳng, cũng như các quyền tài sản về đất đai của người dân, doanh nghiệp được bảo vệ, qua đó phát huy được giá trị trong cuộc sống cũng như phát triển sinh kế, phát triển kinh tế của người dân và doanh nghiệp một cách tốt nhất.

Điều tối quan trọng nữa là khâu thực thi. Một văn bản luật dù tốt đến mấy nhưng thực thi không hiệu quả sẽ không thể phát huy tác dụng. Muốn vậy, tôi mong muốn nội dung trong Luật Đất đai (sửa đổi) phải rõ ràng, cụ thể, dễ hiểu, để người dân ở mọi vùng miền đều đọc và hiểu ngay, hiểu đúng, trên cơ sở đó mới thực thi đúng.

- Cũng bởi tính chất quan trọng, phức tạp của Luật Đất đai (sửa đổi) nên có đại biểu đề nghị cần có Nghị quyết của Quốc hội để hướng dẫn thi hành. Ông nghĩ sao?

- Đây là đề xuất rất cần thiết. Tôi cũng tán thành đề nghị của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải trong phiên thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) tại Kỳ họp lần này, là Chính phủ, các cơ quan nghiên cứu khẩn trương xây dựng dự thảo Nghị quyết, các nội dung cần thể hiện trong Nghị quyết để trình Quốc hội. Sau khi Luật được thông qua, cần phải sớm thông qua Nghị quyết để đưa Luật nhanh chóng vào cuộc sống!

- Xin cảm ơn ông!

Đan Thanh thực hiện