'Siêu dự án' trục đại lộ cảnh quan sông Hồng có vốn đầu tư khoảng 400.000 tỷ đồng

Mới đây, tại cuộc họp Thường trực Chính phủ xem xét Đồ án quy hoạch trục đại lộ cảnh quan sông Hồng và Khu đô thị thể thao Olympic tại Hà Nội, Thủ tướng Chính phủ lưu ý, Hà Nội cần nỗ lực khởi công 2 dự án này vào ngày 19/12/2025 để tạo đà, tạo lực, tạo khí thế bước vào kỷ nguyên mới. Trục đại lộ cảnh quan sông Hồng là một trong 5 trục chiến lược đã được thể hiện cụ thể trong Quy hoạch chung Thủ đô.

Một trong những phối cảnh minh họa về Đồ án quy hoạch trục đại lộ cảnh quan sông Hồng.

Dự án này có quy mô nghiên cứu khoảng 11.000ha, trải dài trên 40km dọc tuyến sông Hồng, đi qua 16 xã, phường khu vực bên trong Vành đai 4, tác động tới 40.000 người dân. Đồ án quy hoạch cơ bản đã được TP Hà Nội định hướng xong với khoảng 8 công viên cảnh quan, 12 công viên chuyên đề, tổng diện tích hơn 3.000ha.

Dự án sẽ góp phần quan trọng để Hà Nội đạt được 4 mục tiêu lớn, gồm giải quyết ùn tắc giao thông; giảm thiểu ô nhiễm môi trường; chỉnh trang đô thị; giải quyết úng ngập khu vực nội đô. Khi hoàn thành, dự án cũng sẽ kết nối được toàn bộ các cầu vượt sông Hồng.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nêu rõ Thường trực Chính phủ đồng tình về mặt chủ trương; đây là những dự án lớn góp phần xây dựng Thủ đô sáng, xanh, sạch đẹp, hiện đại, tầm cỡ quốc tế, nên Hà Nội cùng các bộ, ngành liên quan cần hoàn thiện đề án, báo cáo Đảng ủy Chính phủ, Chính phủ xin chủ trương của Bộ Chính trị.

Thủ tướng giao Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cùng các bộ, ngành liên quan, TP Hà Nội xây dựng tờ trình trình Bộ Chính trị. Khi Bộ Chính trị cho ý kiến thì các bộ, ngành, TP Hà Nội sẽ căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn triển khai. Thủ tướng cũng chỉ đạo Hà Nội xây dựng đề án khai thác hiệu quả không gian mặt nước, không gian mặt đất, không gian ngầm, không gian vũ trụ. Bên cạnh đó, các vấn đề liên quan như đê điều, khoáng sản, đánh giá tác động môi trường là những vấn đề cụ thể, Hà Nội có trách nhiệm hoàn thiện theo quy định.

Theo ông Phan Trường Thành, Trưởng phòng Tài chính - Đầu tư (Sở Xây dựng Hà Nội), trong tháng 11, đồ án quy hoạch dự án sẽ được hoàn thiện và đưa ra lấy ý kiến của các bộ, ngành liên quan và trình Thủ tướng xem xét để làm cơ sở triển khai. TP đã huy động tất cả các cấp, ngành, địa phương vào cuộc với mong muốn trước Đại hội Đại biểu Đảng toàn quốc lần thứ XIV sẽ khởi công dự án. Đây cũng là dự án được TP Hà Nội xác định là đặc biệt quan trọng, đa mục tiêu. UBND TP Hà Nội đã thành lập tổ công tác thực hiện các nhiệm vụ về quy hoạch kiến trúc và nghiên cứu dự án trục đại lộ cảnh quan sông Hồng.

Tổ công tác có nhiệm vụ chỉ đạo rà soát, đánh giá hiện trạng; lập quy hoạch; đề xuất chủ trương đầu tư và các dự án thành phần; tháo gỡ vướng mắc về đất đai, giải phóng mặt bằng, tái định cư, đồng thời chuẩn bị hồ sơ, báo cáo Thành ủy, UBND TP, Chính phủ. Theo định hướng chỉ đạo của UBND TP Hà Nội, dự án sẽ được chia thành 3 dự thành phần. Theo đó, dự án thành phần 1 là tập trung vào công tác giải phóng mặt bằng; dự án thành phần 2 là trục đại lộ cảnh quan sông Hồng; dự án thành phần 3 là xây dựng hai tuyến Monorail (tàu điện một ray) chạy dọc hai bên bờ sông, mỗi tuyến dài khoảng 40km.

Bên cạnh đó, ông Thành cho hay với hơn 3.000ha công viên, dự án sẽ tạo nên một mảng xanh rất lớn, hỗ trợ giảm ô nhiễm môi trường không khí, môi trường nước. Với dự án này, Hà Nội sẽ có một bộ mặt đô thị mới văn minh, hiện đại và đẹp đẽ hơn. Mặt khác, sông Hồng vẫn là đầu ra chống ngập chính cho khu vực nội đô TP. Trong quá trình triển khai dự án, các điểm bơm thoát nước từ nội đô ra sông Hồng sẽ được thiết lập, nâng cấp, tăng cường tối đa năng lực chống úng ngập. Khi hoàn thành, dự án sẽ kết nối được toàn bộ các cầu vượt sông Hồng.

Ngoài ra, dự án sẽ nghiên cứu xây dựng thêm các cầu hoặc hầm vượt sông tùy theo vị trí quy hoạch. Những công trình này không chỉ nâng cao năng lực kết nối giao thông, mà còn tạo thêm động lực phát triển kinh tế - xã hội cân xứng đối với cả hai bên bờ Nam - Bắc. Đồng thời, mở rộng kết nối đến các tỉnh, TP lân cận để củng cố vị thế đầu tàu, "anh cả" trong vùng đồng bằng sông Hồng của Hà Nội.

Với phạm vi ảnh hưởng tới 40.000 dân, ông Phan Trường Thành cho rằng, yêu cầu đặt ra là phải bảo đảm điều kiện sinh sống cho những người bị ảnh hưởng, tạo điều kiện cho người dân có được nơi ở mới tốt hơn nơi ở cũ, ưu tiên cho tất cả người dân được tái định cư tại chỗ. Lãnh đạo UBND TP Hà Nội đã đưa ra một khái niệm mới là "đô thị tái định cư", để làm cơ sở xem xét bố trí chỗ ở cho những người dân chịu tác động của dự án.

Liên quan đến siêu dự án này, GS.TS Lê Văn Nghị, Giám đốc Phòng Thí nghiệm trọng điểm quốc gia về động lực học sông biển lưu ý, hệ thống sông Hồng có nhiều đặc điểm khác biệt về mặt thủy văn so với những hệ thống sông khác trên thế giới, như hệ thống đê điều đã hình thành từ hàng nghìn năm, cao độ mực nước cũng như chu kỳ đảm bảo chống lũ là 500 năm. Vì vậy, trong quá trình nghiên cứu thiết kế quy hoạch dự án, bên cạnh tham khảo các mô hình tiên tiến, thành công trên thế giới thì cần chú ý các đặc điểm hiện trạng để có sự điều chỉnh, tối ưu cho phù hợp.

Chi Linh